-K A R A R- Davacı vekili, müvekkili ile davalı yüklenici arasında noterde düzenleme şeklinde yapılan ....02.2007 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, inşaatın yapı ruhsatı alındığı tarihten itibaren ... yıl içerisinde bitirileceği kararlaştırıldığı halde, aradan ... yıl geçmesine rağmen, yüklenicinin, halen yapı ruhsatını almadığını ve inşaata henüz başlamadığını, kooperatifin borçları nedeniyle taşınmaz üzerine hacizlerin konulduğunu ileri sürerek, müvekkili ile davalı arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshini ve davalıya devredilen taşınmazın tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini talep ve dava etmiştir. Davalı temsilcisi, arsa üzerinde alt yapı çalışmalarının tamamlandığını, inşaat ruhsatı alınabilmesi için ihtiyaç duyulan paranın krediyle temini yoluna gidileceğini savunarak, davanın reddini istemiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi, tapudaki şerhin silinmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacı vekili, arsa sahibi müvekkili ile davalı arasında 2008 yılında gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığını, davalının sözleşme gereğince inşaata başlamak için hiç bir girişimde bulunmadığını ileri sürerek, gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile taşınmaz üzerindeki satış vaadi şerhinin silinmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı, davacının tapu aslını vermediği için gerekli işlemlere başlayamadığını savunarak, davanın reddini istemiştir....
- KARAR - Davacı vekili, müvekkili ile davalılardan, yüklenici şirket arasında 29.04.2011 tarihinde düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden sonra dava konusu parselin 57/100 payının yükleniciye devir edildiğini, pay devrinden sonra inşaata temel hafriyatı dışında imalat yapmayan yükleniciye ulaşılamadığını, buna rağmen taşınmazın 24.08.2011 tarihinde diğer davalıya tapuda devir edildiğini ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili şekilde feshi ile yüklenici tarafından diğer davalıya satılan 57/100 payın iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı ... vekili, müvekkilinin iyiniyetli üçüncü kişi olarak arsanın tapudaki maliki ile anlaşarak tapuyu devir aldığını, arsa sahibi ile yüklenici arasındaki sözleşmenin tapuya şerh verilmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir. Diğer davalı, davaya cevap vermemiştir....
- K A R A R - Davacılar vekili, davalı ile müvekkilleri arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, davalı yüklenicinin arsa sahiplerine ait binayı yapmadığını ileri sürerek, sözleşmenin geriye etkili feshi ile menfi zararın tahsilini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından, inşaatların süresinde tamamlanmadığı gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. ...) Dava, taraflar arasında imzalanan ....04.2006 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi istemine ilişkindir. Bilindiği üzere, TMK'nun 692. maddesi gereğince, paylı taşınmaz malın özgülendiği amacın değiştirilmesi, korumanın veya olağan şekilde kullanmanın gerekli kıldığı ölçüyü aşan yapı işlerine girişilmesi olağanüstü tasarruflardan sayıldığından, oybirliği ile aksi kararlaştırılmış olmadıkça, bütün paydaşların kabulüne bağlıdır....
Davacıların davalı Avni ile sözlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapmış olmaları da dikkate alındığında, noterdeki vekaleti kendi iradeleriyle imzalayarak verdikleri, vekilininde bu vekalete istinaden devir yaptığı ve devrin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca avans niteliğinde yapıldığı anlaşılmıştır. Bu itibarla; öncelikle davalı T9 vekalet yetkisini kötüye kullanması söz konusu olmadığından bu davalı yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir. Davacılar sözlü yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geçersiz olduğunu ileri sürmekte ise de, taşınmazın tapuda devredilmiş olmasıyla artık sözleşmenin geçersizliği ileri sürelemeyecektir....
