KARAR Davacılar vekili, müvekkillerinin murisi ile davalı şirket arasında 20.07.2009 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi olduğunu, müvekkillerinin murisinin yaşlılık ve hastalığından yararlanarak, ... Ltd. Şti. (... Ltd. Şti.) ile aralarındaki 20.07.2009 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin şartları yerine getirilmediği halde sözleşmede belirlenen taşınmazın davalı şirketin sözleşme dışı ortaklarından ...'e devrettirildiği ileri sürülerek, tapu iptali ve tescil, sözleşme şartlarının yerine getirilmemesi nedeniyle sözleşmenin feshini talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili, açılan davayı kabul etmediklerini, hata ve hile iddiaları yönünden davanın zamanaşımına uğradığını, bina arsa sahibinin talebiyle ruhsatının beklenmeden yapıldığını, sözleşmenin feshi talebinin kötüniyetli olduğunu, davalı ...'ün iyiniyetli 3. kişi olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir....
Noterliği’nce 7585 yevmiye numarası ile yapılmış olan sözleşme, içeriği dikkate alındığında, arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesidir. Sözleşmeyi taraflar dışında tapu paydaşı olduğu anlaşılan gerçek kişiler de imzalamışlardır. Arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmeleri mahkeme kararıyla feshedilebilir. Bu kuralın istisnası, tarafların sözleşmenin feshi konusunda iradelerinin birleşmesidir. Davada ve sözleşmede taraf olmayan üçüncü kişiler tarafından ... aleyhine Adana 1. İdare Mahkemesi’nin 1993/1091 Esas sayılı dosyası ile arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesiyle, bu sözleşmeye dayanak olan belediye encümeni ve meclisi kararlarının iptâli için dava açıldığı, İdare Mahkemesi’nce, arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesinden sözedilmeksizin idari işlemlerin iptâline karar verildiği, bu kararın taraflarca temyiz edilmediği, ancak Danıştay Başsavcılığı tarafından kanun yararına temyiz isteminde bulunulması üzerine, Danıştay 6....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri bedel olarak taşınmaz mal mülkiyetinin geçirimi borcunu içerdiğinden, TMK'nın 706, TBK'nın 237, Noterlik Kanunu'nun 60 ve Tapu Kanunu'nun 26. maddeleri uyarınca resmi şekle bağlı tutulmuştur. Başka bir anlatımla, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin geçerliliği, bu sözleşmelerin noterde "düzenleme" şeklinde yapılmasına bağlıdır. Öte yandan, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri eser ve satış vaadi sözleşmelerinden oluşan karma nitelikli akitlerden olup, satış vaadini (arsa payının devrini) de içerdiğinden, tek taraflı irade beyanı ile feshi mümkün değildir. Dairemizin kararlılık gösteren içtihatlarında bu tip sözleşmelerin tarafların iradelerinin birleşmesi halinde ya da haklı sebeplerin bulunması durumunda mahkemenin vereceği fesih kararı ile sona ereceği kabul edilmektedir....
in tapuda payını kooperatife devretmediği, sözleşme ile taahhüt edilen edimler arasında aşırı dengesizlik bulunduğu dönemin yöneticileri olan davalıların davalı yararına davacı kooperatifi zarara uğrattıkları, davacı kooperatifin söz konusu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshini talep etmekte haklı olduğu, hile ile yapılan sözleşmenin baştan itibaren geçersiz olup, karşılıklı edimler ifa edilmişse bunların geri verilmesi gerektiği, sözleşme ile davalı ...'e verilen dükkanların sözleşmenin feshi nedeniyle davacıya iadesi ve bu nedenle davalı ...'in müdahalesinin önlenmesine karar verilmesi gerektiği, davalı ...'in dükkanların teslim tarihinden dava tarihine kadar iyi niyetli olarak yapılmayan bu sözleşme nedeniyle yararlandığı, bu nedenle davacı kooperatifin yararlanmadığı göz önüne alındığında, talep doğrultusunda 10.000,00 TL ecrimisil bedelinin davalı ...'...
in tapuda payını kooperatife devretmediği, sözleşme ile taahhüt edilen edimler arasında aşırı dengesizlik bulunduğu dönemin yöneticileri olan davalıların davalı ... yararına davacı kooperatifi zarara uğrattıkları, davacı kooperatifin söz konusu arsa payıkarşılığı inşaat sözleşmesinin feshini talep etmekte haklı olduğu, hile ile yapılan sözleşmenin baştan itibaren geçersiz olup, karşılıklı edimler ifa edilmişse bunların geri verilmesi gerektiği, sözleşme ile davalı ...'e verilen dükkanların sözleşmenin feshi nedeniyle davacıya iadesi ve bu nedenle davalı ...'in müdahalesinin önlenmesine karar verilmesi gerektiği, davalı ...'in dükkanların teslim tarihinden dava tarihine kadar iyi niyetli olarak yapılmayan bu sözleşme nedeniyle yararlandığı, bu nedenle davacı kooperatifin yararlanmadığı göz önüne alındığında, talep doğrultusunda ....000,00 TL ecrimisil bedelinin davalı ...'...
