"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Taraflar arasındaki ayıplı mal davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın zamanaşımı nedeniyle reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Davacı, 2.5.2005 tarihinde davalıdan araç satın aldığını, aldıktan sonra sürekli arıza yaptığını ve servise girip çıktığını, araçtan beklediği faydayı sağlayamadığını, aracın gizli ayıplı olduğunu, ihtar çekerek davalıya ayıbı bildirdiğini, arızanın giderilemediğini ileri sürerek, bilirkişi marifetiyle tespit edilecek ayıp oranında bedel indirimi ve en az 10.000TL tazminatın davalıdan tahsilini istemiştir. Davalı, 2 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir....

DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, 6502 sayılı Tüketicininin Korunması Hakkındaki Kanundan kaynaklanan ayıplı aracın ayıpsız misli ile değişimi, mümkün olmadığı takdirde satış bedelinin ticari faizi ile birlikte iadesi istemine ilişkindir. 6100 sayılı HMK. 'nun 355. Maddesi uyarınca istinaf sebepleri ile sınırlı olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu; Dairemizin 2019/497 esas 2021/807 karar sayılı kaldırma kararı ile 6502 sayılı yasanın 11/3 maddesine göre değerlendirme yapılması yönünden karar kaldırılmış olup, İlk derece mahkemesince bedel indirimi yönünde karar verildiği taraflarca kararın istinaf edildiği anlaşılmıştır....

Bu metoda göre, ayıplı ve ayıpsız değer arasındaki oran, kararlaştırılan ücrete uygulanarak ödenecek indirilmiş ücret bulunur. Kararlaştırılan ücret x ayıplı ücret Ödenecek indirilmiş ücret = ------------------------------------------------ Ayıpsız değer Bu nedenlerle mahkemece yapılacak iş; davacı tarafın bedel indirimi talebi bulunduğu gözetilerek nispi metod uygulanmak suretiyle indirilecek bedel bulunup buna göre hüküm kurmaktan ibarettir. Mahkemece bu doğrultuda rapor alınıp sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuş, kararın bozulması uygun bulunmuştur....

Mahkemece, 9000 TL bedel indiriminin tahsiline karar verilmiş; hüküm, her iki tarafça temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Davacının 25.1.2006 tarihinde davalıdan satın aldığı aracın gizli ayıplı olduğu dosyadaki delillerden anlaşılmış olup, davacı aracın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya bedel iadesi talepli bu davayı açmıştır. Ancak 23.4.2009 tarihinde yargılama sırasında, araç davalı elindeyken kaza geçirmiş ve ... Sigorta A.Ş tarafından davacıya 29.500 TL hurda bedeli ödenmiştir....

KARAR Davacı, davalıdan 18.7.2005 tarihinde satın aldığı mobilyaların ayıplı ve hasarlı olduğunu, davalının mobilyalardaki ayıpları gideremediğini ... sürerek sözleşmenin feshi ile ödediği bedelin iadesini talep etmiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece,davaya konu mobilyaların ayıplı olduğunun kabulü ile 4077 sayılı kanunun 4.maddesi uyarınca tüketicinin seçimlik hakları arasında sözleşmeden dönme ,malın ayıpsız misli ile değişimi veya ayıp oranında bedel indirimi veya ücretsiz onarım isteme hakları düzenlendiğini ,satıcının tüketicinin tercih ettiği talepleri yerine getirmekle yükümlü ise de tüketicinin sözleşmeyi sona erdirmesi durumun gereği olarak haklı gözükmezse bedel den indirim ile yetinileceği ,mobilyadaki ayıpların niteliği davacı tüketicinin sözleşmeyi sona erdirmesini haklı kılmadığından davanın bedel indirimi olarak kabulü ile 350,00 ytl nin faizi ile davalıdan tahsiline,fazla talebin reddine karar verilmiş hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir....

