Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2018/6832 Esas, 2020/3283 Karar sayılı, 16.06.2020 tarihli kararı ile; asgari işçilik oranının %6 olarak alınmasında ve buna göre hesaplama yapılmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, ancak, taraflar arasındaki uyuşmazlığın varlığı karşısında, %6 olan işçilik oranından %25 oranında eksiltme yapılmaması gerektiği nazara alınıp, bildirilmesi gereken asgari işçilik tutarının %6 işçilik oranı uygulanarak belirlenmesi ve tarafların hak ve borcunun buna göre tespit edilmesi gerektiği yönünden bozulmuştur. Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılamada yeniden rapor alındığı ve ihaleli işte uygulanması gereken asgari işçilik oranını %3.10 olarak belirleyen, bu orana göre hesaplama yapılan bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır....
Mahkemece bozma sonrası davanın kabulüne dair verdiği kararın kurum tarafından temyizi üzerine çoğunluk görüşü ile “bozmaya uyulduğu, bozma gereği “asgari işçilik oranının % 25 eksiği uygulanmak suretiyle işin yürütümü için gerekli olan asgari işçilik tutarının belirlenmesinin "ön değerlendirme" aşamasına özgü olup müfettiş incelemesi yapılması veya uyuşmazlığın yargı önüne gelmesi halinde artık asgari işçilik oranının %25 eksiği uygulanmak suretiyle asgari işçilik tutarının belirlenmesinin mümkün olmadığı, somut olayda, uyuşmazlığın yargı önüne gelmesi nedeniyle işverenin malzemeli ve salt işçilikli ödemeleri de gözetilerek gerçek bir asgari işçilik uygulaması yapılması gerekeceğinden, bu aşamadan sonra asgari işçilik oranının % 25 eksiği ile nazara alınması mümkün olmadığı, halde bilirkişinin % 4 asgari işçilik oranının % 25 eksiği olan % 3 oranı üzerinden fark işçilik hesabı yapması usul ve yasaya aykırı olduğu, buna göre kurumca % 5,5 asgari işçilik oranına göre belirlenen asgari işçilik...
Mahkemece bozma sonrası davanın kabulüne dair verdiği kararın kurum tarafından temyizi üzerine çoğunluk görüşü ile “bozmaya uyulduğu, bozma gereği “asgari işçilik oranının % 25 eksiği uygulanmak suretiyle işin yürütümü için gerekli olan asgari işçilik tutarının belirlenmesinin "ön değerlendirme" aşamasına özgü olup müfettiş incelemesi yapılması veya uyuşmazlığın yargı önüne gelmesi halinde artık asgari işçilik oranının %25 eksiği uygulanmak suretiyle asgari işçilik tutarının belirlenmesinin mümkün olmadığı, somut olayda, uyuşmazlığın yargı önüne gelmesi nedeniyle işverenin malzemeli ve salt işçilikli ödemeleri de gözetilerek gerçek bir asgari işçilik uygulaması yapılması gerekeceğinden, bu aşamadan sonra asgari işçilik oranının % 25 eksiği ile nazara alınması mümkün olmadığı, halde bilirkişinin % 4 asgari işçilik oranının % 25 eksiği olan % 3 oranı üzerinden fark işçilik hesabı yapması usul ve yasaya aykırı olduğu, buna göre kurumca % 5,5 asgari işçilik oranına göre belirlenen asgari işçilik...
saptanması ve asgari işçilik oranlarına yönelik itirazların incelenerek karara bağlanması amacıyla Kurum bünyesinde Asgari İşçilik Tespit Komisyonu kurulduğu açıklanmıştır....
ve asgari işçilik oranlarına yönelik itirazların incelenerek karara bağlanması amacıyla Kurum bünyesinde Asgari İşçilik Tespit Komisyonu kurulduğu açıklanmıştır. 01.10.2008 tarihinden itibaren uygulanan 5510 sayılı Kanunun 85’inci maddesinde de benzer düzenlemelere yer verilmiş olup; dava konusuna ilişkin olarak öncelikle belirtilmelidir ki; çeşitli tarihlerde Kurumca çıkarılan genelge ve genel tebliğlere ekli listelerde asgari işçilik oranları belirlendiğinden, işin yapıldığı dönemde yürürlükteki asgari işçilik oranlarının dikkate alınması gerekir....
