Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinde ise arsa sahibi inşaat yapımına karşılık yükleniciye bedel olarak bir miktar para yerine, arsa payını devretmekte olup, bu devir işlemi inşaatın yapımı için finans sağlanması amacıyla yükleniciye verilen "avans" niteliğinde bulunduğundan ve yüklenicinin edimini yerine getirmemesi halinde arsa maliki her zaman payının iadesini isteyebileceğinden bu tür temliklerde önalım hakkının kullanılması mümkün değildir. Zira önalımda, önalım hakkını kullanan kişinin payı satın alana ödemekle yükümlü olduğu bedel, yani bir miktar para, arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesinde mevcut olmayıp, payın bedeli eser meydana getirmek suretiyle ödenmektedir. Önalım hakkını kullananın hiçbir bedel ödemeden payın kendisine devrini istemesi mümkün olmadığı gibi, pay karşılığında yüklenicin yapması gereken sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmesi de düşünülemez......
Dava, davalı arsa sahipleri ile yüklenici arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince davalı yüklenici tarafından yapılan inşaatta yükleniciye isabet eden bağımsız bölümün satın alınması sebebiyle temliken tescil istemine ilişkindir. Temliken tescil diye adlandırılan bu davalarda davayı açan 3. kişi arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin tarafı olan yüklenicinin halefi olup, alacağın temliki yoluyla yüklenicinin sözleşmeden doğan haklarını temellük ettiğinden tapu kaydına hak kazanabilmesi için yüklenicinin sözleşme ve ekleri, tasdikli projesi ve imar mevzuatına uygun olarak inşaatı tamamlayıp arsa sahiplerine teslim etmesi zorunludur. Mahkemece bilirkişi incelemesi yaptırılmış ise de; projeye aykırı, eksik ve kusurlu imalâtlar bulunup bulunmadığı, yüklenicinin edimini yerine getirerek tapu payına hak kazanıp kazanmadığı araştırılmamıştır....
Dava, arsa sahipleri ile yüklenici arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciden bağımsız bölüm temlik alan davacının tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Davalı arsa sahipleri ... ve diğerleri ile davalı yükleniciler ... ve ...arasında yapılan 22.10.1999 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi için arsa sahipleri tarafından yükleniciler aleyhine ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde 2008/617 sayılı dosyada dava açıldığı ileri sürülmüştür. Ne var ki mahkemece bu husus üzerinde durulmamıştır. Sözleşmenin feshi halinde yüklenicinin hak ve yükümlülükleri ve yükleniciden temlik alan davacının hukuki durumu etkileneceğinden bu davanın neticesi beklenmelidir. Ayrıca dava konusu taşınmaz 12.08.2005 tarihinde kat irtifakı kurulmak suretiyle davalılardan arsa sahibi ... adına tescil edilmiş, 30.06.2006 tarihinde davalı yüklenici ...'ya tapudan satış suretiyle ve 01.09.2006 tarihinde ... ...'...
Şti. arasında yeni bir arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığını, ... Ltd. Şti.'nin edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle bu sözleşmenin feshi için de dava açıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir. Birleşen davada davacı vekili, davalı ... ile davalı ... Ltd. Şti. arasında ....06.2006 tarihinde yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin, alacaklılardan mal kaçırmak amacıyla feshedilerek davalı ... Ltd. Şti. ile yeni bir sözleşme yapıldığını, iki şirket ortağının da aynı kişi olduğunu ileri sürerek, ....08.2008 tarihli fesihname ile ....09.2008 tarihli arsa payı inşaat sözleşmesinin muvazaa nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Birleşen davada davalı ... vekili, davanın reddini istemiştir. Birleşen davada diğer davalılar, cevap vermemiştir. Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; asıl dava yönünden, borçlu ... Ltd. Şti.'...
