"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne, karşı davanın açılmamış sayılmasına yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacılar vekili, taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiğini ileri sürerek, sözleşmenin ifa edilmemesi nedeniyle doğan zararlarının tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın reddini istemiş; karşı davada imalat bedelinin tahsilini talep ve dava etmiştir....
Davalı arsa sahipleri, yükleniciyle olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin fesh edildiğini, bağımsız bölümleri işgal eden bir kısım kişiler aleyhine elatmanın önlenmesi davası açtıklarını ve lehlerine sonuçlandığını, esasen yüklenicinin de edimlerini yerine getirmediğini, açılan davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davalılar arasındaki 27.08.1992 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi geriye etkili olacak şekilde feshedildiğinden, davacılar feshedilen sözleşmeye dayanarak istemde bulunamayacağından bahisle dava reddedilmiştir. Hükmü, davacılar temyiz etmiştir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi istisna (eser) sözleşmesinin bir türüdür. Bu sözleşmeyle, taraflara karşılıklı hak ve borçlar yüklenmektedir. Burada, bir diğerinden farklı iki ayrı hukuki müessese vardır....
Somut olayda; arsa sahibi ... şirketi ile yüklenici ...... Konut Yapı Kooperatifi arasında 16/06/1997 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmıştır. Yüklenici arsa sahibinin muvafakati ile sözleşmeyi kendi ismini taşıyan ...…Ltd.şti. devretmiş yine yüklenicinin oluru ile arsa sahibi şirket, yükleniciye düşen 21 adet bağımsız bölüm tapusunu sözleşmeyi devralan şirkete devretmiş ve sözleşmeyi devralan şirket, tapuda devraldığı 21 adet bağımsız bölümü davalı üçüncü kişilere tapuda kendi adına satmıştır. Tapuda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi şerhi mevcut olmadığı gibi, 21 bağımsız bölüm tapusu yüklenici şirkete intikal ettirilmeden doğrudan sözleşmeyi devralan ...…Ltd.şti. devredilmek suretiyle bilinçli olarak arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin varlığı üçüncü kişilere karşı gizlenilmeye çalışılmıştır....
Davalı vekili, konulan ihtiyati tedbir nedeniyle davacının bir zararının olmadığını, ıslahla talep dilen alacak miktarının zamanaşımına uğradığını savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davalı tarafından davacı aleyhine açılan ... 8. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2005/93 esas sayılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ve tapu iptal ve tescil istemli davada, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davacı yükleniciye verilecek taşınmazdaki davacının 152/400 paylarına tedbir koydurduğu, tedbir kararıyla davacının mevcut dairelerini satamadığı, maddi kayba uğradığı ve maddi kaybının 453.352,91 TL olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile 453.352,00 TL'nin davalıdan tahsiliyle davacıya verilmesine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: K A R A R Dava arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshi nedeniyle men-i müdahale ve ecrimil istemlerine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine dair verilen karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Kat karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri satış vaadi ile arsa payı devrini de içerdiğinden tek taraflı fesih beyanı ile sona erdirilmesi mümkün değildir. Fesih için tarafların bu konudaki iradelerinin birleşmesi veya mahkemeden fesih konusunda bir karar alınması gereklidir....
nın bu inşaatı bitirme süresinin henüz dolmamış olsada, inşaatın terk edildiğini, ve de sözleşmeye ve imar mevzuatına aykırı imalatlar yapıldığını ileri sürerek arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshini, taşınmazın hukuka uygun eski haline getirilebilmesi amacıyla, imara aykırı yapıları yıkması için davalıya süre verilmesini, yıkmaması halinde masrafları davalıya ait olmak üzere müvekkiline yıkım için izin verilmesini, arsa payı karşılığı inşaat şerhinin kaldırılmasını talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davacının kusurlu olduğunu, inşaat ruhsatının yenilenmesi ve diğer işlemler için gerekli vekaletnamelerin verilmediğini, kalan sürede inşaatın tamamlanabileceğini savunarak, davanın reddini talep etmiştir....
Açıklanan bu sebeplerle arsa sahibi Borçlar Kanunu'nun 106/I. maddesi gereğince yanlar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili sonuç doğurur şekilde feshini dava etmesinde haklıdır. 25.01.1984 tarih ve 84/3-1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince, olayın özelliği ve niteliğinin haklı gösterdiği durumlarda Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesi hükmü gözetilerek sözleşmenin ileriye etkili sonuç doğuracak şekilde mahkemece feshine karar verilebilir. Ancak, Dairemizin yerleşen uygulanmasına göre mahkemece arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili sonuç doğuracak şekilde feshine karar verilebilmesi için inşaatın, yasal olması ve tamamlanma oranının da %90 oranının üzerinde gerçekleşmesi gerekmektedir....
Davalı Aydın Kalender vekili istinaf dilekçesinde özetle, davacı ile davalılardan Doğan Acar Yapı arasında 23/09/2016 tarihinde arsa Payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, söz konusu sözleşme ile satıcı Doğan Acar Yapı Sivas ili Merkez ilçesi Alibaba Mahallesi 1261 ada 22 parselde bulunan ana taşınmazın 1 nolu bağımsız bölümünü 14/08/2018 tarihinde satın aldığını, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bir tür inşaat sözleşmesi olup, TBK'nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlendiğini, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde kural olarak yüklenici yapacağı inşaattan bir kısım bağımsız bölümü arsa sahibine vermeyi, arsa sahibi ise arsanın bir miktar hissesinin tapusunu yükleniciye devretmeyi üstleneceğini, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, edimin yerine getirilmesiyle borcun sona ermesi aynı anda gerçekleşeceğini, bu tür sözleşmelerde taşınmaz satımı ve eser sözleşmesinin bir arada bulunmakta olduğunu, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerden...
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, bünyesinde gayrimenkul satış vaadi ve eser sözleşmesini barındıran bir sözleşmedir. Bu sözleşmede arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek; yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde ise yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmek ile yükümlüdür. Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler....
dan 25.000,00 Alman markı bedelle satın alan müvekkilinin, birtakım masraflar yaparak daireyi kullanmaya başladığını, ancak daha sonra davalılar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin mahkeme kararı ile geriye etkili olarak feshedildiğini, davalı arsa sahiplerinin dairenin mülkiyetini devretmeyerek müvekkilinin mağduriyetine neden olduklarını ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL'nin faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı ..., arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince inşa ettiği binalar yönünden arsa sahibi diğer davalılardan alacaklı bulunduğunu, davalıların bu dairelerin bir kısmını satarak zenginleştiğini, aralarındaki alacak borç ilişkisinin tasfiye edilmediğini savunmuştur....