Mahkemece, ayıplı bulunan bir (1) adet makinenin ayıpsızı misli ile değiştirilmesine karar verilmiş ise de, taraflar arasında eser sözleşmesi ilişkisi mevcut olup, ayıp halinde iş sahibinin haklarını düzenleyen BK'nın 360. maddesinde, eserin reddi ile bedelin iadesi, bedel indirimi ve onarım hakları mevcut olup, ayıpsız misli ile değiştirilmesi hususu düzenlenmemiştir. Davacı da dava dilekçesinde davayı terditli olarak açmış, ayıpsız misli ile değişimi olmadığı taktirde bedel indirilmesini istemiştir. Bu durumda mahkemece bedel indirimi konusunda Dairemizin ve Yargıtay'ın kökleşmiş içtihatlarına göre “nisbi metod” uygularak indirilecek bedel bulunup davacıya iadesi gerekirken bu hususlara riayet edilmemesi hatalı olmuştur. Nisbi metoda göre, kararlaştırılan ücret ile eserin ayıplı değerinin çarpılması sonucu elde edilecek bedelin, eserin ayıpsız değerine oranlama suretiyle, indirilecek bedel belirlenir....

Mahkemece, bu bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulmuş ise de; bir çok parçanın bilim ve teknik bilgi birikimi kullanılmak suretiyle bir araya getirilmesi yoluyla oluşturulan otomobilin şanzıman sisteminde ortaya çıkan ve nedeni orjinal vites kutusu sökülmüş bulunduğundan artık belirlenemeyecek bu arızanın araç değişimini gerektirip gerektirmediği husunda yanılgıya düşülmüştür. 4077 sayılı yasada olduğu gibi 6502 sayılı yasada da, malın ayıplı olması durumda tüketici tarafından kullanılabilecek seçimlik haklar düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Açıklandığı şekilde tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir....

, yapılan kontrollerde yine motor arızası olduğunun bildirildiğini, bu arızaların kullanım odaklı olduğunun anlaşılması ile araçta satın alındığından beri mevcut olan gizli bir ayıbın olduğu ortaya çıktığını, bu arızalar sonucunda aracın bakım ve onarım bilgileri yetkili servis kayıtlarında yer almakla beraber, arızaların içeriklerinden de anlaşılacağı üzere, çözüme kavuşturulmayan ve yıllar içerisinde tekrarlayan kronik arızalar olduğunun ortada olduğunu, 19 ve 20 yıllarında üretilen aynı minibüslerin tamamında benzer motor arızalarının olduğunun bilindiğini, bu nedenle aracın piyasa değeri de bu arıza nedeniyle düşük bedel ile alınıp satıldığını, ticari araç olması sebebiyle ortaya çıkan kazanç kayıpları, cam değişim ücreti ile gizli ayıptan kaynaklanan bedel indirimine yönelik tazminat talebi ihtarname ile davalı tarafa bildirildiğini, ancak gizli ayıba yönelik araçta meydana gelen değer kaybı talebinin sonuçsuz kaldığını, ortaya çıkan değer kaybının tarafımızca tam olarak hesaplanması...

KARAR Davacı vekili, müvekkilinin davalılardan... ... .den 01/04/2009 tarihinde... marka 2009 model Tiggo tipi platin renkli bir araç satın aldığını, davalı tarafa 29.000 TL ödenmesine rağmen davalı tarafından 27.881,98 TL'lik fatura düzenlendiğini, müvekkilinin satın aldığı aracın yeni olmasına rağmen devamlı arıza yaptığını, aracın defalarca tamire götürülmesine rağmen arızaların bir türlü giderilmediğini belirterek, ayıplı malın ayıpsız misliyle değiştirilmesine, buna karar verilmemesi halinde ayıp oranında bedel indirimi yapılmasına ya da müvekkilinin ... olduğu 29.000,00 TL bedelin 01/04/2009 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte iadesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalılar davanın reddini dilemişlerdir....

Davacı, 16/12/2010 tarihinde satın aldığı aracın gizli ayıplı olduğunu ileri sürerek araç için ödediği bedelin faizi ile tahsiline mümkün olmadğı takdirde bedel indirimi uygulanmasına karar verilmesi istemiyle eldeki davayı açmıştır....