Başka bir anlatımla, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin geçerliliği, bu sözleşmelerin noterde "düzenleme" şeklinde yapılmasına bağlıdır. Öte yandan, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri eser ve satış vaadi sözleşmelerinden oluşan karma nitelikli akitlerden olup, satış vaadini (arsa payının devrini) de içerdiğinden, tek taraflı irade beyanı ile feshi mümkün değildir. Dairemizin kararlılık gösteren içtihatlarında bu tip sözleşmelerin tarafların iradelerinin birleşmesi halinde ya da haklı sebeplerin bulunması durumunda mahkemenin vereceği fesih kararı ile sona ereceği kabul edilmektedir. Dolayısıyla bu sözleşmelerden dönmek isteyen tarafın, eğer karşı taraf dönmeyi kabul etmiyor ve karşı çıkıyorsa, hakimin kararına ihtiyacı vardır, yani mahkemede açacağı "Sözleşmenin feshi" davası sonunda feshi (dönme) kararı ile sözleşmeden dönebilir....
-K A R A R- Davacı vekili, müvekkiline ait ... numaralı parsel üzerine inşaat yapılması için davalı yüklenici ile ....07.2009 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını ancak davalının sözleşmede kararlaştırılan sürede inşaatı tamamlayarak teslim etmediğini, yine davalı yüklenici ile aynı gün müvekkiline ait ... nolu parselde inşaat yapılması için ayrı bir arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi daha imzalandığını, bu sözleşmenin yerine getirildiğini ancak müvekkilinin sözleşmeye konu ... parselden emsal inşaatlarda olduğu gibi %60, ... parselden ise emsal inşaatlarda olduğu gibi %40 oranında pay alması gerekirken, ... parselde, %...'lik payından vazgeçerek ... parselden %45 oranında hisse aldığını ancak sözleşmenin feshi halinde %...'...
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre davacının talebinin kabulüyle, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği davalı yüklenici payına düşen 2 no'lu daire ile 4 no'lu dükkanın kat irtifakı gereği (18 ve 19 no'lu dükkanlar) davalı arsa sahipleri adına olan tapusunun iptaliyle, davacı yüklenici şirket adına tesciline dair verilen ilk karar davalı arsa sahipleri ... ve ... tarafından temyiz edilmiş,Yargıtay 15. Hukuk Dairesince 05.04.2004 tarihinde arsa sahiplerinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi için açtıkları davanın sonucunun beklenmesi bakımından verilen karar bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyularak, fesih davasının sonucu beklenmiş, davalı arsa sahipleri ile davalı yüklenici şirket arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi istemiyle ... 3. As. Tic....
2-Arsa sahipleri ile yüklenici kooperatif arasında 22.10.1996 tarihinde düzenleme şeklinde arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmıştır....
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davalı vekiline dava dilekçesi, öninceleme duruşma günü, sözlü yargılama duruşma günü ile bilirkişi raporunun usulünce Ticaret Kanunu'nın 21. maddesi uyarınca tebliğ edildiği, davalı vekilinin rapordan ve davadan haberdar olmasına rağmen rapora karşı beyan dilekçesi ile cevap dilekçesi sunmadığı, dava konusu inşaata yönelik davalı yüklenicinin yapı ruhsatı başvurusunun bulunmadığının bildirildiği, yapım çalışmasına başlanılmadığından bahisle sözleşmenin tek taraflı olarak davacı tarafından feshedilerek feshi ihbarın 20.09.2013 tarihinde davalıya tebliğ edildiği, davalı şirketin süresinde inşaata başlamadığı gibi inşaat için ön görülen sürenin sona ermesine rağmen ruhsat için başvuru dahi yapılmadığından davacı tarafça arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin haklı nedenlerle feshedildiğinin tespitinin gerektiği ve feshi ihbar ile akit ortadan kalktığından sicildeki şerhin yasal dayanağının da kalmaması gerekçesiyle, davanın kabulüne...
