Boşanma davasının davalısı, kocasının boşanma davasında adresini bilerek yanlış gösterip, gösterdiği bu adrese tebligat yaptırmak suretiyle boşanmayı sağladığını ileri sürdüğüne göre, yargılamanın iadesi isteği, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 445/7. maddesinde yer alan "lehine hüküm verilen tarafın hükme etkisi olan bir hile kullanmış olması" sebebine dayanmaktadır. Bu sebeple yargılamanın iadesi, hilenin öğrenildiği tarihten itibaren üç ay içinde istenebilir. (HUMK. m. 447/1) Davalı, boşandığını 22.6.2000 tarihinde öğrendiğini bildirdiğine, bunun aksi de iddia ve ispat edilmediğine göre, 6.7.2000 tarihindeki yargılamanın iadesi isteği süresindedir. Yargılamanın iadesi davası açıldıktan sonra davalı (boşanma davasının davacısı) ...'in 23.8.2000 tarihinde öldüğü, geriye yasal mirasçısı olarak, boşanma kararından sonra (7.10.1998'de) evlendiği eşi Refika ve önceki eşlerinden olan çocukları ..., ...'nun kaldığı, yargılamanın iadesi davasının bunlara karşı yürütüldüğü görülmektedir....
ın satış bedelini almasına rağmen devirden vazgeçtiğini, yargılamanın iadesi istenen davada müvekkilinin hasım gösterilmesi gerekirken davada yer almadığını, yargılamanın iadesi istenen davanın taraflarının el ve iş birliği içinde olduklarını, yargılamanın iadesini isteyen ...'ın dava konusu bağımsız bölümde oturmadığını belirterek yargılamanın iadesi istenen davada verilen hükmün iptaline karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP Aleyhine yargılamanın iadesi talep edilen, cevap vermemiştir. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 374 üncü maddesinde "Yargılamanın iadesi, kesin olarak verilen veya kesinleşmiş olan hükümlere karşı istenebilir." şeklinde düzenleme bulunduğu, yargılamanın yenilenmesi istenen dava dosyasında verilen kararın kesin olarak verilmediği ve henüz kesinleşmediği gerekçesiyle yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A....
Yargılamanın iadesi bir dava açarak ileri sürülebileceğinden dava şartları ve davaya ilişkin genel hükümler geçerli olacak, yapılması gereken tüm işlemler yapılacaktır. Gerekli tüm harç ve giderler ödenmelidir. Mahkemece talep edilirse teminat da yatırılmalıdır. Yargılamanın iadesi talebini inceleyen mahkeme tarafları davet ederek dinler ve bir ön inceleme yapar. Yargılamanın iadesi talebinin kabulü halinde, yenileme sebebine göre farklı kararlar verilebilecektir. Yargılamanın iadesi bir dava olduğundan bu davada haksız çıkan taraf, asıl davada olduğu gibi yargılama giderlerine ve vekalet ücretine mahkum edilir....
El piyasa rayiç değerinin yaklaşık 115.000,00 TL civarında olduğu ve söz konusu aracın piyasa rayiçlerinin altında satın alınmış olduğu, Dava konusu araçta tespiti yapılan parçaların işlevini yitirmiş olması ve davacı tarafından aracın satın alındıktan 3 ( üç) gün sonra mevcut hasarların meydana çıkmış olması nedeniyle aracın GİZLİ AYIPLI MAL olarak değerlendirilmesi gerektiği, Dava konusu araçtaki ayıpların giderilmesi için dosya muhteviyatına sunulmuş olan KDV dahil 16.250,60 TL tutarındaki onarım faturasının piyasa rayiçlerine uygun ve kadri marufunda bulunduğu, Ancak söz konusu aracın piyasa rayiçlerinden yaklaşık 15.000,00 TL daha düşük fiyata satın alınmış olması nedeni ile araçtaki mevcut hasarın giderilmesine yönelik faturası ibraz edilen hasar miktarı konusundaki davalı sorumluluğu konusundaki takdirin Sn. Mahkemeye ait olduğu" belirtilmiştir....
Bu takdirde dayanılan yargılamanın iadesi sebebinin, yargılamanın iadesi davasında öncelikle ispat edilmesi gerekir." düzenlemesine yer verilmiştir. Yasanın, talebin ön incelemesi başlıklı 379 uncu maddesinde; "(1) Yargılamanın iadesi talebi üzerine mahkeme, tarafları davet edip dinledikten sonra; a) Talebin kanuni süre içinde yapılmış olup olmadığını, b) Yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenen hükmün kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş olup olmadığını, c) İleri sürülen yargılamanın iadesi sebebinin kanunda yazılı sebeplerden olup olmadığını, kendiliğinden inceler. (2) Bu koşullardan biri eksik ise hâkim davayı esasa girmeden reddeder." denmiştir. Görüldüğü üzere, kanun koyucu yargılamanın iadesi sebeplerini tahdidi olarak saymıştır....
CEVAP: Aleyhine yargılamanın iadesi talep edilen davalı vekili dilekçesinde özetle; somut olayda yargılamanın iadesi şartlarının oluşmadığını, emsal olarak bildirilen dosyadaki davacı işçilerinin mesleklerinin, kıdemlerinin, çalışma koşulları ve görev tanımlarının birbirinden farklı olduğunu savunarak talebin reddine talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesi tarafından HMK'nın 379/1- c maddesi gereğince yargılamanın iadesi şartları oluşmadığı gerekçesi ile talebin reddine karar verildiği anlaşılmıştır. İlk Derece Mahkemesi kararına karşı yargılamanın iadesi talep eden davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece, kesin olarak verilen veya kesinleşmiş olan hükümlere karşı yargılamanın iadesinin istenebileceği, yargılamanın iadesi sebeplerinin HMK'nun 375. maddesinde tahdidi olarak sayıldığı, davacı vekili tarafından yargılamanın iadesi olarak ileri sürülen sebebin sayılan sebepler arasında yer almadığı, yargılamanın iadesi koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiştir....
hüküm kurulabileceği, bu haliyle davacının iadesi yapılmayan tutarın yasal faiziyle birlikte iadesi isteminin iş bu davada incelenmesinin hukuken mümkün bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen incelenmeksizin reddine, dava konusu işlemin iptaline, davacı tarafından ödenen tapu harçlarının yasal faizi ile birlikte iadesi isteminin incelenmeksizin reddine karar verilmiştir....
GEREKÇE: Dava, HMK'nın 375/1- ğ maddesi kapsamında yargılamanın iadesi davasıdır. HMK.nun 355.maddesine göre; inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir. Yargılamanın iadesi sebepleri 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 375. maddesinde sınırlı olarak sayılmıştır. Bunun dışındaki bir sebepten dolayı, yargılamanın iadesi yoluna gidilemez (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2014/2489 Esas 2015/1475 Karar sayılı ilamı). HMK.nın 375/1- ğ maddesinde; "Karara esas alınan bir hükmün, kesinleşmiş başka bir hükümle ortadan kalkmış olması" yargılamanın iadesi sebeplerinden birisi olarak düzenlenmiştir....
Bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiş, hükmün davacı tarafça temyiz edilmiştir. Aleyhine yargılamanın iadesi yoluna başvurulan karar kanundan dolayı kesin ise yargılamanın iadesi üzerine verilen karar da asıl karar gibi kesindir; yani temyiz edilemez (KURU, Baki Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı, Cilt: V, İstanbul, 2001, s. 5263). Somut olayda yargılamanın iadesi talep edilen dosyada kabul edilen ziynet alacağı 55.287,00-TL olup, bölge adliye mahkemesince verilen yargılamanın iadesi talebinin reddine ilişkin karar da kesindir. Bu nedenle, davacının temyiz dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda gösterilen sebeple davacı tarafın temyiz dilekçesinin REDDİNE, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine oy birliğiyle karar verildi.15.06.2022 (Çrş.)...
