Bilindiği gibi, Borçlar Kanunu 244. (6098 sayılı Türk Borçlar Yasasının 296.) ve devamı maddelerinde düzenlenen bağıştan rücu hukuksal nedenine dayalı olarak açılacak tapu iptali ve tescil davalarının, aynı yasanın 246. (6098 sayılı Türk Borçlar Yasasının 297.) maddesinde öngörülen; “ bağışlayan, rücu sebebine vakıf olduğu günden itibaren bir sene içinde bağışlamadan rücu etmeğe hakkı vardır” hükmü gereğince, rücu sebebinin öğrenildiği tarihten itibaren 1 yıllık sürede açılması gerekir. Anılan süre, hak düşürücü süre olup, mahkemece, resen gözetileceğinde kuşku yoktur....
Mahkemece, rücu sebebine ıttıla gününden itibaren 1 yıllık süre içerisinde açılmadığı ve bağışlamadan rücu koşulları gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de; bağışlayanın, bağışlamadan rücu için rücu sebebini öğrendiği günden başlayarak 1 yıl içinde rücu beyanını açıklaması yeterlidir. Ayrıca, bağışlama ifa edildiğinde, bağışlayanın bağışlamadan rücu ettiğine dair irade beyanının bağışlanana ulaşmasından itibaren 1 yıl içerisinde sebepsiz zenginleşmeye dayanılarak istirdat (alacak) davası açılabilir. Davacıların bağıştan rücu sebebi olarak gösterdikleri ve davalının da imzası bulunan ihtarname 14.05.2001 tarihlidir. Yine davalının da imzası ile katıldığı davacıların yabancı ortağı olan Pepsi Co.Int. One Pepsi Way Somers NY şirketine gönderilen mektubun tarihi ise 30.07.2001’dir....
Dairemizin görev alanı HSK'nun 01/09/2020 tarihli kararında belirtilen işlerle sınırlıdır. 01/09/2020 tarihli İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri ve Ceza Daireleri arasındaki iş bölümü kararı gereğince "Tapuda bağış suretiyle gerçekleştirilen temliki tasarruflar hakkında; TBK'nın 290, 291, 292, 293, 294 ve 295. maddelerine dayanılarak (bağışlamadan rücu koşullarının gerçekleştiği, koşullu bağıştan koşulun yerine getirilmemesi nedeniyle rücu, rücu koşuluyla bağıştan vazgeçme) açılan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar" İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1.-2. Hukuk Dairesinin görev alanındadır. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri arasındaki iş bölümünü düzenleyen 01/09/2021 tarihli kararı ve davanın açıklanan niteliği gereğince istinaf başvurusunu inceleme görevi İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1.-2. Hukuk Dairesine ait olduğu, iş bölümü kararı gereğince dairemizin açıkça görevli olmadığı anlaşılmakla dosyanın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1.-2....
Haklı bir neden olmaksızın yerine getirilmemesi halindede TBK' nun 295/3 maddesine dayanarak bağıştan dönme hakkını kullanıp verdiğini geri isteyebilir. Hemen belirtmek gerekir ki bağış sözleşmesindeki koşul veya mükellefiyetin niteliğinin kapsamının ve yerine getirilme zamanının tam olarak tespiti büyük önem taşır. Bu itibarla salt kullanılan sözlerin değil tarafların gerçek iradelerinin ve bağışlayanın asıl amacının ortaya çıkarılması gerekir. Somut olayda taraflar arasında düzenlenen 20.11.1998 tarihli bağış taahhütnamesiyle davacının taşınmazı davalıya bağışlama amacının taşınmaza bir hastane yapılması ve hastaneye adının verilmesi olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca taahhütnamede açıkça taşınmazın bir başkasına devri yasaklanmıştır....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/823 Esas, 2020/423 Karar sayılı dava dosyasında verilen Tapu İptali Ve Tescil (Bağıştan Rücu Hukuksal Nedeniyle) Talebinin reddine karşı, davacılar vekili ile davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; Tapu İptali Ve Tescil (Bağıştan Rücu Hukuksal Nedeniyle) istemine ilişkindir....
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada;Davacılar, mirasbırakanları ...’in 119 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan 14 nolu bağımsız bölümünü davalı kuruma şartname uyarınca bağış suretiyle devrettiğini, temlik sonrasında davalı kurumun şartnamedeki hükümlere aykırı hareket ettiğini, bağıştan rücu koşullarının oluştuğunu ileri sürerek, miras payları oranında tapu iptali ve tescile, aksi halde tenkise karar verilmesini istemişlerdir. Davalı, şartnameden kaynaklı yükümlülüklerin yerine getirildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.Mahkemece, iddianın ispatlandığı gerekçesiyle tapu iptali ve tescil talebinin kabulüne karar verilmiş, davalı vekilinin istinaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesi tarafından 6100 sayılı HMK’nun 353/(1)-b-2 maddesi uyarınca talebin kabulü ile, ilk derece mahkemesi hükmünün ortadan kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davasında ... Aile Mahkamesi ile ... 1. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, evlilik birliği içinde edinilmiş mallarla ilgili alacak istemine ilişkindir. ... Aile Mahkemesi, bağış ve bağıştan rücu sözkonusu olduğundan BK 234. ve devamı maddeleri gereğince genel mahkemenin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesince ise katkı payı alacağı olduğu ve Aile Mahkemesinin görevi kapsamında kaldığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Somut olayda uyuşmazlık, davacı tarafından evlilik birliği içerisinde satın alınan otomobil bedeli ve kasko sigortası tutarı olarak davalıya verilen 36.420....
Şahinli Köyü İlkokulu Yeri ve Uygulama Bahçesi olarak Şahinli Köyü Tüzel Kişiliğine hibe edildiği, okulun 1987 yılına kadar eğitim-öğretim faaliyetlerine devam ettiği, ancak bu tarihten sonra kullanılamaz hale geldiği, bu yıllarda Erenköy camisi lojmanlarına geçici olarak taşındığı dikkate alındığında davacının bağış koşulununu yerine getirilmiş olduğu anlaşılmakla bağıştan rücu sebebinin gerçekleşmediği de anlaşılmıştır....
Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bağıştan rücu hakkının 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 246 ncı maddesinin ikinci fıkrasında gösterilen istisna dışında kural olarak mirasçılara geçmediği ve temlik de edilemeyeceği, mirasbırakan ...'nun 09.02.2007 tarihinde öldüğü, bu tarihte yürürülükte olan Borçlar Kanunu'nun (EBK) 246 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince 09.07.2019 tarihinde açılan davada mirasçıların rücu hakkının bulunmadığı, anılan davacılar tarafından açılan davanın dinlenme olanağı olmadığı, 6098 sayılı ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık, tapu ...... kaydında yazılı satış işleminin gerçekte bağış olduğu ve bağıştan rücu şartlarının oluştuğu gerekçesine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkin bulunduğuna ve davada zilyetliğe dayanılmadığına göre, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14. maddesi hükmü gereğince, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yüksek Yargıtay (1.) Hukuk Dairesine ait olmakla gereği için, dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 25.01.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
