ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2021/231 ESAS - 2022/242 KARAR DAVA KONUSU : Asıl dava, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklı gecikme tazminatı, birleşen dava, gecikme tazminatı sebebiyle borçlu olunmadığının tespiti istemleri KARAR : Taraflar arasında görülen dava sonucu ilk derece mahkemesince verilen hükme yönelik, davalı vekilince süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; vekil edenin kendisine ait Zonguldak İli Terakki Mah. İncivez mevkii pafta 338 ada ve 199 parseldeki hisseli haklarını ve taşınmazı satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile davalıya Zonguldak 2....
Hükmü davacı ile davalılardan arsa maliki kooperatif temyiz etmiştir. 1-Davalılar arasındaki 20.07.1995 günlü arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesi eser sözleşmelerinin bir türüdür. Bu sözleşme taraflarına karşılıklı hak ve borçlar yükler. Anılan sözleşmede biri diğerinden farklı iki ayrı sözleşme iç içedir. Bunlardan ilki geçerliği bir şekle bağlı olmayan inşaat yapım sözleşmesi (eser sözleşmesi) «yüklenicinin borcu» diğeri ise, kamu düzeni açısından resmi şekilde yapılmadıkça hüküm ve sonuç meydana getirmeyen taşınmaz malda pay mülkiyetinin devri «arsa sahibinin» borcudur. Bu özelliği nedeniyle arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri çitf tipli karma sözleşmelerdendir. Kural olarak, Borçlar Kanununda sözleşmelerin yapılışı bir şekle tabi tutulmamıştır....
Asliye Hukuk Hakimliğince verilen ....09.2010 gün ve 2008/196-2010/381 sayılı hükmü bozan Dairemizin 28.....2011 gün ve 2010/7418-2011/6873 sayılı ilamı aleyhinde davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - ... ilâmında belirtilen gerektirici nedenler karşısında ve özellikle, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri geçersiz olup, bağlayıcı olmaması sebebiyle cezai şartın geçersiz olduğu gibi arsa sahiplerince feshedilen sözleşmelere dayanılarak gecikme (kira) tazminatı istenmesinin mümkün bulunmamasına göre HUMK’nın 440. maddesinde sayılan nedenlerden hiç birisine uygun olmayan karar düzeltme isteğinin REDDİNE ve HUMK’nın 442. maddesi hükmünce 219,00 TL para cezası ile bakiye ...,55 TL red harcının karar düzeltme isteyen davalılar ..., ..., ..., ..., ..., .....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan alacağa dayalı icra takibinde itirazın iptali istemine ilişkindir. Davacı, arsa sahibi; davalı ise yüklenici konumundadır. HMK’nın 355.maddesi uyarınca inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmış, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re'sen gözetilmiş ayrıca; HMK'nın 357. maddesindeki "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz" kuralı nazara alınmıştır. Davacı taraf, hissedarı olduğu taşınmaz hakkında davalı yüklenici ile yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca 265 ada 31 parsel A blok 15 numaralı daire için 4/02/2017- 04/12/2018 tarih aralıklarına ilişkin gecikme tazminatı istemiyle icra takibi başlatmış, takiplere davalı tarafından itiraz edilmesi üzerine itirazın iptali istemiyle eldeki davayı açmıştır. Davalı taraf davanın reddini savunmuştur....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı Mülga Borçlar Kanunu'nun 355 vd., 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanunu'nun 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı açıktır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç, arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Yasa'da tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı-k.davalı ile davalı-k.davacı vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Asıl ve karşı dava, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanmış olup, asıl dava tapu iptâli ve tescil, mahrum kalınan gecikme nedeniyle uğranılan zarar ve manevi tazminat, karşı dava, eksik işlerin giderim bedeli ile gecikme tazminatı alacaklarının tahsili istemine ilişkindir....
Hukuk Dairesi'nin 2016/6264 Esas, 2017/1986 Karar sayılı içtihadı.). "...Yapı kullanma izin belgesi alma borcunun yükleniciye bırakıldığı arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde yüklenicinin edimini yerine getirdiğinin kabulü için inşaatı tamamlayıp teslim etmiş olması yeterli olmayıp, yapı kullanma izin belgesinin alınmış olması da zorunludur. İnşaat ya da bağımsız bölüm arsa sahibine fiilen teslim edilse dahi arsa sahibi yapı kullanma izin belgesi bulunmayan inşaat ya da bağımsız bölümleri oturarak kullanmaya ya da kiraya vererek gelir elde etmeye zorlanamayacağından hukuki teslim gerçekleşmiş sayılmaz. Arsa sahibi, yüklenicinin üstlendiği yapı kullanma izin belgesi alınıncaya kadar gecikme tazminatı ya da kararlaştırılmış ise cezai şartı isteyebilir..." (Yargıtay Kapatılan 15. Hukuk Dairesi'nin 2018/3907 Esas, 2019/3063 K sayılı içtihadı.)....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri bedel olarak taşınmaz mal mülkiyetinin geçirimi borcunu içerdiğinden, TMK'nın 706, Borçlar Kanunu'nun 213, Noterlik Kanunu'nun 60 ve Tapu Kanunu'nun 26. maddeleri uyarınca resmi şekle bağlı tutulmuştur. Başka bir anlatımla, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin geçerliliği, bu sözleşmelerin noterde "düzenleme" şeklinde yapılmasına bağlıdır. Öte yandan, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri eser ve satış vaadi sözleşmelerinden oluşan karma nitelikli akitlerden olup, satış vaadini (arsa payının devrini) de içerdiğinden, tek taraflı irade beyanı ile feshi mümkün değildir. Yargıtay'ın kararlılık gösteren içtihatlarında bu tip sözleşmelerin tarafların iradelerinin birleşmesi halinde ya da haklı sebeplerin bulunması durumunda mahkemenin vereceği fesih kararı ile sona ereceği kabul edilmektedir....
Dolayısı ile arsa sahiplerinin gerçek alacağı ne ise o miktardan da sorumlu olacaktır. Bunun dışında HUMK.nun 299.maddesi uyarınca ipotek tutarının kararlaştırıldığı yüklenici ve arsa sahibi arasındaki 7.7.2006 tarihli sözleşme davacıyı bağlamaz. Hal böyle olunca; mahkemece 16.7.1998 tarihli arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi ve Amasya 2....
Dolayısı ile arsa sahiplerinin gerçek alacağı ne ise o miktardan da sorumlu olacaktır. Bunun dışında HUMK.nun 299.maddesi uyarınca ipotek tutarının kararlaştırıldığı yüklenici ve arsa sahibi arasındaki 7.7.2006 tarihli sözleşme davacıyı bağlamaz. Hal böyle olunca; mahkemece 16.7.1998 tarihli arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi ve Amasya 2....
