ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/544 Esas KARAR NO : 2022/658 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 13/06/2022 KARAR TARİHİ : 16/06/2022 KARAR YAZIM TARİHİ : 17/06/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, TALEP:Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirket tarafından düzenlenen ve müvekkilinin zilyedi olduğu ...bank ... Şubesi’nin ..... seri numaralı, 31.10.2017 keşide tarihli, keşide yeri İstanbul olan 2.542,90 TL bedelli çek .... emrine düzenlendiğini ancak ....'e ulaştırılamadan kaybolduğunu, çekin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER ve GEREKÇE: Dava,kıymetli evrak iptali istemine ilişkindir....
DİYARBAKIR ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : KARAR NO : HAKİM : KATİP : DAVACI : VEKİLİ : DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 13/10/2022 KARAR TARİHİ : 15/05/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin lehtarı olduğu, ... tarihli, ...... seri numaralı, .... TL bedelli, .....İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından keşide edilen ..... Bankası A.Ş. ... Şubesine ait çekin kaybolduğunu, kaybolan çekin 3. şahıslar tarafından kullanılması ihtimali bulunduğunu, çekin kötü niyetli kişilerce bankaya ibrazında bankaca ödenmemesi için tedbir kararı verilmesini ve iptali talep ve dava etmiştir....
Bu da bir yıllık süre içinde açılan itirazın iptali davası ile süre geçirildikten sonra açılan alacak davaları arasında her ikisi de genel hükümlere tabi olmakla birlikte ispat yöntemleri ve hukuki sonuçları bakımından bir fark olduğunu ortaya koymaktadır. ......, süresi içinde açılan dava itirazın iptali davasıdır ve itirazın iptali davasının kazanılması halinde borçlunun itirazı iptal edilmiş olur. Bunun üzerine alacaklı itiraz üzerine durmuş olan ...... takibine devam edilmesini isteyebilir. Süresinden sonra açılan davada ise itirazın iptali değil alacağa hükmedilmesi istenecektir ve verilen kararın takibe etkisi bulunmamaktadır. Şu durumda takibe etkili itirazın iptali davasında ispat edilecek olanın takibe ve borçlunun itirazına konu alacak olduğu, bu alacağın sebebinin değiştirilme olanağının itirazın iptali davası için bulunmadığında kuşku bulunmamaktadır....
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir....
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir....
TTK'nun 818/1-s maddesinin yollaması ile aynı kanunun 757/1 maddesine göre, çek iptali davası açma hakkının yetkili hamile aittir. Keşidecinin veya çek hesabı sahibinin çek iptali davası açma hakkı bulunmamaktadır. TTK'nun 651. maddesi hükmüne göre kıymetli evrakın zayî olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir. Bu hükme göre kıymetli evrakın iptali için dava açabilecek olan kişi senedin yetkili hamilidir. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 2017/5203 Esas - 2019/1679 Karar, ve 2016/8102 Esas - 2018/1789 Karar, 2009/4583 Esas - 2010/10471 Karar ve kararlarında çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açamayacağı belirtilmektedir. Henüz kullanılmamış boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfına haiz olmayıp Kıymetli evrakın zayî ve iptali talebine konu edilemezler. Nitekim Yargıtay 11....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/373 Esas KARAR NO : 2022/692 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 15/06/2022 KARAR TARİHİ : 15/11/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacı vekili dilekçesinde özetle; Keşidecisi, ... ... ... olan ... Bankası ... Şubesine ait ... seri nolu 18/06/2022 Keşide Tarihli 48.500,00 TL. lik çekin çalınma veya kaybetme nedeniyle zayi olması nedeniyle iptalini talep etmiştir. DELİLLER VE GEREKÇE: Dava; TTK'nın 651. ve izleyen maddeleri uyarınca açılan zayi nedeniyle çek iptali isteminden ibarettir. TTK'nın 651. maddesi gereğince; Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. T.T.K.'nın 651. ve izleyen maddeleri uyarınca kambiyo senetlerinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı lehtar ve hamile tanınmış bir haktır. Keşidecinin bu hakkı yoktur. Yargıtay 11....
Bu durumda alacaklı tarafından itirazın iptali davası açılabileceği gibi genel mahkemede alacak davası açma yolu da tercih edilebilir. Davacı kooperatif, tercihini itirazın iptali davası açmakta kullanmıştır. Alacaklının borçlunun icra takibindeki itirazına karşılık takibin ilerlemesini sağlaması açısından itirazın kendisine tebliğinden itibaren bir yıl içinde genel mahkemelerde açtığı davaya itirazın iptali davası denilir....
Alacaklının duran takibin devamını sağlayabilmesi için, icra mahkemesince verilmiş bir itirazın kaldırılması kararını (İİK. m. 68) ya da genel mahkemece verilmiş itirazın iptali ilamını (İİK. m.67) icra dosyasına sunması gerekir. İtirazın iptali ilamı, itiraz üzerine duran icra takibinin devamını sağlayan bir ilamdır. İtirazın iptali davasını kazanan alacaklının, ilamsız icra takibine devam edilmesini (haciz, satış, paranın ödenmesini) isteyebilmesi için, itirazın iptali kararının kesinleşmesi gerekmez. Ancak, itirazın iptali kararını temyiz eden borçlu, Yargıtay'dan icranın durdurulmasına karar verilmesini isteyebilir. İtirazın iptali davası sonucunda verilen karar uyarınca, ilamsız icra takibinin başlatıldığı dosya üzerinden takibe devam edilmesi gerekir. Buna göre, itirazın iptali ilamı doğrultusunda, icra müdürlüğünce dosya alacağının hesaplanarak bu miktar üzerinden icra takibine devam edilmesi zorunlu olup, ayrıca borçluya icra emri düzenlenip gönderilemez....
DELİLLER VE GEREKÇE: Yapılan yargılama, toplanılan deliller ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 818/1-s maddesi atfı ile TTK 757/1 maddesi gereği zayii olduğu iddiası ile çekin iptali talebine ilişkindir. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir. TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali ele alınmıştır. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir....
