"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :AİLE MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : BOŞANMA, NAFAKA, VELAYET, TAZMİNAT ZİYNET EŞYASI ALACAĞI Dava, boşanma, velayet, şahsi münasebet tesisi, nafaka, tazminat ve ziynet eşya alacağına ilişkin olmakla, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun Geçici 14. maddesi ve Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 2015/8 sayılı iş bölümü kararı uyarınca temyiz inceleme görevinin Yargıtay 2. Hukuk Dairesine ait bulunması nedeniyle görevli Dairenin belirlenmesi bakımından dosyanın, 6644 sayılı Kanunla değişik 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60/2 maddesi uyarınca Hukuk İş Bölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE, 08.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
TTK 122 m. uyarınca, acentenin talep edebileceği denkleştirme tazminatı miktarı, son beş yıllık faaliyeti sonucu aldığı tüm ödemelerin (komisyon, prim vs.) yıllık ortalamasını aşamaz. Beş yıldan daha az süren acentelik ilişkilerinde talep edilebilecek denkleştirme tazminatında azami miktar, faaliyet gösterilen sürenin yıllık ortalamasıdır. İlk derece mahkemesince hükme esas alınan ve bankacı bilirkişi tarafından düzenlenen raporda, hangi müşterilerin, davacı acentenin acentelik sözleşmesinin sona ermesinden sonra da devam ettiği ve davalı ... şirketinin de bu müşterilerden menfaat temin ettiği konusunda bir tespit yapılmadan davacı tarafından dosyaya sunulan belgelerle sınırlı olarak davacı acentenin talep edebileceği denkleştirme tazminatının üst sınırı belirlenmiş, hakkaniyet ilkesi gereği denkleştirme tazminatı verilmesinin gerekip gerekmediği hususları tartışılmamıştır....
E) Gerekçe: 1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir. 2-Somut uyuşmazlıkta; mahkemenin de kabulünde olduğu üzere davacı davalı işyerinde 10 gün çalışma 4 gün dinlenme sisteminde çalışmaktadır. 14 günlük periyotta, 4 gün dinlenildiği gözetilerek mahkemece denkleştirme yöntemiyle hafta tatillerinin tamamının kullandırıldığı kabul edilerek hafta tatili alacağı reddedilmiş isede, 4857 sayılı İş Kanunu’nda fazla çalışmalar için öngörülen denkleştirme usulünün hafta tatili çalışmaları için öngörülmemesi nedeniyle bu kabul yerinde değildir. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 46. maddesine göre hafta tatili “7 günlük bir zaman dilimi içerisinde kesintisiz en az 24 saat dinlenmedir.”...
Bundan sonra, koşulları varsa, alacağın hesaplanmasına geçilmelidir.TTK'nın 122/3. maddesine göre, müvekkilin, feshi haklı gösterecek bir eylemi olmadan, acente sözleşmeyi feshetmişse veya acentenin kusuru sebebiyle sözleşme müvekkil tarafından haklı sebeplerle feshedilmişse, acente denkleştirme isteminde bulunamaz. Acentenin denkleştirme talebine hak kazanabilmesi için öncelikle sözleşmenin denkleştirme talebini haklı kılacak şekilde sona ermesi gereklidir. Denkleştirme bedeli bir tazminat olmadığı içindir ki, talep haksız feshe bağlanamaz. Yani sözleşmenin kendiliğinden veya denkleştirme talebini haklı kılacak şekilde fesih yoluyla sona erdirilmesi mümkündür. Acentelik sözleşmesi sürenin dolması sebebiyle sona ermişse, diğer şartlar da mevcutsa denkleştirme talep edilebilir....
