Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri; yüklenicinin finansı kendisi tarafından sağlanarak arsa malikinin arsası üzerine bina yapım işini üstlendiği, arsa malikinin ise, bedel olarak binadaki bir kısım bağımsız bölüm mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaat ettiği sözleşmelerdir. Eser sözleşmelerinin bir türü olan “Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri” uygulamadaki adıyla “Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmeleri” bedel olarak taşınmaz mal mülkiyetinin geçirimi borcunu içerdiğinden TMK’nın 706, dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan BK’nın 213, Noterlik Kanunu’nun 60 ve Tapu Kanunu’nun 26. maddeleri uyarınca resmi şekle bağlı tutulmuştur. Başka bir anlatımla, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin geçerliliği, bu sözleşmelerin noterde “düzenleme” şeklinde yapılmasına bağlıdır....
Temlik işlemi nedeniyle alacak ve ona bağlı olan bütün yan ve öncelikli haklar devralana geçer. Şayet, temlik edilen alacağın dayanağı olan arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesi yüklenici bakımından bütünüyle ifa edilmemişse, üçüncü kişi yüklenicinin ifa etmediği borç miktarı kadar arsa sahibine karşı sorumludur(BK m.167).Aksinin düşünülmesi halinde arsa sahibine karşı sözleşmedeki edimlerini bütünüyle yerine getirmeyen yüklenici, arsa sahibinin rızası gerekmeden yaptığı temlik işleminden dolayı ona karşı borçlarından kurtulacak arsa sahibi olan tarafın mal varlığında ise sebepsiz azalma olacaktır....
Şöyle ki ; Bozma ilamı uyarınca yapılan isticvaba göre, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca arsa payının devredilme koşulları gerçekleştiğinden dava konusu bağımsız bölümün tapuda 26.07.2007 tarihli satış işlemi yoluyla yüklenici adına tescil edildiği ve gerçekte para ödenmediği anlaşılmıştır. Tapuda 26.07.2007 tarihinde yükleniciye yapılan satışın amacının yaptığı inşaat nedeniyle arsa payı devretmek olduğundan bozma ilamı uyarınca davada 08.01.2007 tarihli arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin arsa sahibi olan tarafı ...’nın da davalı olarak yer alması zorunlu olduğundan mahkemece bu kişiye karşı dava açmak üzere uygun bir mehil verilerek, açıldığı takdirde eldeki dava ile birleştirilerek, arsa sahibinin de savunma ve delillerinin toplanmaması, ayrıca satış sözleşmesinde nitelendirilen yerle zemin artı 1....
Bir iş görerek eseri meydana getirmek ve meydana getirilen eseri iş sahibine teslim etmek (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun imal ederek arsa sahibine teslim etmek) yüklenicinin ana borcudur. Kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Aksi halde, sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Böyle bir durumda da bir taraf edimini yerine getirmiş kabul edilemez; Yukarıda belirtilen ilkeler ve yapılan açıklamaların ışığında somut olayın arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesine gelince; Davacı, yüklenici ... Limited Şirketi ile 30.10.2007 tarihinde gayrimenkul satış sözleşmesi imzaladığını, diğer davalı ...'nun ise sözleşmede kefil olduğunu, davalılardan ... ve ...'un yüklenici firma ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapan arsa sahipleri olduğunu, arsa maliki ...'ın payını inşaat sırasında ...'...
Noterliği'nin 31.07.2009 gün ... yevmiye nolu Düzenlenme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat Yapım ve Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi, yüklenici ... ve ... ile arsa sahipleri . ..., ...,.....arasında imzalanmıştır. Yine aynı parselle ilgili ... 7. Noterliği'nde imzalanan 14.10.2009 gün 33777 yevmiye nolu Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat Yapım ve Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi de, yüklenici ... ve ... ile arsa sahipleri ... ve ... arasında düzenlenmiştir. Eldeki dava da arsa sahiplerinden ..., ..., ... ve ... tarafından açılmıştır. Davalı ... vekili, sözleşmede taraf olan diğer arsa sahiplerinin ... 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2015/392 Esas sayılı dava dosyasında aynı sözleşmelerin feshi, tapu iptâli ve tescil istemli dava açtıklarını ve bu dava sonucunun beklendiğini bildirmiştir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Dava arsa payı inşaat sözleşmesinden kaynaklı alacak istemine ilişkindir. 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2-Davacının sözleşmeyi haksız olarak feshettiği mahkemece kabul edildiğine göre bu durumda davacı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin yapılması ile ilgili masrafları talep edemez ..... davalı arsa sahibinin lehine ve işine yarayacak masrafları talep edebilir Şu .../... S.2. halde, mahkemece işaret edilen hususlarda bilirkişilerden ek rapor alınmak suretiyle yeniden yaptırılacak hesap sonucuna göre hüküm tesis edilmelidir. Anılan hususlar nazara alınmadan, eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır....
Dava, taraflar arasındaki ........2006 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde teslim tarihi ... yıl (... günü) şeklinde yazılmıştır. Sözleşmelerde sürelerin ... günü olarak yazılabilmesi için işin tüm süresinin de gün olarak belirlenmesi gerekir. ........2006 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin genelinde tarafların gerçek iradelerinin ... yıl olarak belirlendiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle mahkemece teslim süresinin ... yıl kabul edilerek bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin tüm itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının talep halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ........2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
Ç.. vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Karar düzeltme talebinin kural olarak temyiz incelemesini yapan Yargıtay Hukuk Dairesince incelenmesi gerekmekte ise de; Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 09.02.2018 gün 2018/1 sayılı işbölümü kararı ile arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan ve 01.07.2016 tarihinden sonra temyiz ya da karar düzeltme talepli olarak Yargıtay'a gelen dosyalardaki temyiz ya da karar düzeltme taleplerini incelemek görevi Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'ne verildiğinden karar düzeltme talebi Dairemizce incelenmiştir....
Davalılardan yüklenici davayı kabul etmiş, arsa sahibi olan davalı ise eserin tamamlanmadığını, borcun ifa edilmemesi nedeniyle davacının da tescil talebinde bulunamayacağını, açılan davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, eser büyük ölçüde tamamlandığından bahisle dava kabul edilmiştir. Hükmü, davalı arsa sahibi temyiz etmiştir. Davalılar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi tarihsiz ve adi yazılı olarak düzenlenmiştir. Bir tanımlama yapmak gerekirse; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi "yüklenicinin finansı kendisi tarafından sağlanarak arsa malikinin arsası üzerine bina yapım işini üstlendiği, arsa malikinin ise bedel olarak binadaki bir kısım bağımsız bölüm mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaat ettiği" sözleşmelerdir. Bu tür sözleşmelerde, ücret (bedel) arsa sahibi tarafından ayın olarak ödenmektedir. Burada, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde şekil sorunu üzerinde de durulması gerekmektedir....
