ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2017/157 Esas KARAR NO : 2021/470 DAVA : Alacak (Ticari İşletmenin Satılması Veya Devrinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 03/03/2016 KARAR TARİHİ : 28/05/2021 K. YAZIM TARİHİ : 28/06/2021 Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari İşletmenin Satılması Veya Devrinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesi ve duruşmadaki beyanlarında özetle; taraflar arasında T.C Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Ruhsatnamesinin devri hakkında sözleşme yapıl- dığını, davacının bilgisi dışında davalı tarafça işletme hakkının devri sözleşmesi yapılarak işletmenin iki farklı kişiye devredildiğini, hukuken ve fiilen imkansız olan işletme ruhsat devri hakkında ödenen toplam 90.000,00 TL nın ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Maddelerinde düzenlenen ticari işletme devri, birleşmesi ve şekil değiştirmesinden kaynaklanan alacak ve tazminat talepleri mutlak ticari dava olduğundan zorunlu arabulucuğa tabidir. Kanunda ticari işletme türlerinin sayılması yerine ticari işletme tanımı yapılmıştır. Tanıma göre ticari işletmenin esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan, faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletme olduğu belirtilmiştir. Ticari işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınır, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak kararnamede gösterilir. Ticari işletme devrinden kaynaklanan istirdat davasında zorunlu arabuluculuğa başvurmadan açılan davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine...." karar verilmiştir....
Nispi ticari davalar, her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili olması halinde ticari nitelikte sayılan davalar olup, iki tarafın ticari işletmesini ilgilendirmesi ve iki tarafın tacir olması gereklidir. Bu şartlar birlikte bulunmadıkça, uyuşmazlık konusunun ticari iş niteliğinde olması veya ticari iş karinesi sebebiyle diğer taraf için de ticari iş sayılması davanın ticari dava olması için yeterli değildir. 6102 sayılı TTK, 6762 sayılı TTK'dan farklı olarak mutlak ticari davalar (kanundan dolayı ticari dava sayılanlar) haricindeki ticari davaları "ticari iş" kriterine göre değil de "ticari işletme" kriterine göre belirlemiştir Üçüncü grup ticari davalar, yalnızca bir tarafın ticari işletmesini ilgilendiren havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davalardır....
Bu itibarla verilen ipotek anılan borçlunun kendi kefaletine de sari olduğundan mahkemece, bu borçlu yönünden ipotek limiti olan 230.000 YTL indirilmek suretiyle ihtiyati haciz kararı verilmek gerekirken, yazılı şekilde tüm alacak için karar verilmesi doğru görülmemiştir. 3- Alacaklı A...bank A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarına gelince; mahkemece ticari işletme rehni varlığı yönünden; borçlu şirketin ticari işletme rehni kapsamındaki tüm malları İcra Müdürlüğü aracılığıyla rehni yok saymak suretiyle sattırdığı, fiilen rehin hakkını ortadan kaldırıcı işlemlerde bulunduğu belirtilerek itirazın reddine karar verilmesinde bir usulsüzlük bulunmamakta ise de, ticari işletme rehin sözleşmesinin yasal 10 günlük süreden sonra tescil edildiği gerekçesiyle de itirazın reddine karar verilmesi dosya kapsamına uygun değildir....
YARGILAMA VE GEREKÇE: Dava, alacak davasıdır. Ticari davalar, mutlak ticari davalar, nispi ticari davalar ve yalnızca bir ticari işletmeyle ilgili olmasına rağmen ticari nitelikte kabul edilen davalar olmak üzere üç gruba ayrılır. Mutlak ticari davalar, tarafların tacir olup olmadığına ve işin bir ticari işletmeyi ilgilendirip ilgilendirmediğine bakılmaksızın ticari sayılan davalar olup, TTK'nın 4/1. maddesinde sayılmışlardır. Ayrıca, Kooperatifler Kanunu (m.99), İcra İflas Kanunu (m.154), Finansal Kiralama Kanunu (m.31), Ticari İşletme Rehni Kanunu (m.22) gibi bazı özel kanunlarda belirlenmiş ticari davalar da bulunmaktadır. Bu guruptaki davaların ticari dava sayılabilmesi için taraflarının tacir olması veya ticari işletmeleriyle ilgili olması gibi şartlar aranmaz. TTK'nın 4/1. bendinde sınırlı olarak sayılan davalar arasında yer alması veya özel kanunlarda ticari dava olarak nitelendirilmesi yeterlidir. Bu davalar kanun gereği ticari dava sayılan davalardır....
