Aracın satın alınma ve dava tarihinde yürürlükte bulunan 6502 Sayılı Kanunun 11.maddesinde ayıp nedeniyle tüketicinin seçimlik hakları sayılmış, ayıpsız misliyle değişim seçimlik hakkının kullanılmasına yönelik ise 11/3 maddesinde "(3) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır." şekliyle ayrık bir düzenleme getirilmiştir....
AŞ'ye iadesiyle birlikte ayıpsız misliyle değiştirilmesine, bunun mümkün olmaması halinde 2004 sayılı İİK 'nın 24. maddesi gereğince işlem yapılmasına, karar verilmiştir. Bu karara karşı, davalı ... ... Ticaret AŞ vekili tarafından, istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İSTİNAF SEBEPLERİ Davalı ... vekili, istinaf başvuru dilekçesinde özetle; İlk derece mahkemesince verilen kararın usul ve yasaya uygun olmadığını iddia ederek kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir. İNCELEME VE GEREKÇE Dava, TBK'nın 227. maddesi uyarınca, satıma konu ayıplı aracın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya bunun mümkün olmaması hâlinde bedelinin tahsili istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, davanın davalılardan ... ...yönünden kabulüne, davalı Tofaş ...yönünden reddine karar verilmiş, bu karara karşı, süresi içerisinde, davalı ... ... A.Ş. vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; "Dava, ayıplı araç satışı iddiasına dayalı sözleşmeden dönme, bedel iadesi mümkün olmaması durumunda aracın ayıpsız olanı ile değiştirilmesi istemine ilişkindir. Ayıbın niteliği de dikkate alınarak dava tarihi itibariyle alacağın zamanaşımına uğramadığı kabul edilmiştir. 6502 sayılı yasa 11/3. maddesinde “Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.” düzenlemesi mevcuttur. Yine aynı yasanın 83/1. maddesi ile Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda hüküm bulunmayan hâllerde genel hükümlerin uygulanacağı düzenlemesi yapılmıştır....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 10/07/2014 NUMARASI : 2012/686-2014/315 Dava, mahkemenin nitelendirmesine göre malın ayıplı olması nedeni ile ödenen tamir bedelinin tahsili ile malın ayıpsız mal ile değiştirilmesi talebine ilişkindir. Davanın niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 13.Hukuk Dairesinindir. 11.04.2015 tarihinde yürürlüğe giren 6644 sayılı Yasanın 2.maddesi ile değiştirilen 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 60.maddesi uyarınca temyiz incelemesini yapacak daire belirtilmek üzere dosyanın Hukuk İş Bölümü İnceleme Kuruluna gönderilmesine, 20.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece, yapılan bilirkişi incelemesi sonrasında, davayı takip eden bir kısım davacılar yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir. 4077 sayılı Kanunun 4.maddesinin 2.fıkrası hükmüne göre; tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde açık ayıpları satıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’da gizli ayıpların ne kadar sürede satıcıya ihbar edileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Öyle olunca, 4077 sayılı TKHK’nun 30. maddesi gereğince, bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde, genel hükümlere göre uyuşmazlığın çözümü gerekli olduğundan, Borçlar Kanunu’nun bu konudaki 198. maddesi uygulanacaktır....
Davalı T3 vekili cevap dilekçesinde özetle; tüketicinin ayıpsız misli ile değişimi talep edebilmesi için en önemli şartın satılanın ayıplı olması hususu olduğunu, dava konusu araçta ise mevzuatta tanımlanan anlamda bir ayıp bulunmamakla beraber, araç niteliksel ve niceliksel vasıflarında maddi, hukuki veya ekonomik bir eksiklik taşımadığını, davacının araçta meydana gelen arızanın giderilmesi için müvekkili şirketin yetkili servisine başvurduğunu ve motor soğutma işlemleri kapsamında aracın ön hava kanatlarında gerekli işlem yapılarak aracın arızadan ari bir şekilde ve davacının bilgisi dahilinde davacıya teslim edildiğini, davacı seçimlilik haklarından olan ücretsiz onarım hakkını kullanmış olup, ayıpsız misliyle değişim seçimlilik hakkını kullanamayacağını, asla davacının iddialarının kabulü anlamına gelmemekle beraber, araçta iddia edilen sözde ayıbın varlığı halinde dahi, bu durum araçtan beklenen faydaya etki edemeyeceğinden aracın ayıpsız misliyle değişiminin hakkaniyete aykırı olacağını...
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 16/10/2018 NUMARASI : 2017/241 ESAS, 2018/517 KARAR DAVA KONUSU : Tüketiciyi Koruma Kanunundan Kaynaklanan (Malın Ayıplı KARAR : Taraflar arasında görülen ayıplı mal nedeni ile malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi davasına ilişkin olarak yapılan açık yargılama sonucunda verilen karara karşı yasal süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK 353. madde uyarınca dosya üzerinden inceleme yapıldı....
Bu karine, malın veya ayıbın niteliği ile bağdaşmıyor ise uygulanmaz". 6502 sayılı Kanun'un 11/1 maddesinde tüketicinin seçimlik hakları düzenlenmiş olup, buna göre; "Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici, satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, imkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür". 11/2 maddesine göre, Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici ve ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur....
Bu karine, malın veya ayıbın niteliği ile bağdaşmıyor ise uygulanmaz." 11 .maddesinde ise; "(l) Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici; a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, c)Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, ç)İmkân varsa, satılanın ayıpsız misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. (2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur....
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava ayıp nedeniyle aracın misli ile değişimi olmadığı takdirde bedelde indirim istemine ilişkindir. 6502 sayılı yasanın 11. maddesinde, malın ayıplı olması durumda tüketicinin seçimlik hakları düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Açıklandığı şekilde tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Öğretide ve uygulamada da kabul edildiği üzere tüketicinin seçimlik haklarını tek yanlı ve varması gereken bir irade açıklamasıyla kullanması gerekmektedir....
