ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/510 Esas KARAR NO : 2023/567 DAVA : Tazminat (Ticari Satımdan Kaynaklanan Semenin Tenzili) DAVA TARİHİ : 31/07/2023 KARAR TARİHİ : 18/09/2023 Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ticari Satımdan Kaynaklanan Semenin Tenzili) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalıdan satın aldığı aracın ayıplı olduğunu buna ilişkin tespit yaptırdıklarını, taleplerinin davalı tarafından kabul görmediğini belirtmiş ayıp nedeniyle bedelde indirim yapılmasını talep etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesiyle yetki itirazında bulunmuş, ayıp ihbarı yapılmadığı, müvekkilinin ayıptan sorumlu olmadığını öne sürmüştür. Eldeki dava satım sözleşmesi kapsamında ayıp nedeniyle bedel indirimi davasıdır. Taraflar arasında bir satım sözleşmesi akdedildiğinde uyuşmazlık yoktur. Davalı taraf süresinde yetki itirazında bulunmuştur....
Somut olayda; bilirkişi raporlarında belirlendiği üzere araçtaki ayıp olağan bir kontrolle dahi farkedilmeyecek gizli bir ayıp olduğundan ve ayıbın ortaya çıkması ile birlikte süresinde onarım için servise başvurulması nedeniyle ayıp ihbarının süresinde yapıldığı kabul edilmiştir. Y. ..... HD. ....... Esas ve ..... Karar sayılı ilamında servis başvurularının ayıp ihbarı yerine geçeceği, ayrıca ayıp ihbarında bulunma zorunluluğunun bulunmadığı belirtilmiştir. 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 227. Maddesine göre; “Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir: 1. Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme. 2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme. 3. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme. 4. İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme....
radyatör, Klima borusu, Antifirizlerin değiştiğini, işbu bakım ve onarıma istinaden davalı yetkili firma tarafından müvekkil şirketten klima sisteminin komple değiştirildiğinden bahisle 14.143,39 TL bakım, onarım ve değişim bedeli talep edildiğini, davalı yetkili firmaya işbu ayıp bedelinden sorumluluğunun olduğu ve aracın ücretsiz onarımının gerçekleştirilmesi ihtar edildiği halde davalı firma tarafından TBK madde 227'de düzenlenen ayıptan doğan seçimlik haklarımızı kullanacağımız ihtarı ve gizli ayıp bildirimimiz kabul edilmeyerek müvekkil firmaya fatura düzenlendiğini, işbu faturaya istinaden müvekkil firma 27/02/2019 tarihinde toplam 14.143,42 TL ödemeyi davalı firmaya gerçekleştirdiğini, ödemeye dair dekontlar dilekçemiz ekinde sunduklarını, davalı firmaya ayıp bildirimi noter kanalı ile ihtar edildiği halde müvekkil firmanın ayıp bildirimini kabul etmediğini, müvekkil firma tarafından aracın ayıp bedeli ödendiğini, araçta meydana gelen arızanın kullanıcı hatasından kaynaklanmadığı...
Eksik ayıp olduğu belirtilen hususlar davacının satın aldığı bağımsız bölümün ekonomik değerini azaltan açık ayıp niteliğinde olduğu ve davalının bu ayıbı gizlemek için de herhangi bir hileye başvurmadığı, davacının taşınmazı teslim aldıktan sonra bu ayıpları kolayca öğrenebileceğinin kabulü gerekir....
Şti.’de yaptırdığını ve 16.057.44- TL tamir bedeli ödediğini, ayrıca aracın parçası geç geldiği için ayıp sebebiyle aracın tamirde 1 ay kalması sebebiyle müvekkilinin 1 ay araçsız kaldığını, her ne kadar davalı taraf araçta bulunan ayıbı bilmediğini haberdar olmadığını bildirmiş ise de, müvekkilinin yaptığı araştırmalarda davalı tarafın aracın ayıbını bilerek ve müvekkilinden gizleyerek sattığına ilişkin bilgilere ulaşmış olduğunu, zira davalı tarafın 10/12/2015 tarihinde Asal Otomotiv ve San. Tic. A.Ş.'de, 12/07/2016 tarihinde Tecimeroğlu Oto San. ve Tic. Ltd. Şti.'de aynı arıza sebebiyle aracın tamir gördüğünü, tüm bu nedenler ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile aracın tamir giderleri için şimdilik 15.500.00- TL.'nin davacının fatura bedelini ödendiği 24/12/2016 tarihinden ve müvekkilinin çekici için ödediği çekici bedeli için şimdilik 50,00- TL.'nin ve ayıp sebebiyle bedelde indirim olarak şimdilik 1.000,00- TL.'...
Hal böyle olunca mahkemece, davacının seçimlik haklarından ücretsiz onarım mahiyetinde bulunan onarım bedelinin tahsili talebinde bulunmasının TMK'nun 2., TKHK'nun 11/3. ve TBK'nın 227/3. maddeleri uyarınca hakkaniyete ve taraflar arasındaki hak ve menfaatler dengesine aykırı olacağından, araçtaki ayıp nedeniyle ayıp oranında bedelden indirim seçimlik hakkının uygulanmasının somut olayda uygun olacağının kabulü ile bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçelerle araç satış ve kasko bedelinin de üzerinde belirlenen onarım bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur. (Yargıtay 13....
