"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalı arsa sahibi ile davacı müvekkili arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, yüklenici müvekkilinin inşaatı bitirerek davacıya ve diğer arsa sahiplerine bağımsız bölümleri teslim ettiğini, buna karşın davalı arsa sahibi tarafından davacı yüklenicinin hak ettiği bağımsız bölümlerin verilmediğini öne sürerek dava konusu ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde kain 23731 ada, 5 parsel no ile tapuda kayıtlı taşınmazdaki 9 nolu bağımsız bölümün davalı adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini istemiştir....
Kabule göre de; üçüncü kişinin yükleniciden temlik aldığı hakkını kullanabilmesinin en temel koşulu yüklenicinin arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin kendisine yüklediği edimi tam manasıyla yerine getirmesi yani başka bir ifade ile arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin ifa ile sonuçlanması veya ileriye etkili fesih kararı sonucu üçüncü kişiye devredilen bağımsız bölümün yükleniciye bırakılan yerlerden olması gerekir. Bu şart gerçekleşmesine rağmen arsa sahibi ferağa yanaşmazsa üçüncü kişinin hem arsa sahibini hem de yükleniciyi birlikte davalı göstererek tapu iptal ve tescil davası açması gerekir, yani bu davanın davalısı yüklenici ve arsa sahibidir. Mahkemece açılan bu davada yüklenicinin arsa sahibi sözleşmesi gereğince arsa sahibine karşı edimini yerine getirip getirmediğinin araştırmalı ve sonucuna göre bir karar vermelidir. Uygulamada açılan bu tapu iptal ve tescil davalarına "Ferağa icbar sureti ile tescil" davası da denilmektedir....
Ancak kanunun sistematiği nazara alındığında kanunda zikredilen eser sözleşmelerinden kastın; ticari ve mesleki olmayan amaçlarla, salt kişisel ihtiyaçları için kullanma ve tüketme amacıyla gerçek ve tüzel kişi ile tüketici arasında yapılan eser sözleşmeleri olduğu anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/1-k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç, kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle, arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Yüklenici 21.05.1997 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesini ...’a devretmiş ve aynı gün arsa sahibi ile ... arasında ek inşaat sözleşmesi yapılmıştır. Arsa sahibi ile ... ve ...arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2006/212 esas sayılı dosyasında geriye etkili olarak feshedilmiş ve bu karar kesinleşmiştir. Davacı arsa sahibi, sözleşme gereği üstünde yapılacak tüm bağımsız bölümlerin yükleniciye bırakıldığı ... no'lu parselin ... hissesini 23.07.1996 tarihinde bedel karşılığı tapuda satmıştır. Yüklenici ...no'lu parseldeki B Blok birinci bodrum kat 2 no'lu dairenin kat irtifakına ayrılan 16/1028 payını ... 04.02.1997 tarihinde satmıştır. ... 11.04.1997 tarihinde satın aldığı bu payı ..., ...ise ... ...ise 29.05.2000 tarihinde ..., ... ise 20.09.2013 tarihinde ...'a, bu şahısta 20.02.2014 arihinde ...'a satmıştır. Tapu kaydında arsa payı sözleşmesi şerhi mevcut değildir....
Davacının, dava konusu dairenin tesciline hak kazanabilmesi için kooperatife olan edimlerini yerine getirmeden başka, yüklenici sıfatı taşıyan davalı kooperatifin, diğer davalı arsa malikine karşı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesiyle yüklendiği edimlerini yerine getirmesi gerekir. Bu nedenle, davalılar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve ekleri getirtilerek konusunda uzman bilirkişi veya bilirkişi kurulu oluşturularak keşif yapılmak suretiyle sözleşme ve eklerine göre, davalı kooperatifin dava konusu bağımsız bölümü hak edip etmediği belirlenerek bir karar verilmesi ve her halükarda asıl davadaki davalı yüklenici aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmemesi gerekirken eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. ...- Diğer yandan, dosyadaki ticaret sicil kayıtlarından, kooperatifin genel kurullarının ... ilinde yapıldığı ve ......
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç arsasını değerlendirmektedir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanun'da tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine konu işin üst düzey teknolojiyi gerektirmesi, sözleşme kapsamında taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmelerinin de bulunduğu nazara alındığında, 6502 sayılı Kanun’da, kanun koyucunun salt kullanma ve tüketme amacına yönelik mutfak, dolap yaptırmak, araç tamiri yapmak gibi dar kapsamlı eser sözleşmelerini kastettiği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin ise bu kapsamda olmadığının kabulü gerekir....
U.. ve H.. U.., davanın reddini istemişlerdir. Davalı Y.. U.. davaya cevap vermemiştir. Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; dava dışı kooperatif tarafından, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak davalı arsa sahipleri aleyhine açılan tapu iptali ve tescil davasının, bilirkişi tarafından belirlenen eksik iş bedelinin verilen sürelere rağmen depo edilmediğinden bahisle reddine dair verilen kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği, davacı her ne kadar kooperatife olan borcunu ödeyerek taşınmaz üzerinde hak sahibi olduğunu ileri sürmüş ise de, davalılar ile dava dışı kooperatif arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olmadığı gibi bu davayı da kooperatif üyesi sıfatıyla kooperatif adına açmış bulunmadığı, bu bakımdan aktif husumet ehliyetine sahip olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir....
- KARAR - Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin ortağı olduğunu, kooperatif ile davalı arsa sahibi Osman arasında 15.08.2003 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşme ile yüklenici kooperatif tarafından yapılacak toplam 28 bağımsız bölümün 7'sinin davalı arsa sahibine 21'inin davalı kooperatife verilmesinin kararlaştırıldığını, yapılan kur'a çekimi işlemi ile C blok 1 no.lu bağımsız bölümün davacıya tahsis edildiğini, bu işlemin akabinde davalılar arasında imzalanan 21.06.2006 tarihli ek sözleşme ile arsa sahibine verilmiş 7 bağımsız bölüm dışında davacıya tahsisli dairenin de aralarında bulunduğu 5 bağımsız bölümün daha haklı bir neden olmaksızın davalı arsa sahibi adına tescil edildiğini ileri sürerek, C blok 1 no.lu bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile davacı adına kat irtifakı tesisini talep ve dava etmiştir....
Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, arsa sahibi ile yüklenici arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca yükleniciye bırakılması kararlaştırılan üç adet bağımsız bölümün satın alındığı iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil, kademeli olarak ise tazminat isteğine ilişkindir. Davalı arsa malikleri, yüklenicinin edimlerini yerine getirmediğini ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde temlik yasağı olduğunu savunmuş ve davanın reddini istemişlerdir. Davalı yüklenici .... San. Lmt. Şti., çekişmeli bağımsız bölümlerden bir tanesinin kendilerine bırakılmadığını ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde de temlik yasağı bulunduğunu savunmuştur. Mahkemece, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde temlik yasağı olduğu gerekçesi ile tapu iptali ve tescil davasının reddine, tazminat isteminin ise yüklenici yönünden kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir....
ne düşen ve müvekkiline devri gereken 3. kat 15 nolu dairenin tapuda hale...adına kayıtlı bulunduğunu ileri sürerek, anılan bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini, bunun mümkün olmaması halinde, aynı vasıfları haiz başka bir bağımsız bölümün tapu kaydının iptali ile adına tescilini, her iki talebin de mümkün bulunmaması halinde bağımsız bölümün rayiç bedelinin tazmini zımnında, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL'nin davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalıla...vekili, diğer davalı ...'nin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediğini, müvekkili ......