Davalı arsa sahipleri ... ve diğerleri ile davalı yükleniciler ... ve ...arasında yapılan 22.10.1999 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi için arsa sahipleri tarafından yükleniciler aleyhine ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde 2008/617 sayılı dosyada dava açıldığı ileri sürülmüştür. Ne var ki mahkemece bu husus üzerinde durulmamıştır. Sözleşmenin feshi halinde yüklenicinin hak ve yükümlülükleri ve yükleniciden temlik alan davacının hukuki durumu etkileneceğinden bu davanın neticesi beklenmelidir. Ayrıca dava konusu taşınmaz 12.08.2005 tarihinde kat irtifakı kurulmak suretiyle davalılardan arsa sahibi ... adına tescil edilmiş, 30.06.2006 tarihinde davalı yüklenici ...'ya tapudan satış suretiyle ve 01.09.2006 tarihinde ... ...'a tapuda satış suretiyle ve dava sırasında dahili davalılar ... ve ... tarafından tapudan satış suretiyle tescil edildiği anlaşılmaktadır....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri bedel olarak taşınmaz mal mülkiyetinin geçirimi borcunu içerdiğinden, TMK'nın 706, dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Borçlar Kanunu'nun 213, Noterlik Kanunu'nun 60 ve Tapu Kanunu'nun 26. maddeleri uyarınca resmi şekle bağlı tutulmuştur. Başka bir anlatımla, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin geçerliliği, bu sözleşmelerin noterde "düzenleme" şeklinde yapılmasına bağlıdır. Öte yandan, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri, eser ve satış vaadi sözleşmelerinden oluşan karma nitelikli akitlerden olup, satış vaadini (arsa payının devrini) de içerdiğinden, tek taraflı irade beyanı ile feshi mümkün değildir. Dairemizin kararlılık gösteren içtihatlarında bu tip sözleşmelerin tarafların fesih iradelerinin birleşmesi halinde ya da haklı sebeplerin bulunması durumunda mahkemenin vereceği fesih kararı ile sona ereceği kabul edilmektedir....
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, davanın arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine ilişkin anlaşmanın gabin hukuksal nedenine dayalı olarak iptali istemine ilişkin olduğu, inşaatın %23 oranında tamamlandığı, tarafların 26.09.2013 tarihli sözleşmeyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesini feshettikleri, fesihnamenin tarafların karşılıklı serbest iradesiyle düzenlendiği, somut olayda TBK’nın 28. maddesi hükmü uyarınca gabinin koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir....
Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin yüklenicisi olan taraf, BK'nın 162. maddesi hükmünden yararlanarak arsa sahibinin rızası da gerekmeden üçüncü kişilere yazılı olmak koşuluyla (BK. m.163) devir ve temlik edebilir. Temlik işlemi; inşaatın başında yapılabileceği gibi inşaat tamamlanmış iken dahi yapılabilir. Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun imal ederek arsa sahibine teslim etmek yüklenicinin ana borcudur. Kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Bu nedenlerle somut olayın arsa payı devri karşılğı inşaat yapım sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekir. Davalı arsa sahipleri tarafından yüklenici aleyhine...Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/27 Esası üzerinden sözleşmenin feshi, tapuların iptali ve tescil davası açıldığı, yine eksik inşaat bedelinin tahsiline ilişkin açılan davanın da 2....
Arsa üzerinde inşaat yapımı olağan kullanımın gerekli kıldığı ölçüyü aşan yapım işlerinden sayıldığı ve paydaşların oybirliğiyle aksini kararlaştırdığı ileri sürülüp kanıtlanmadığından kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geçerliliği bütün paydaşların kabulüne bağlıdır. Dosyadaki düzenleme şeklinde yapılan sözleşmede 2424 parselde pay sahibi olan... yer almadığı gibi bu arsa sahibi ile yükleniciler arasında imzalanmış başkaca arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi de bulunmamaktadır. Ümraniye Belediye Başkanlığı da 15.06.2009 tarihli yazı cevabında 2424 ile 2425 parsellerin tevhit edilmeden uygulama yapılamayacağını bildirmiştir. Sözleşme konusu 2424 ve 2425 parseller tevhit edilmeden inşaat yapılması mümkün olmadığı 2424 parselde pay sahibi olan... sözleşmede taraf olarak yer almadığı ve kendisi ile yapılmış ayrı bir sözleşme de bulunmadığından davacı ile davalı yükleniciler arasında imzalanan kat karşılığı inşaat sözleşmeleri geçersizdir....
