Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, bünyesinde gayrimenkul satış vaadi ve eser sözleşmesini barındıran bir sözleşmedir. Bu sözleşmede arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek; yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde ise yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmek ile yükümlüdür. Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler....
Sözleşmenin geçerli olarak kurulduğu ve davaya fesih davası olarak devam edildiği takdirde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin arsa sahipleri tarafından haklı olarak feshedildiğinin kabul edilmesi halinde arsa sahibi davacı menfi ve müspet zarar talep edebilecektir. Sözleşmenin geçersizliğinin tespiti halinde ise taraflar karşılıklı olarak verdiklerini geri alacaklarından davacı arsa sahibi sadece yüklenicinin mal varlığında artı değer sağlayan bir işlemi varsa bu işlemin bedelini talep edebileceği her iki inceleme neticesinde verilen kararların mahkememiz dosyası açısından beklenmesinin usul ekonomisi ve adil yargılanma ilkesi gereğince faydasız olacaktır....
Davalılar ... ve ... vekilleri, müvekkilllerinin sözleşmenin tarafı olmadıklarını, davanın süresinde açılmadığını savunarak davanın reddini istemiştirler. Mahkemece iddia, savnma ve tüm dosya kapsamına göre dava dışı arsa sahipleri ile yüklenicisi olan davacı ... arasında düzenlenen 30.01.1986 tarihli arsa payı karşılğı inşaat sözleşmesi uyarınca davacıya devir edilen paylara ilişkin arsa sahibi davacı ile davalı yüklenici ... arasında 27.03.2001 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladığı, sözleşme doğrultusunda yüklenici davalı ...'...
Açıklanan tüm bu nedenlerle Davanın Kısmen Kabulü ile; Davacı T1 ile davalılardan T14 arasında düzenlenen Adana 10.Noterliği'nin 27/06/2006 tarih 13826 yevmiye sayılı düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olmak üzere FESHİNE, Davacının tapu iptal ve tescil talebinin davalılardan Samet Yılmaz, T16, ve T6 yönünden kabulü ile; adı geçen davalıların dava konusu Adana ili Karataş ilçesi İskele Mahallesi 5156 parsel sayılı taşınmazdaki hisselerinin iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, Diğer davalılar yönünden açılan tapu iptali ve tescil davasının REDDİNE, yönelik karar verilmiştir. HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ile tapu iptal ve tescil, olmazsa tazminat istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 6....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki asıl ve birleşen elatmanın önlenmesi ve alacak davalarının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde asıl davada davacılar-birleşen davada davalılar vekilince vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Asıl davada davacılar vekili, arsa sahibi davacılar ile davalı şirket arasında 05.03.2002 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi akdedildiğini, davalı tarafın yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle müvekkilleri tarafından sözleşmenin geriye etkili olarak feshi için açılan davanın kabul edildiğini, dava sürecinde ve kararın kesinleşmesinden sonra inşaata kısmen devam edildiğini ileri sürerek, müvekkillerine ait arsaya yapılan inşaatın kal'ine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, bünyesinde gayrimenkul satış vaadi ve eser sözleşmesini barındıran bir sözleşmedir. Bu sözleşmede arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek; yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde ise yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmek ile yükümlüdür. Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GERKEÇE: Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile cezai şart tazminatı ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir. HMK’nın 355.maddesi uyarınca inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmış, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re'sen gözetilmiş ayrıca; HMK'nın 357. maddesindeki "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz" kuralı nazara alınmıştır. Davacı vekili dava dilekçesinde, taraflar arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığını, uyuşmazlık konusu yapının sözleşmede belirtilen süre içinde yapılması gerekirken yapı ruhsatı dahi alınmadığını ve inşaata başlanmadığını beyan ederek sözleşmenin feshi, cezai şart tazminatı ve manevi tazminat istemiyle eldeki davayı açmıştır. Davalı tarafından yasal süresi içerisinde cevap dilekçesi sunulmamıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde dahili davalılar ... Vergi Dairesi Müdürlüğü ve ... İl Müdürlüğü vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davalılardan ... ile müvekkili arasında imzalanan adi yazılı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince, müvekkilinin, sözleşme konusu arsanın tapu kaydını sözleşmeye istinaden davalıya devrettiğini, onun da diğer davalılara devrettiğini, ancak, yüklenicinin edimlerini yerine getirmediğini ileri sürerek, sözleşmenin geriye etkili feshi, tapu kaydının iptali ile tüm takyidatlardan arındırılarak davacı adına tescili ile yıkılan eski binanın değeri ve bu binayı kullanamaması nedeniyle oluşan kira tazminatının tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davanın yargılanması sırasında, yüklenici tarafından, Bakırköy Ondokuzuncu Noterliği'nce doğrudan düzenlenen 07.08.2001 tarihli, 37670 yevmiye numaralı ve "Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Feshi" başlıklı ve miras bırakan Mustafa ile yapmış olduğu sözleşme mahkemeye sunulmuştur. Mahkemece, bu sözleşme ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin taraflarca fesih olunduğu ve yüklenicinin de arsa sahibi tarafından ibra edildiği gerekçesiyle davaların reddine karar verilmiştir....
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, mahkemenin 1990/234 E. 2006/24 K. sayılı (bozma sonrası 2009/44 E., 2009/78 K.) dosyasında verilen kararın işbu dosya açısından kesin hüküm mahiyetinde olduğu gerekçesiyle, davanın kesin hüküm nedeni ile reddine karar verilmiştir. Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil mümkün olmadığı takdirde sözleşmenin geriye etkili olarak feshi istemine ilişkindir. Mahkemece dava kesin hüküm nedeniyle reddedilmiş ise de; kesin hükme esas davada sözleşmeye konu yapı imara uygun hale getirilmediğinden kurulan ret hükmü, yapının imara uygun hale getirilmesi her zaman mümkün olduğundan, işbu davadaki sözleşmedeki paylaşım uyarınca tapu iptali ve tescil istemi bakımından kesin hüküm teşkil etmez....