Somut olayda, SGK müfettişince hazırlanan asgari işçilik inceleme raporu ile Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonu kararının tüm ekleri ile birlikte Kurumdan getirtilmediği, asgari işçilik incelemesi için gerekli olan defter, kayıt ve belgelerin işyerinden getirtilmediği, yukarıda açıklanan biçimde bilirkişi kurulu oluşturulmadığı, asgari işçilik konusunda uzmanlığı bulunmayan tek bilirkişiden rapor alınarak tarafların iddia ve savunmalarını yanıtlamaktan uzak yetersiz bilirkişi raporuyla sonuca gidildiği anlaşılmaktadır. Yapılacak ..., SGK müfettişince düzenlenen asgari işçilik inceleme raporunu ve Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonu kararını tüm ekleri ile birlikte eksiksiz istemek, "Şehirlerarası Yolcu Taşımacılığı" işyerinde asgari işçiliği teknik usullerle saptamasını bilen bir hukukçu, serbest muhasebeci mali müşavir bilirkişi (veya yeminli mali müşavir) ve asgari işçilik incelemesine konu ......
Önceki geri çevirmeye dair Dairemiz ilamında; “Asgari İsşçilik Tespit Komisyonunun 06.07.2015 tarih 1998 sayılı asgari işçilik oranının %9,15 olarak belirlenmesine ilişkin kararının” temin edilmesi gereğine işaret edilerek dosya geri çevrilmiş ise de geri çevirme gereklerinin tam olarak yerine getirilmediği, kurum içi yazışma olan ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nün “Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca inceleme sonucu 06.07.2015 tarih ve 1998 sayılı karar ile işçilik oranının %9,15 olarak belirlendiğine ilişkin” üst bilgi yazısı eklenerek dosyanın bu şekliyle Dairemize gönderildiği anlaşılmaktadır....
Asgari işçilik uygulamasına dair uyuşmazlıkların sağlıklı çözümü için kayıt ve defterler üzerinde inceleme yapılması, faturaların doğruluğunun ve niteliğinin belirlenmesi, incelemeye konu işin (sektörün) özelliklerine göre asgari işçilik oranının ve Kurum'a bildirilmesi gereken asgari işçilik tutarının tespiti gerekir. Bu hususların yerine getirilmesi özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden; 6100 sayılı HMK'nın 266. maddesine göre asgari işçiliği teknik usullerle saptamasını bilen bir hukukçu, serbest muhasebeci mali müşavir bilirkişi (veya yeminli mali müşavir) ve asgari işçilik incelemesine konu iş (sektör) konusunda bilgi sahibi (inşaat mühendisi, elektrik mühendisi, otel yöneticisi vb.) bilirkişi olmak üzere üç kişilik bilirkişi kurulundan açıklayıcı ve denetime elverişli rapor alınmalıdır....
Eldeki davada uyuşmazlığın çözümüne ilişkin olarak, öncelikle belirtilmelidir ki; çeşitli tarihlerde Kurumca çıkarılan genelge ve genel tebliğlere ekli listelerde asgari işçilik oranları belirlendiğinden, işin yapıldığı dönemde yürürlükteki asgari işçilik oranlarının dikkate alınması gerekir. Kurumun düzenleyici nitelikteki bu işlemine karşı idari yargı yoluna başvurarak iptal kararı alınmadıkça bir başka işçilik oranına dayanılarak hesaplama yapılamayacağı gibi, listede açıklanan işi bölümlere ayırıp her biri için ayrı işçilik oranları alınması da mümkün değildir. Ancak ihaleli işlerde bölümler halinde keşif özetine bağlanmış farklı ihale konuları varsa her biri için listede belirlenen asgari işçilik oranının esas alınması gerektiği kabul edilmelidir....
Davacı, ihale ile alıp, yaptığı iş nedeniyle, yeterli işçilik bildiriminde bulundukları halde, Kurum tarafından asgari işçilik oranı %12,52 belirtilip, eksik işçilik bildirildiğinden bahisle prim borcu çıkarıldığını ileri sürerek, işçilik oranının ve Kurum'a borçlarının olmadığının tespitine karar verilmesini istemiş; Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunda; iş bölümlere ayrılarak, bunların tarifedeki işçilik oranları belirlenip, ihalenin yapıldığı 1999 yıllındaki maliyet fiyatları esas alınarak, ortalama işçilik oranı hesaplanıp, sonucunda yeterli işçilik bildirildiği belirtilmiştir. Mahkemece, davalı Kurum'dan, komisyonun asgari işçilik oranı hesaplanmasına ilişkin belge ve doneler getirtilerek, hükme esas alınan bilirkişi raporundaki donelerle farklılığın nedenleri araştırılmalıdır....
