Ancak kanunun sistematiği nazara alındığında kanunda zikredilen eser sözleşmelerinden kastın; ticari ve mesleki olmayan amaçlarla, salt kişisel ihtiyaçları için kullanma ve tüketme amacıyla gerçek ve tüzel kişi ile tüketici arasında yapılan eser sözleşmeleri olduğu anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin tüketici kanununda 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı yasada tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldıktan sonra sözleşmeye konu taşınmazın tapuda satılarak yüklenici veya onun gösterdiği kişiye devredilmesi halinde bu satımın gerçek bir satım olmadığı sözleşmenin ifası maksadıyla tapu devri niteliğinde olduğu Dairemizin yerleşmiş içtihatlarındandır. Bu nedenledir ki sözleşmeden sonra tapu devirlerinin yapılmış olması, işbu devirlerin bir satım değil, arsa payı kat karşılığı inşaat sözleşmesinin ifası amacıyla yapıldığını gösterir. Hâl böyle olunca, mahkemece taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine ve ek sözleşmelere değer verilerek, tarafların sözleşmelerde kaynaklanan ve üzerlerine düşen edimleri ifa edip etmedikleri belirlenip, davacının iddiaları somutlaştırıldıktan sonra yeterli incelemenin yapılması ve hâsıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır....
Kararı, davacı temyiz etmiştir. ...- Dava, davacı adına kayıtlı bir adet taşınmaz üzerinde bulunan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi şerhinin kaldırılması istemine ilişkindir. Davacı arsa sahibi, diğer arsa sahipleriyle birlikte davalı yüklenici arasında düzenlenen ....06.2005 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği yapılması kararlaştırılan inşaatın tamamlandığını, ayrıca elektrik, su ve doğalgazın bağlandığını, tüm dairelere daire sahipleri veya kiracıların taşındığını ileri sürerek, sözleşme gereği kendisine ait bulunan ve tapuda adına kayıtlı olan ... nolu bağımsız bölüm üzerindeki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi şerhinin kaldırılmasını talep etmiş, mahkemece yukarıda belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir. Yüklenicinin sözleşmeden kaynaklanan tüm edimleri, tüm arsa sahipleri bakımından yerine getirilmeden, tapudaki şerh kaldırılmamalıdır....
Kararı, asıl ve birleşen davada taraf vekilleri temyiz etmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı doğrultusunda inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl ve birleşen davada davalı yüklenici vekilinin tüm, asıl ve birleşen davada davacı arsa sahipleri vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. .../... S.2. 2-Asıl ve birleşen dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı nama ifaya ve satışa izin, gecikme tazminatı ile eksik ve ayıplı işler bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Taraflar arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, iskan alınıncaya kadar vergilerin yükleniciye ait olduğunun hüküm altına alındığı ve dava tarihi itibariyle iskanın alınmamış olduğu anlaşılmıştır....
Bünyesinde taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmesi olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değildir. Güdülen amaç, arsanın değerlenmesini sağlayacak yapının arsa üzerine yapılmasıdır. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü iş bu saikinin, 6502 Sayılı Yasa'da tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
-K A R A R- Davacılar vekili, arsa sahipleri müvekkilleri ile davalı yüklenici arasında arsasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi akdedildiğini, davalının edimlerini tam olarak yerine getirmeyerek inşaatta eksik işler bıraktığını, ayrıca ...’ya, yapı denetim şirketine ve diğer kişilere inşaatla ilgili borçları olduğunu, iskan ruhsatının halen alınmadığını ileri sürerek, eksik işler ve iskan alımı için yapılması gereken masrafların tespitine, nama ifaya izin verilmesi ile sözleşme gereğince yükleniciye ait olması gereken B blok ..., ... ve ... numaralı bağımsız bölümlerin bu masrafları karşılamak üzere satışına izin verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Dava konusu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine konu taşınmaz yükleniciye devredilmiş, yüklenici üzerindeyken taşınmaz üzerine Asya Katılım Bankası lehine ihtiyati haciz konulmuş ve İcra Müdürlüğü’nde satışa çıkarıldığında da banka tarafından satın alınmıştır. Banka tarafından diğer davalı Yapı Teknolojileri San. ve Tic. A.Ş’ye satılmış, onun borcu nedeniyle de yine cebri satışa çıkarılmış, bu sefer İcra Müdürlüğü’nün satış dosyasından davalı ... Beton Parke İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. satın almıştır. Taşınmaz üzerinde herhangi bir şerh bulunmamaktadır. Arsa üzerinde herhangi bir inşaat faaliyetinde bulunmamaktadır. Taşınmaz üzerinde herhangi bir inşaat faaliyeti olmadan üç defa el değiştirmiş sonuncu olarak da davalı ... Beton Parke İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. tarafından cebri icra yoluyla satın alınmıştır....
Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 03.03.2006 gününde verilen dilekçe ile ... iptali ve tescil olmadığı takdirde tazminat talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; ... iptali ve tescil davasının reddine, tazminat davasının kabulüne dair verilen 01.06.2017 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, arsa sahibi ile yüklenici arasındaki 04.11.1999 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yükleniciden temlik alınan bağımsız bölüm nedeniyle davacının açtığı ... iptali ve tescil, ikinci kademede ise tazminat isteklerine ilişkindir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece bozma uyularak yapılan yargılama sonucunda, ... iptali ve tescil davasının reddine, davalı arsa sahipleri yönünden tazminat davasının reddine, davalılar ......
Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, 13.01.2010 tarihli satış sözleşmesi ile yüklenicinin temlikine dayalı tapu iptali ve tescil, değer kaybı ve kira tazminatı istemlerine ilişkindir. Mahkemece; tapu iptali ve tescil isteminin reddine, tazminat istemlerinin kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili ile davalılar vekili temyiz etmiştir. Davadaki istemin dayanağı, davalı yüklenici ile dava dışı arsa sahibi arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve yüklenicinin davacıya şahsi hakkını devretmesine ilişkin “alacağın devri” (temlik) sözleşmesidir. Burada öncelikle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve bu sözleşmenin hüküm ve sonuçları üzerinde durulması gerekmektedir....
Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi gereğince yüklenicinin bedele, başka bir anlatımla sözleşmede kararlaştırılan arsa payı veya bağımsız bölümlere hak kazanabilmesi için inşaatı sözleşme ve ekleri ile tasdikli proje ve inşaat ruhsatı ile kamu düzeninden olan imar mevzuatı ve yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tamamlayıp, arsa sahiplerine teslim etmesi gerekir. İnşaat yapma borcunu yerine getirmeyen yüklenici, arsa sahibinden tapu devrini isteyemez. Taraflar arasında düzenlenen 09.02.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde anahtar teslimi inşaat yapımı kararlaştırıldığından yapı kullanma izin belgesinin alınması da yüklenicinin yükümlülüğündedir....
