Örneğin, avans niteliğinde bir miktar arsa payı devredilmiş ise arsa payının adına tescili arsa sahibince; yasaya uygun bir kısım imalât gerçekleşmiş ise bunun bedeli de yüklenici tarafça istenebilir. Oysa, ileriye etkili fesihte sonuç farklıdır. İleriye etkili fesihte önce inşaat seviyesi (tamamlanma oranı) belirlenmeli, davalı yüklenicinin hakettiği arsa payı ile arsa sahiplerine bağımsız bölüm ve bırakılacak pay oranı, inşaatın bitirilmiş olması durumunda yükleniciye verilmesi kararlaştırılan bağımsız bölüm (ve arsa payı) oranına kıyas yolu uygulanmalı, böylece yüklenicinin yaptığı kısmi ifanın ayni olarak karşılığı tespit edilmeli, ayni olarak bağımsız bölüm verilmesi mümkün olmadığı takdirde yapılan iş ve bağımsız bölümlerin saptanacak değerlerine göre ivaz ilavesi suretiyle tasfiye gerçekleştirilmeli, mevcut işe göre geri alınması icap eden bağımsız bölüm (arsa payı) mevcut ise bunların yükleniciye ait olduğu belirlenmelidir....

DELİLLER : Tüm dosya kapsamı DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak fesih talebine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek duruşmasız olarak yapılmıştır. Davacı vekili, müvekkili ile davadışı diğer arsa sahibi Cemal Avşar'ın müştereken maliki bulundukları taşınmaz üzerinde, eski olan binaların yenilenip, bir bina inşa etmek üzere davalı şirket ile imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklenici tarafından inşaatın ruhsat tarihinden itibaren 12 ay içinde bitirilip teslim edileceğini, ancak süresinde teslim edilmediğini ileri sürerek, sözleşmenin geri etkili olarak feshini talep ve dava etmiştir....

İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti. arasında; 10.05.1999 tarih ve 10858 yevmiye numaralı ve Bursa 14. Noterliği'nce doğrudan düzenlenen ve "Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi" başlıklı sözleşme yapılmıştır. Arsa sahipleri L... K... ve İ... K... tarafından, yüklenici şirketin yüklendiği edimin ifasında temerrüdü sebebiyle yüklenici şirket ve üçüncü kişiler hakkında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili sonuç doğrurur şekilde feshine ve sözleşme gereğince yükleniciye kayden intikâl ettiren tapulu taşınmaz payları ile yüklenici tarafından üçüncü kişilere yapılan pay kayıtlarının iptâli ile davacılar adına tapuya tesciline karar verilmesi dava edilmiş, Bursa 6. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 15.04.2008 tarih ve 2008/104 Esas, 2008/138 Karar sayılı hüküm ile 10.05.1999 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshiyle davalı M..Y.....

Örneğin, ayni hak kazanan kişiyle yakın bir ilişkinin bulunması, malın el değiştirmesinin kısa sürede olması veya düşük bir bedelle el değiştirmesi durumlarında iyiniyet iddiasında bulunulamayacağı karine olarak kabul edilebilir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, bünyesinde gayrimenkul satış vaadi ve eser sözleşmesini barındıran bir sözleşmedir. Bu sözleşmede arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek; yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde ise yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmek ile yükümlüdür. Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler....

Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile feshine yönelik davalar da “olağanüstü tasarruf” niteliğinde olduğu gibi, müşterek malın tümüne ilişkin bölünmeyen bir taleple açılacak davanın da müşterek maliklerin tümünün haklarını etkileyeceğinden, bütün paydaşlar tarafından birlikte açılması ya da açılan davaya diğer paydaşların onay vermeleri zorunludur. Yüklenici tarafından açılan sözleşmenin feshi davasında da, az yukarıda açıklanan sebeplerle sözleşmenin tarafı olan arsa sahipleri arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunduğundan müşterek paydaşların tamamı hakkında dava açılması zorunludur. Bu hukuksal nedenle, mahkemece dava dışı müşterek paydaş ...’nun davacı tarafından davaya dahil edilmesi gerektiği gözetilmeden ve dolayısıyla taraf teşkili sağlanmadan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine karar verilmesi doğru olmadığından kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir....

Noterliğinin 1490 yevmiye sayılı düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile davalı adına kayıtlı olan taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacılar adına miras hisseleri oranında kayıt ve tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı A.B.S İnşaat Plastik Ambalaj ve Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın dayanağı olan ve davacıların murisinin tarafı olduğu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin dava dışı NB İnş. Turizm ve Nak. Hiz. San. Tic. Ltd....

Asıl ve birleşen davada davacı arsa sahipleri, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ile sözleşme uyarınca yükleniciye devredilen arsa paylarının adlarına tescilini talep etmişlerdir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine, tapu iptal ve tescil isteminin reddine dair verilen 05.06.2008 tarihli ilk karar, 15. Hukuk Dairesinin 17.06.2010 tarihli ilamıyla bozulmuştur. Bozma ilamında, sözleşmenin geriye etkili olarak feshine dair verilen hükme karşı ileri sürülen temyiz itirazları reddedilmiş, yükleniciye devredilen ve ondan devir yoluyla elde edilen tapu paylarının iptal edilmesi gerektiği belirtilerek, davacı arsa sahipleri yararına bozulmuştur. Bu itibarla sözleşmenin geriye etkili olarak feshine ilişkin ilk karar kesinleşmiştir....

Asliye Hukuk Hakimliğince verilen 20.04.2010 gün ve 131-157 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, yüklenici şirket ile arsa sahipleri arasında yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince, dava dışı yükleniciye arsa sahiplerince temlik olunan pay kaydına göre yükleniciden satın alınan pay kayıtlarının, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin, geriye etkili sonuç doğurur şekilde feshi sonucu iptâli sebebiyle, arsa sahipleri davalıların haksız zenginleştikleri ileri sürülerek açılmış ve mahkemece de uyuşmazlık “haksız iktisap” olarak nitelendirilmiştir. Bu hukuksal nedenle, yerel mahkemece verilen kararın temyiz incelemesi görevi Yargıtay Yüksek 3....

Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş ve verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olmasına göre davacı vekilinin yerinde olmayan tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2-Davalı vekilinin imalat bedeline ilişkin temyiz itirazları yönünden; Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile tazminat istemine ilişkindir. TBK'nın 470. vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinin bir türü olan “arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi” satış vaadini (arsa payının devrini) de içerdiğinden, tek taraflı irade beyanı ile feshi mümkün değildir....

İnşaat Ltd. Şti vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir. 2) Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshi ve davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile tescili istemine ilişkindir. Mahkemece verilen tescil kararı infaz edilebilir nitelikte değildir. Şöyle ki, davaya konu edilen taşınmaz üzerinde kat irtifakı tesis edilerek davalılardan yüklenici adına isabet edecek bağımsız bölümler, arsa sahibi olan davalı ... dışındaki diğer davalılara satılarak adlarına tescil edilmiştir....