Eğer feshin sonuçları geriye etkili olacaksa, sözleşme yokmuşçasına tasfiye edileceğinden yüklenici inşaatın yaptığı kısmına orantılı arsa payı değil, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre imal ettiği inşaat bedelini alır. Fesih ileriye etkili kabul edilirse, yükleniciye imalat oranına paralel arsa payı bırakılır. Davalı yüklenici ... İnşaat ve Taahhüt Ticaret Ltd. Şti. ile davacı arasında 13.08.2012 tarihinde noterde düzenlenen satış vaadi sözleşmesi ile yapılan temlik işlemi gereğince davacının temlik aldığı şahsi hakkın konusunun, kat karşığı inşaat sözleşmesinin ileriye veya geriye etkili olarak feshi sonucunda yükleniciye bırakılıp bırakılmayacağı belirleneceğinden, satış vaadi sözleşmesinin ifa olanağının bulunup bulunmadığı davalı arsa maliklerince açılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi davasının sonucu ile doğrudan ilgilidir....
Şayet, temlik edilen alacağın dayanağı olan arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi yüklenici bakımından bütünüyle ifa edilmemişse, üçüncü kişi yüklenicinin ifa etmediği borç miktarı kadar arsa sahibine karşı sorumludur. Eğer yüklenici, arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesinden doğan edimlerini bütünüyle yerine getirmiş olmamakla beraber noksan bıraktığı iş pek cüz’i bir boyutta ise, yani bu noksanlığın paraya dönüştürülerek tamamlanması arsa sahibi açısından tahammül edilebilir bir boyutta ise, o zaman bu pek cüz’i noksanlığın paraya dönüştürülerek tamamlanması suretiyle üçüncü kişi tarafından tescil istenebilir. Bu genel açıklamalardan sonra somut olaya gelince; davalı arsa sahibi yüklenicinin edimini yerine getirmediğini ve tescil davasının dinlenme olanağı bulunmadığını savunmuştur....
ARSA PAYI KARŞILIĞINA DAYALI TAPU İPTALİ VE TESCİLİ 634 S. KAT MÜLKİYETİ KANUNU [ Madde 10 ] "İçtihat Metni" Dava, yanlar arasında yapıldığı ileri sürülen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak açılmış olup; tapu iptâli ve tescili istemlerine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine dair verilen karar davacı vekilince temyiz edilmiştir. Yanlar arasında yapılan ve Milas 2. Noterliği’nce doğrudan düzenlenen 05.12.1996 tarih ve 14758 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesini, davalı kooperatif yüklenici, davacı ise, arsa sahibi sıfatlarıyla imzalamışlardır....
Şti. vekili, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden sonra müvekkili ile davalı yüklenici kooperatif arasında düzenlenen inşaat yapım sözleşmesi uyarınca imalatın müvekkilince yapıldığını, ancak imalat bedelinin ödenmediğini ileri sürerek, 2.000.000,00 TL' nin faiziyle birlikte kooperatiften tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Asıl dava, arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümün 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 162 (TBK 183). maddesi uyarınca temlik alınması nedeniyle kişisel hakka dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri, taraflarına karşılıklı haklar ve borçlar yükler. Öncelikle üzerine inşaat yapılacak arsayı yükleniciye teslim etmesi gereken arsa sahipleri, yüklenicinin karşı edimini yerine getirmesinden sonra yükleniciye sözleşmeye uygun arsa veya kurulmuşsa kat irtifak tapusunu devretmekle yükümlüdür. Yüklenicinin temel borcu ise eseri (binayı) meydana getirmektir. Binanın inşaasından maksat, yapının sözleşmeye, fen kurallarına ve amacına uygun imal edilmesidir....
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili ilk derece mahkemesine vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı T8 arasında 05/12/2017 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, sözleşme hükümlerinin yerine getirilmediğini ileri sürerek davacı müvekkili ile davalı T8 arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine, davalılar T3 T3 T4 T5 Adına kayıtlı Hatay İli, Dörtyol İlçesi, Ocaklı Mahallesi, 1384 parsel numaralı taşınmazın tapu iptali ile varsa yüklenicinin hak etmediği arsa payları üzerinde alacaklı üçüncü kişiler yararına konulmuş haciz veya ipoteklerin kaldırılarak tüm takyidattan ari olarak müvekkili davacı T1 adına tescil edilmesine, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ve müvekkili adına tesciline, mümkün olmaz ise dava konusu taşınmazın rayiç bedeli belirlendikten sonra ve fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL olmak üzere faiziyle davalı T8'den tahsiline karar verilmesini...