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında akdedilen bayilik sözleşmesinin davacı yanın talebi doğrultusunda feshedildiğini, denkleştirme tazminatı talebinde bulunulmayacağının davacı yanca beyan ve taahhüt edildiğini, bu nedenle uyuşmazlıkta denkleştirme tazminatının talep edilemeyeceğini, davacı yanın denkleştirme tazminatı talebinin yaratılan güvene aykırı davranma yasağına aykırılık teşkil ettiğini , davacı yana ceza yaptırımı uygulanmasının sebebinin davacının kalıcı bir abone portföyü oluşturmaması, tesis ettiği aboneliklerin bir kısmının aboneliklerinin tesis edilmesinden kısa bir süre içerisinde sayılan sebeplerle pasif duruma gelmesi olduğunu, bu durumda müvekkili şirketin davacı yanın oluşturduğu portföyden ciddi bir gelir elde ettiğinden bahsedilmesinin mümkün olmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur....
Davacının denkleştirme tazminatı istemine gelince; SK. m 23/16 ve TTK m 122 gözönüne alındığında, özellikle sigorta acentelerinin denkleştirme tazminatı isteminin koşulları, sözleşmenin sona ermesi, yeni müşteriler sayesinde sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonra önemli menfaatler elde edilmesi, müvekkilinin menfaatı ve hakkaniyeti ile denkleştirme ödemesinin hakkaniyete uygun olması, olarak karşımıza çıkar. Ayrıca, 1. Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren TTK m 122/2'de denkleştirme tazminatının hesap yöntemide düzenlenmiştir. Bunun yanında, öncelikle yeni müşteri çevresi yaratıldığını, var olan müşterilerle ilişkinin pekiştirilip genişletildiğini ve bu müşteriler sebebiyle müvekkilinin önemli menfaatler elde ettiğini ispat yükü acente üzerindedir. Buna mukabil müvekkil denkleştirme talebinin hakkaniyete uygun olmadığını ve bedelin indirilmesi gerektiğini ispat yükü altındadır....
Denkleştirme, denkleştirme anındaki değere göre yapılır. Denkleştirmede sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır. Denkleştirmeye (iadeye) tabi olduğunu davacı ispatlamalıdır. Miras bırakanın iradesinin denkleştirmeye (iadeye) tabi olup olmadığının ispatı şekle tabi değildir, her türlü delille ispatlanabilir. İade edilecek mal varlığı yönünden seçim hakkı davalınındır; ister aynen iade eder, isterse bedelini öder. Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler (TMK md 560). Türk Medeni Kanununun 565. maddesinin (4) bendinde yer alan hüküm gereğince, miras bırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan kazandırmalar tenkise tabidir. Islah olmadıkça ya da terditli dava açılmamışsa, mirasta denkleştirme davası kendiliğinden tenkis davasına dönüşmez....
acente lehine hükmedilecek denkleştirme tazminatı tutarının üst sınır olan 35.496,40TL olduğu sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir....
varması halinde, davacının talep edebileceği denkleştirme tazminatı tutarının 4.055.62,31 TL olduğu mütalaa edildiği anlaşıldı....
uyuşmazlık bakımından denkleştirme isteminde bulunmaya yol açacak şekilde gerçekleşmiş olduğu, denkleştirme istemi için aranan üç koşuldan üçüncüsü olan “müşteri çevresinin müvekkile devredilmesi ve müvekkilin bu müşteri çevresinden önemli menfaatler elde etmesi” koşulunun somut uyuşmazlık bakımından denkleştirme isteminde bulunmaya yol açacak şekilde gerçekleşmiş olduğu ,denkleştirme bedeline yönelik davanın belirsiz alacak davası şeklinde açılabileceği, taraflar arasındaki sözleşme süresi boyunca davacının 1 yal 2 aylık (14 aylık) süre içerisinde toplam ------ gelir elde ettiği, bu tutarın 12 aylık ortalama bağlamında ------ prim geliri olduğu,12 aylık ortalama alan ----- hükmedilebilecek denkleştirme bedelinin üst sınırı-----olduğu, davacı acentenin davalı sigorta şirketi ile başladığı çalışmanın ilk 6 ayında------- prime hak kazandığı, günümüz piyasa koşullarında bu tutarların azımsanmayacak miktarlar olduğu, Sayın Mahkemenizce işbu tutarın yeni sözleşme yapılmış acente için küçümsenmeyecek...