Yukarıda açıklandığı üzere bir davanın ticari dava sayılması için kural olarak ya mutlak ticari davalar arasında yer alması ya da her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili bulunması gerekirken havale, vedia ve fikri haklara ilişkin davaların ticari nitelikte sayılması için yalnızca bir yanın ticari işletmesiyle ilgili olması TTK'da yeterli görülmüştür. Ticari iş karinesinin düzenlendiği TTK’nın 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmez. TTK, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Hal böyle olunca, işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava haline getirmez.------ TTK 11. maddesinde ticari işletme, esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletme şeklinde tanımlanmıştır....
İkinci sınıf tacirler ise ticari işletme hesabına göre defter tutarlar. Türk Ticaret Kanunu tacir kavramını gerçek kişiler ve tüzel kişilerde ayrı ayrı ele almış, gerçek kişilerde tacir sıfatının kazanılması bir ticari işletmenin mevcut olması, bir ticari işletmenin işletilmesi ve ticari işletmenin kısmen de olsa o kişi adına işletilmesi unsurlarına bağlanmıştır. TTK'nın 3.maddesinde ise "ticari iş" kavramı açıklanmış ve "Bu Kanunda düzenlenen hususlarla bir ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve fiiller ticari işlerdendir." denilmiştir. Ticaret hayatının temel süjesi olan "tacir" de yine işletme kavramı bağlamında tanımlanmış ve "bir ticari işletmeyi kısmen de olsa kendi adına işleten kişiye tacir" deneceği TTK'nın 12/1.maddesinde belirtilmiştir....
HUKUKİ DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE Mahkememizce mali müşavir bilirkişiden alınan 28/01/2022 tarihli raporda özetle; "Davacının işletme hesabı esasına tabi II. sınıf tacir olduğu, taraflara ait ticari defterlerin usulünce düzenlenmekle sahipleri lehine delil olma vasfına haiz olduğu, davacıya ait ticari defterlerin işletme hesabı esasına tabi olması sebebiyle 02.11.2020 olan icra takip tarihi itibariyle borç/alacak bakiye tespitine olanak bulunmadığı, davalı şirkete ait ticari defterlerde yer alan ve kayıt ve işlemlere göre; 02.11.2020 olan icra takip tarihi itibariyle davacıya bakiye borç kaydının bulunmadığı, icra takibine konu alacak miktarına dahil edilen 08.10.2020 tarih GIB20200000000001 nolu “26.03.2019 TARİHLİ SÖZLEŞME KAPSAMINDA SUNULAN VE TAMAMLANAN HİZMET BEDELİ" içerikli 75.600,00 TL bedelli e-faturanın davacı yan ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, davalı şirketin ticari defterlerinde ise kayıtlı olmadığı, faturaya konu hizmet ifası ve sözleşmeden doğan cezai şartın uygulanmasına...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/715 Esas KARAR NO : 2023/584 DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 08/08/2022 KARAR TARİHİ : 24/05/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 07/06/2023 Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dilekçesinde özetle; Tarafların tacir olduklarını, bu nedenle öncelikle arabuluculuk yoluna başvurduklarını, arabuluculuk başvurusunun anlaşamama ile sonuçlandığını, ticari işetmelerin devri halinde işletmenin aktif ve pasifleriyle topyekun devredebileceğinin kanun ile düzenlendiğini, işletmeye bağlı borçlardan yeni malikin de sorumlu olacağını, eczanelerin ticari işletme olduklarını ve eczacıların tacir sayıldıklarını, müvekkilinin ticari alacağına istinaden İstanbul ... İcra Müdürlüğü ... E. Sayılı dosyası ile 168.032,00 TL asıl alacak ve ferilerinin tahsili amacıyla yürütülen icra takibi sürecinde, borçlu ... 'a ait ... Mah. ... Cad. No. ... iç kapı no:... .......
-TL lik kısmının ... tarihinden itibaren işlemiş/işleyecek ticari avans faiziyle tahsilini, yargılama harç ve giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Uyuşmazlığın çözümünde öncelikle görevli mahkemenin belirlenmesi gerekir. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 Türk Ticaret Kanunu (TTK)'nın 4. maddesine göre; bir davanın ticari dava sayılabilmesi için tarafların tacir olması ve uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğmuş bulunması veya anılan yasa maddesinde sayılan mutlak ticari davalardan sayılması gerekir. Kanunun 5. maddesi uyarınca ticari davalarda görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi olup, Asliye Hukuk Mahkemesi ile Asliye Ticaret Mahkemesi arasındaki ilişki görev ilişkisidir....
