"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS KANUN YOLU : TEMYİZ Taraflar arasında görülmekte olan tenkis davası sonucunda verilen hükmün Yargıtayca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : Yargıtay bozma ilamında özetle; "davanın vasiyetnamenin iptali olmazsa tenkis istemine yönelik olduğu belirtilerek, davacı ilk kesin süre içinde delillerini bildirdiği, tanıklarını gösterdiğine göre, mahkemece davacıların gösterdiği deliller toplanmak, gerektiğinde murisin fiil ehliyeti yönünden araştırma yapılmak suretiyle vasiyetnamenin iptali gerekip gerekmediğinin incelenmesi, vasiyetnamenin iptali davasının reddedilmesi halinde ise vasiyetnamelerin kayıtsız şartsız tenkise tabi olduğu gözönüne alınarak, tenkis talebi hakkında da olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi gereğine" değinilmiştir....

Açılan davanın tenkis davası olduğu dikkate alındığında uyuşmazlığın esası yönünden mahkemece mirasbırakanın ölüm tarihinde sahip olduğu tüm mal varlığının eksiksiz bir şekilde tespit edilmesi, tespit edilen mal varlığının ve tenkise konu taşınmazların ölüm tarihindeki değerleri dikkate alınarak sabit tenkis oranın belirlenmesi, sabit tenkis oranı belirlendikten sonra davalıya usulüne uygun olarak seçimlik hakkının kullandırılması, seçimlik hak kullanıldıktan sonra bu konuda uzman bilirkişi veya bilirkişiler kurulundan denetime elverişli rapor alınması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekmektedir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, bedel iadesi davası sonunda, yerel mahkemece tapu iptali ve tescil isteği yönünden davanın reddine, tenkis isteği yönünden kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacılar vekili ve davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ... 'in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, mirasta iade veya bedel isteklerine ilişkindir. Mahkemece, davanın tenkis isteği yönünden kabulüne karar verilmiştir....

in temyizi üzerine Dairece “...Dosya içeriği ve toplanan delillerden ; bakım borçlusunun mirasbırakanın sağlığında edimini yerine getirdiği, ölünceye kadar bakma sözleşmesinin gerçek akit olduğu, muvazaalı olarak düzenlenmediği saptanmış olup, bu husus mahkemenin de kabulünde olduğuna göre, işlemin bağış niteliğinde veya muayyen mal vasiyeti niteliğinde olduğunun düşünülemeyeceği, bu tür gerçek akitlerde tenkis koşullarının oluştuğundan sözedilemeyeceği, belirtilen nedenlerle tenkis isteğinin reddine karar verilmesi.... ” gerektiği gerekçesiyle bozulmuş mahkemece bozma kararı uyarınca işlem yapılarak tenkis isteğinin reddine karar verilmiştir. Karar, birleşen davanın davacıları ve asıl davanın davalıları tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ... 'nin raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü....

O halde, davacılar, ortak mirasbırakanları ...’ın gerçekte bedelini bizzat ödeyip, üçüncü kişiden satın aldığı taşınmazları mirastan mal kaçırmak amacıyla tapu siciline yarar sağlamak istediği davalılar adına kaydettirdiği iddiası ile tenkis isteğinde bulunulduğuna göre, tenkisin konusunu mirasbırakan tarafından ödenen bedeller oluşturmaktadır. Bilindiği üzere; Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik ) dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkündür....

Tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (bağış) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik ) dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkündür. Tereke mirasbırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu malvarlığı kıymetleri ile iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur. Mirasbırakanın borçları, bakmakla yükümlü olduğu kişilerin 743 sayılı Kanun uygulanacaksa bir aylık 4721 sayılı Kanun uygulanacaksa üç aylık nafakası, terekenin defterinin tutulması, mühürlenmesi, cenaze masrafları gibi giderler de pasifidir....

Davacının tenkis isteğine ilişkin temyiz itirazlarına gelince; Bilindiği üzere, davaya son veren taraf işlemlerinden olan ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 307. ve devamı maddelerinde düzenlenen davadan feragat, davacının talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir. HMK’nin 309. maddesinde, feragat ve kabul, dilekçeyle veya yargılama sırasında sözlü olarak yapılır; feragat ve kabulün hüküm ifade etmesi, karşı tarafın ve mahkemenin muvafakatine bağlı değildir; kısmen feragat veya kabulde, feragat edilen veya kabul edilen kısmın dilekçede yahut tutanakta açıkça gösterilmesi gerekir; feragat ve kabul, kayıtsız ve şartsız olmalıdır düzenlemelerine yer verilmiştir. Öte yandan; davacının davasından feragat etmesi ile dava konusu uyuşmazlık sona erer, kesin hükmün hukuki sonuçları doğar. (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m.311.)...

Borçlar Kanunun 44 üncü maddesinde, “Mutazarrır olan taraf zarara razı olduğu yahut kendisinin fiili zararın ihdasına veya zararın tezayüdüne yardım ettiği ve zararı yapan şahsın hal ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakim, zarar ve ziyan miktarını tenkis yahut zarar ve ziyan hükmünden sarfınazar edebilir. Eğer zarar kasden veya ağır bir ihmal veya tedbirsizlikle yapılmamış olduğu ve tazmini de borçluyu müzayakaya maruz bıraktığı takdirde hakim, hakkaniyete tevfikan zarar ve ziyanı tenkis edebilir” şeklinde düzenlemeye yer verilmiş olmakla, Dairemiz anılan hüküm paralelinde günlük yüzde iki gecikme zammından indirime gitmektedir. İndirim oranının tespitinde gecikilen süre, hesaplamaya konu olan asıl alacak tutarları ve günlük yüzde iki gecikme zammının belirlenen miktarı da gözetilmektedir....

Buna göre davalının seçimlik hakkını kullandığı tarihteki değerlerin dikkate alınması gerekirken, 05.06.2007 dava tarihindeki değerlerin esas alınarak, bu miktara sabit tenkis oranının uygulanması suretiyle karar verilmesi doğru görülmemiştir. Karşı dava yönünden; TMK.nun 600/....maddesinde “Vasiyet alacaklısı, vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa ona, yoksa yasal veya atanmış mirasçılarına karşı kişisel bir istem hakkına sahip olur”, ....fıkrasında ise, “vasiyet alacaklısı, yükümlülüğü yerine getirmeyen vasiyet yükümlüsüne karşı, vasiyet edilen malın teslimini veya hakkın devrini, vasiyet konusu bir davranış ise, bunun yerine getirilmesinden doğan zararın giderilmesini dava edebilir.” Vasiyetnamenin tenfizi (yerine getirilmesi) davasının görülebilmesi için, vasiyetnamenin açılıp okunmasından sonra itiraza uğramaması veya itiraz edilmiş ise buna ilişkin vasiyetnamenin iptali veya tenkisine yönelik davaların kesinleşmesi gerekir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ALACAK-TENKİS- ECRİMİSİL Taraflar arasında görülen alacak, tenkis, ecrimisil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabul kısmen reddine ilişkin olarak verilen karar davacılar vekili ile davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 20.10.2020 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı ... ve vekili Avukat ... ile diğer temyiz eden davacılar vekili Avukat ..., Avukat O. Can Kısacık geldiler, duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı....