Somut olayda, davadaki asıl uyuşmazlık işletme hakkının devri sözleşmesinden kaynaklanan alacağın rücuen tahsiline ilişkin olup taraflar arasında kira ilişkisi bulunmamaktadır. Uyuşmazlığın bu niteliğine göre, işletme hakkı devir sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir. Bu nedenle yargılamaya devam edilerek davanın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, sözleşmenin hasılat kirası olduğundan bahisle mahkemenin görevsizliğine karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 11.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece davanın ticari işletme kirası sözleşmesinden kaynaklanan itirazın iptali davası olduğu, davacının iddiası değerlendirildiğinde taraflar arasındaki sözleşmenin niteliği itibarıyla bir kira sözleşmesi olduğu, bu nedenle taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira sözleşmesinden kaynaklandığından HMK'nın 4. maddesi gereğince görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiş ise de, duruşma açılmak suretiyle taraflar arasındaki hukuki ilişki açıklattırılmadan sadece dava dilekçesinde "kira alacağı"ndan bahsedilmesi ve dava dilekçesine ekli faturada bir kısım alacak için "kira alacağı" denilmesi esas alınarak başkaca bir inceleme ve araştırma yapılmaksızın dosya üzerinden yazılı şekilde davanın görev yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Mahkemece davanın ticari işletme kirası sözleşmesinden kaynaklanan itirazın iptali davası olduğu, davacının iddiası değerlendirildiğinde taraflar arasındaki sözleşmenin niteliği itibarıyla bir kira sözleşmesi olduğu, bu nedenle taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira sözleşmesinden kaynaklandığından HMK'nın 4. maddesi gereğince görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiş ise de, duruşma açılmak suretiyle taraflar arasındaki hukuki ilişki açıklattırılmadan sadece dava dilekçesinde "kira alacağı"ndan bahsedilmesi ve dava dilekçesine ekli faturada bir kısım alacak için "kira alacağı" denilmesi esas alınarak başkaca bir inceleme ve araştırma yapılmaksızın dosya üzerinden yazılı şekilde davanın görev yönünden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Hukuk Dairesince temyiz incelemesi yapılmakta olan Borçlar Kanunundaki hasılat kirası hükümlerine tabi ticari işletme kiralamasından kaynaklanan uyuşmazlıkları temyiz inceleme görevi Dairemize ait bulunmaktadır. Somut olaydaki uyuşmazlık yukarıda da değinildiği gibi ticari işletme kirasından kaynaklanmamaktadır, ayrıca, aynı sözleşme ilişkisinden kaynaklanan tahliye davasına ilişkin yapılan yargılama sonucu verilen hükmün temyiz incelemesi de Yargıtay 6. Hukuk Dairesince yapılmış olup, 2797 sayılı Yargıtay K.nun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 6.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 26.06.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2024/50 KARAR NO : 2024/141 DAVA : Tazminat (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 19/01/2024 KARAR TARİHİ : 21/02/2024 Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 9.maddesine göre Türk Milleti adına yargı yetkisini kullanan bağımsız ve tarafsız----- Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmekte olan Tazminat (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan), davasında dosya tensiben incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ/ DAVA/TALEP; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirket -----İlçesinde doğal kaynak suyu dolum, şişeleme ve satışı işi ile iştigal etmektedir....
Bu şartlar birlikte bulunmadıkça, uyuşmazlık konusunun ticari iş niteliğinde olması veya ticari iş karinesi sebebiyle diğer taraf için de ticari iş sayılması davanın ticari dava olması için yeterli değildir. Ticari iş karinesinin düzenlendiği TTK’nın 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmez. TTK, Kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Hal böyle olunca, işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava haline getirmez. Davacının gerçek kişi olması, davanın davacının mirasçı olması nedeniyle hissedarı olduğu otelin gelirini miras payı oranında talep ettiği; davacının gerçek kişi tacir olmaması ve davaya konu işin ticari iş olmadığı anlaşılmakla davanın nispi ticari dava olmadığından mahkememizin görevli olmadığı tespit edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Dava, hasilat kirası hükümlerine tabi ticari işletme kiralanmasından kaynaklanan uyuşmazlığa ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 14.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 14.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 21.4.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Uyşmazlık, hasılat kirası hükümlerine tabi ticari işletme kiralanmasından kaynaklanan alacağa ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 14. Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 14. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 12.05.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2020/322 Esas KARAR NO : 2022/317 DAVA : Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan), Alacak (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 17/07/2020 KARAR TARİHİ : 14/04/2022 Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan), Alacak (Ticari İşletme Kirası Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: ASIL DAVADA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili----- ---- ilgili ----- ---- uygulanacak kişileri seçmeye ve ------ vermeye yetkili kılındığını, işbu yetkiye dayanılarak müvekkili şirket ile davalı şirket-------” imzalandığını, sözleşmede ana ------şirketi, ----- alan davalı şirketi temsil ettiğini, taraflar arasındaki ticari ilişkinin başlama ------davalı tarafı------ tarihine kadar geçen süre boyunca devam ettiğini, davalının ----ihbarı,-------ihtarnamesi ile bildirildiğini, müvekkili şirketin, davalı şirketin tek taraflı fesih ihbarına ----- tarihli...
İşletme Hakkının Devri sözleşmesinden önceki devreden kuruluşun dağıtım bölgesindeki abonelerle yapılan abonelik sözleşmeleri, devir sözleşmesinden sonra da devam ettiği ve devralanı bağladığı gibi, işletme hakkını devralan tarafından işletme süresince yapılan aboneliklerde, sözleşmenin sona ermesinden sonra da işletmeyi işletecek olan firmaları bağlayacak olması nedeniyle hasılat kira sözleşmesinin unsuru olan “hasılat veren bir malın veya hakkın kullanılmasını ve semerelerinin iktitafını terk etme” kavramından daha geniştir. Bu nedenle sözleşmenin sırf belirli süreli olduğundan bahisle kira sözleşmesi olduğu söylenemez. Taraflar arasındaki “İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi” kendine özgü bir yapısı olan ticari sözleşme olup, bu niteliğine göre, sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklarda Asliye Ticaret Mahkemesi görevlidir....
