Hukuk Dairesi'nin 14/01/2021 tarihli 2020/544 Esas, 2021/47 Karar sayılı ilamı ile; 6100 sayılı HMK'nın 353- (1)-a)-6) maddesi gereğince kararın kaldırılarak yeniden yargılama yapılmak üzere mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. İlk derece mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonucunda; ...davacı tarafından davalıdan satın alınan araç vites kutusunun ayıplı olduğu, ancak bilirkişi heyetinin ayıbın basit bir tamiratla giderilebileceği ve bu tamiratın araçta her hangi bir değer kaybına yol açmayacağı yönünde görüş bildirdiği, bu haliyle misli ile değişim talebinin satıcı bakımından oransız güçlükler doğuracağı, ayıbın nitelik ve giderim bedeli ile davalı talebi dikkate alındığında ücretsiz onarımın uyuşmazlığın çözümünde en uygun yol olacağına kanaat getirilerek, davacı talebinin aracın ücretsiz onarımı şeklinde kabulüne karar verilmiştir....
K A R A R Davacı, davalı şirketten 19/11/2011 tarihinde boya korumasını da yaptırarak yeni araç satın aldığını, ancak aracın boyasının kısa bir süre sonra bozulmaya ve dökülmeye başlaması üzerine servise götürdüğünü, ... kapsamında gerekli işlemlerin yapılmasını istediğini ancak olumsuz cevap aldığını, bunun üzerine hakem heyetine başvurduğunu ve burada alınan bilirkişi raporunda araçtaki boya bozulmasının ve dökülmesinin imalat hatasından kaynaklandığı ve araçta ....000,00 TL değer kaybı oluştuğu yönünde rapor düzenlendiğini ve aracın misli ile değiştirilmesine karar verildiğini, verilen bu kararın davalı şirkete tebliğ edilmesine rağmen herhangi bir işlem yapılmadığını ileri sürerek ....000,00 TL değer kaybının hakem heyeti kararının davalıya tebliğinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir....
dengeleme için ödeme işleminin bu şekilde yapıldığının söylendiğini, kısa bir süre sonra araçtaki kusurlar farkedilerek davalıya bildirildiğini, aracın imalattan kaynaklı ayıplı olduğunu ileri sürerek; ayıplı aracın ayıpsız misli ile değişimine ve 5.000 TL manevi tazminat ile delil tespiti masrafı için ödenen 1.000 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş; yargılama sırasında, tüketicinin harçtan ... olduğu, talebinin misli ile değişime ilişkin olduğu, davayı açarken kısmi bir değer belirtildiğinden dava değerini aracın değeri olan 229.834,50 TL'ye ıslah ettiğini bildirmiştir....
Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır. (3) Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, satıcı, malın bedelinin tümünü veya bedelden yapılan indirim tutarını derhal tüketiciye iade etmek zorundadır. (4) Tüketicinin, malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakkını seçmesi durumunda satıcı, üretici veya ithalatçının, malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi talebinin kendilerine bildirilmesinden itibaren azami otuz iş günü içerisinde, bu talebi yerine getirmesi zorunludur. (5) Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen raporun, arızanın bildirim tarihinden itibaren o mala ilişkin azami tamir süresi içerisinde düzenlenmesi zorunludur.''...
Dosyanın incelenmesinde; davacı vekili tarafından dosyaya sunulmuş bulunan 06.06.2014 tarihli ıslah dilekçesi ile; davacının ayıpsız misli ile değişim talebinden vazgeçerek seçimlik hakkını satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim talebi yönünde değiştirmiş olduğu anlaşılmaktadır. Davacı dava dilekçesi ile talebini dava konusu otomobilin ayıpsız misli ile değişimi olarak göstermiş olup daha sonra verdiği ıslah dilekçesi ile talebini bedel indirimi yönünde açıklamış ve değiştirmiştir. 4077 sayılı yasanın 4. maddesinde, malın ayıplı olması durumda tüketicinin seçimlik hakları düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Açıklandığı şekilde tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir....
Bu karine, malın veya ayıbın niteliği ile bağdaşmıyor ise uygulanmaz." 11. maddesinde ise; "(1) Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici; a)Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, b)Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, c)Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, ç)İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. (2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur....
Mahkemece, davanın kabulü ile 6.000,00 TL değer kaybının 01.09.2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Davacı eldeki dava ile davalıdan satın aldığı araçtaki boya dökülmeleri nedeniyle ayıplı olduğunu ileri sürerek ayıplı aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesini istemiş, mahkemece, davanın kabulüne dair verilen kararın davalı tarafça temyizi üzerine Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucu verilen 05.05.2016 tarih, 2015/8042 esas, 2016/12393 karar sayılı bozma ilamında özetle; aracın ayıplı ve ayıpsız değeri arasındaki farkın araç bedeli dikkate alındığında azlığı nedeniyle menfaatler dengesi ve hakkaniyet ilkesi gereğince bedel indirimine hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiş, mahkemece, bozmaya uyularak 6.000,00 TL değer kaybı yönünden davanın kabulüne karar verilmiş ise de, karar gerekçesinde, misli ile değişim talebinin...
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava gizli ayıplı araç satışı iddiasına dayalı aracın misli ile değiştirilmesi ve aracın kullanılamadığı süre boyunca muadil araç kiralama zararının tazmini istemine ilişkindir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık satılan aracın ayıplı olup olmadığı ve davacının istemlerinin yerindeliğine ilişkindir....
GEREKÇE : Dava, davacı tarafından satın alınan aracın ayıplı olması nedeniyle satıcı ve ithalatçı firma tarafından ayıpsız misli ile değişimi ve maddi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiş, karar, davalılarca istinaf edilmiştir. Davacı tarafın talebinin, aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesi ve uğranılan maddi zararlar için tazminat verilmesi olduğu dikkate alındığında; dava yığılması söz konusu olup (HMK md. 110), her bir bağımsız talebin ayrı ayrı incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Mahkemece, davacının, aracın ayıpsız misli ile değiştirilmesi talebine yönelik hüküm tesis edilmiş ise de; aracın ayıplı olması nedeniyle uğranıldığı iddia olunan maddi zararlarının ne olduğu hususu açıklattırılmadığı gibi maddi tazminat istemi konusunda bir karar da verilmemiştir. HMK'nın 26/1 maddesinde “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez....
/servis tarafından masrafsız onarımının yapılmasına, dava konusu araçtaki uyuşmazlık konusu ayıpların tamamen orjinal parçaları ile değiştirilmesine rağmen giderilemediği rapor altına alınırsa,ayıp kaynaklı sorunun tamamen giderilememesi halinde, dava konusu araçta bu ücretsiz onarım nedeniyle bir değer kaybıda meydana gelmiş ise davacı tüketicinin 11.m.de sayılan bedel indirimi veya misli ile değişim talebi sözkonusu olabilecektir....