Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklan tapu iptali ve tescil, mümkün olmadığı takdirde tazminat tahsili istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 470 ve devamı maddeleri 3. Değerlendirme 1. Davacı; yüklenici lehine yaptığı işler nedeniyle yüklenicinin arsa sahibine karşı haklarını temlik alan konumundadır. Bu haliyle yüklenicinin arsa sahibine karşı edimlerini yerine getirmesi halinde arsa sahibinden bağımsız bölüm talep edebilecektir. Arsa sahibi ile yüklenici arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklı Diyarbakır 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2017/104 E. sayılı dava dosyasının bulunduğu ve davanın derdest olduğu anlaşılmaktadır....
. - KARAR - Davacı vekili, müvekkili ile dahili davalılar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince inşaatı tamamlayarak iskân ruhsatını aldığını, sözleşme gereğince kendisine düşen 2, 8, 13 no'lu bağımsız bölümler üzerine dahili davalı ...’ın borcu nedeniyle haciz konulduğunu ileri sürerek, dava konusu bağımsız bölümler üzerine konulan hacizlerin kaldırılmasını talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davacının taşınmazlarına haciz tatbik edildiğinde tapu kayıtlarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi şerhinin bulunmadığını, hacizlerin usul ve yasaya uygun olduğunu, ayrıca arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin davacı tarafa taşınmazın aynına ilişkin bir hak vermediğini, haciz tarihinde tapu kaydının borçlu adına olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hüküm süresi içinde davalılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, yüklenicinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine yönelik olup, mahkemece davanın kabulüne dair verilen hüküm davalı arsa sahipleri vekilince temyiz olunmuştur. 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz istemlerinin reddine karar verilmiştir. 2- Davalı arsa sahipleri vekilinin diğer temyiz istemlerinin incelenmesine gelince; davacı, taraflar arasında ... 11....
Asliye Hukuk Hakimliğince verilen 05.03.2014 gün ve 146-114 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 17.09.1996 tarihli arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Davacı sözleşme gereği hissesine düşen bağımsız bölümlerin tapu kayıtlarının iptali ile adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir. Uyuşmazlık, niteliği itibariyle arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklandığından kararın temyizen incelenmesi görevi Yargıtay Yüksek 23. Hukuk Dairesi'ne aittir. Bu nedenle, dosyanın Yargıtay Yüksek 23. Hukuk Dairesi'ne gönderilmesi gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 23. Hukuk Dairesi Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 23.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalı arsa sahibi ... ile diğer davalı yüklenici ... arasında 13.03.2006 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, yüklenici davalının sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirdiğini, yüklenici davalı ...'...
Bir kısım davalılar vekilinin adli yardım talebini içeren dilekçesi ve dosya kapsamındaki belge ve bilgiler birlikte değerlendirildiğinde; davalıların, kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken kanun yoluna başvuru giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun oldukları kanaatine varıldığından adli yardım talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir. 2) Temyiz itirazlarına gelince; Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, tapu iptali ve tescil ile kal istemine ilişkindir. Davacı arsa sahibi tarafından; 06.09.1996 tarihinde imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine göre yapılıp 1999 yılında teslim edilen binaya yönelik olarak, Aralık 2014 tarihinde tanzim edilen rapor uyarınca riskli yapı tespitinde bulunulması nedeniyle, sözleşmenin feshi ile tapu iptali ve tescil ayrıca riskli yapının yıkımı talep edilmiştir....
Hukuk Dairesinin 12.04.2021 tarih ve 2020/1398 Esas - 2021/1587 Karar sayılı ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde; Dava arsa payı karşılığı inşaat sözlemesine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Yüklenici, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca, yükümlülüklerini tam ve eksiksiz olarak yerine getirip, kendisine düşen bağımsız bölümleri tapuda kayden üzerine aldıktan sonra (üzerinde de kayıtlı olabilir) artık herkese karşı malik durumuna gelir. Mülkiyet hakkına sahip olduğu bağımsız bölümleri de ya tapuda yapacağı satış sözleşmesi ile kayden başkalarına satabileceği gibi, noterde gayrimenkul satış vaadi sözleşmesiyle de satabilir....
Dava konusu dairenin müteahhide düştüğünün tespit edilmesi halinde dava yükleniciden temlik alınan şahsi hakka dayalı tapu iptal ve tescil davası olarak nitelendirileceğinden bu tür davalarda mahkemece öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki iskan koşulu (oturma izni) v.s. diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Bunun için de davaya konu temlik işleminin geçerli olup olmadığı, arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklenicinin borçlarının neler olduğunun sözleşme hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Davacının arsa sahibi ile yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciye bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümü yükleniciden temlik alması halinde arsa sahibini ifaya zorlayabilmesi için bazı koşulların varlığı gerekir....
Dava konusu dairenin müteahhide düştüğünün tespit edilmesi halinde dava yükleniciden temlik alınan şahsi hakka dayalı tapu iptal ve tescil davası olarak nitelendirileceğinden bu tür davalarda mahkemece öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki iskan koşulu (oturma izni) v.s. diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Bunun için de davaya konu temlik işleminin geçerli olup olmadığı, arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklenicinin borçlarının neler olduğunun sözleşme hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Davacının arsa sahibi ile yüklenici arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciye bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümü yükleniciden temlik alması halinde arsa sahibini ifaya zorlayabilmesi için bazı koşulların varlığı gerekir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı Mülga Borçlar Kanunu'nun 355 vd. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanunu'nun .../k. maddesindeki tüketici tanımına uymadığı açıktır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç, arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanun'da tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