Davacı tarafın davalı yana verilen hizmet karşılığı düzenlenen 118.000 TL fatura bedelinin ödenmeyen 35.400 TL'lik kısmının tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın iptalini talep ettiği, davalının ise, verilen hizmetin ayıplı, kusurlu, sahip olması gereken özellikleri taşımadığı ve gecikmeli olduğunu beyanla ayıp oranında taraflarca kararlaştırılan bedelde indirim yapılması gerektiğini iddia ettiği anlaşılmıştır. Eser sözleşmesinde ayıba dair hükümler, TBK'nun 474-478 maddeleri arasında düzenlenmiştir. İmâl edilen eserde ayıp varsa, iş sahibi tarafından süresi içersinde ayıp ihbarında bulunulması şartıyla dava tarihinde yürürlükte bulunan Borçlar Kanunu'nun 475. maddesinde sayılan seçimlik haklarından birisini kullanabilir. 6098 sayılı TBK'nın 475. maddesinde ayıp halinde iş sahibine üç seçimlik hak tanınmıştır....
Bu nedenle mahkemece yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılarak, davaya konu cihazın ayıplı olup olmadığı var ise cihazın ayıplı olduğu hususunun teslim sırasında açıkça belli ve anlaşılabilir(açık ayıp) olup olmadığı, ayıp teslim anında açıkça belli değilse yapılan inceleme(muayene) sonucunda malın ayıplı olduğunun anlaşılabilecek nitelikte olup olmadığı, satılanda olağan bir gözden geçirmeyle ortaya çıkarılamayacak bir ayıp bulunup bulunmadığı ve ayıbın malın kullanılmasıyla birlikte sonradan anlaşılacak(gizli ayıp) nitelikte olup olmadığı, iddia olunan arızanın kullanıcı kusurundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı, ayıbın varsa garanti kapsamında kalıp kalmadığı, ayıbın onarılıp onarılamayacağı, varsa ayıbın giderilmesi için gerekli olan masraf tutarı, ayıbın niteliği ile cihazın misli ile değiştirilmesi ya da bedel iadesi talebinin orantılı/makul olup olmadığı, varsa ayıp oranındaki yapılması gereken indirim bedeline ilişkin hususların tespit ve hesaplanması suretiyle tarafların iddia, savunma...
Bu nedenle mahkemece yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılarak, davaya konu cihazın ayıplı olup olmadığı var ise cihazın ayıplı olduğu hususunun teslim sırasında açıkça belli ve anlaşılabilir(açık ayıp) olup olmadığı, ayıp teslim anında açıkça belli değilse yapılan inceleme(muayene) sonucunda malın ayıplı olduğunun anlaşılabilecek nitelikte olup olmadığı, satılanda olağan bir gözden geçirmeyle ortaya çıkarılamayacak bir ayıp bulunup bulunmadığı ve ayıbın malın kullanılmasıyla birlikte sonradan anlaşılacak(gizli ayıp) nitelikte olup olmadığı, iddia olunan arızanın kullanıcı kusurundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı, ayıbın varsa garanti kapsamında kalıp kalmadığı, ayıbın onarılıp onarılamayacağı, varsa ayıbın giderilmesi için gerekli olan masraf tutarı, ayıbın niteliği ile cihazın misli ile değiştirilmesi ya da bedel iadesi talebinin orantılı/makul olup olmadığı, varsa ayıp oranındaki yapılması gereken indirim bedeline ilişkin hususların tespit ve hesaplanması suretiyle tarafların iddia, savunma...
Davacı taraf gerek tüketicinin korunması hakkındaki kanunda gerekse borçlar kanunda ayıp nedeniyle alıcıya sağlanan haklardan biri olan onarım hakkını kullandığında şüphe yoktur. Taraflar arasındaki ihtilaf davacının seçimlik haklarından onarım hakkını kullandıktan sonra seçimlik haklardan diğerini kullanıp kullanamayacağı ve talebin zamanaşımına uğrayıp uğramadığı konusundadır. Bilindiği üzere gerek TKHK'da gerekse BK'da alıcıya ayıp dolayısıyla seçimlik haklar verilmiştir. Bu haklar onarım hakkı, sözleşmenin feshi ile bedelin iadesi hakkı ve bedelden indirim hakkıdır. TKHK ve BK tüketici ile tüketici olmayanlar arasında hakların kullanımı yönünden ayrı koşullar öngörmüştür. Davacı tüketici olmadığından burada TKHK hükümleri değil BK hükümleri nazara alınması gerekmektedir. Davacı bir kez seçimlik hakkını onarım hakkından yana kullanmakla ayıp dolayısıyla seçimlik hakkını tüketmiştir. Hem onarım hakkı hem bedelden tenzil isteme hakkı talep edilmesi mümkün değildir....
