Ancak kanunun sistematiği nazara alındığında kanunda zikredilen eser sözleşmelerinden kastın; ticari ve mesleki olmayan amaçlarla, salt kişisel ihtiyaçları için kullanma ve tüketme amacıyla gerçek ve tüzel kişi ile tüketici arasında yapılan eser sözleşmeleri olduğu anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/1-(k) maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle, arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Noterliğinin .... tarih ... yevmiye nolu ve ... tarih ... yevmiye nolu Düzenleme Şeklinde Satış Vaadi Ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinin geriye etkili olarak feshine, davacıların haklı fesihten kaynaklanan haklarının saklı tutulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiş, bu talebini duruşmada tekrarlamıştır. Davalı şirkete usulüne uygun tebligat yapılmış olup, davalı şirket vekilinin ibraz ettiği cevap dilekçesinde özetle; öncelikle davacıların tacir yada tüketici olmaması nedeniyle ihtilafın Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülmesi gerektiğini, görev itirazında bulunduklarını, davaya konu edilen .... Noterliğinin ... tarih .... yevmiye nolu ve .... tarih ....yevmiye nolu Düzenleme Şeklinde Satış Vaadi Ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde taraf olmadıklarını, davacılardan ..., ..., ..., ...'...
Dosyada yer alan bilgi ve belgelerden, davalılar arasında biçimine uygun düzenlenmiş 11.08.1996 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunduğu, bu sözleşmeye göre davalı yüklenici ...’un davalıların mirasbırakanı ...’nun maliki bulunduğu 6281 ada 12 sayılı parsel üzerine bir bina yapım işini yüklendiği, sözleşme gereğince yapıdaki 1 numaralı dükkan niteliğindeki bağımsız bölümün yükleniciye bırakılmasının kararlaştırıldığı, yüklenicinin kazandığı bu şahsi hakkı 02.09.2002 tarihli taşınmaz satış vaadi sözleşmesiyle davacıya temlik ettiği, yapıda eksik işlerin bulunması ve geç teslimden kaynaklanan kira alacağı olduğu iddiasıyla arsa sahibi tarafından yüklenici aleyhine alacak iddiasıyla aynı yer 6.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2000/964 esasında kayıtlı olan davanın açıldığı, mahkemece binadaki eksikliklerden dolayı 2.102,50 TL, gecikmeden kaynaklanan kira sebebiyle de 4.176,26 TL’nin davalı yükleniciden tahsiline karar verildiği ve hükmün Yargıtay denetiminden geçerek...
Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir. Temlik, alacağın ona bağlı bütün (yan ve öncelik) hakları ile birlikte devralana geçmesini sağlar ve bu işlem yapılırken borçlunun rızası alınması gerekmez....
(İstanbul) Bölge Müdürlüğünün … tarih ve E.… sayılı işlemi yönünden; "Düzenleme Şeklindeki Gayrimenkul Satış Vaadi ve İnşaat Yapım Sözleşmesi"nin tapuya şerh edilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Arnavutköy Kaymakamlığı Tapu Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile bu işleme karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü II (İstanbul) Bölge Müdürlüğünün … tarih ve E.… sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünün adli yargının görevinde olması nedeniyle, anılan işlemler yönünden davanın görev yönünden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle … tarih ve … sayılı Genelgenin "Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinin Şerhi ve Terkini" başlıklı "B" bölümünde yer alan "Buna göre satış vaadi veya arsa payı kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin mevzuat çerçevesinde Noterlerce düzenlenmiş ve sözleşmenin şerh edilemeyeceğine dair aksine bir hüküm yok ise şerh taraflardan birinin talebi ile şerh edilebilir."...
Bu sözleşmede dava dışı arsa sahipleri ile yine dava dışı yüklenici arasında düzenlenen 22.02.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile 407 ada 15 sayılı parsel üzerine yapılacak binadaki arsa sahiplerine bırakılması kararlaştırılan 1. kattaki 1 numaralı bağımsız bölümün arsa sahipleri tarafından davacıya satışının vaat olduğu görülmektedir. Davalı, 22.02.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin yüklenicisi olan ...’ın oğludur. 15 sayılı parseldeki kat irtifakı kurulmuş tüm bağımsız bölümlerin maliki de davalıdır. Kaynağını Borçlar Kanununun 22. maddesinden alan taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri, Borçlar Kanununun 213. maddesi ile Türk Medeni Kanununun 706. ve Noterlik Kanununun 89. maddesi hükümleri uyarınca noter önünde re’sen düzenlenmesi gereken, bir başka anlatımla geçerliliği resmi şekil şartına bağlı kılınan, tam iki tarafa borç yükleyen ve kişisel hak sağlayan sözleşme türüdür....
Noterliği’nin 17.04.2015 tarihli ve 06451 yevmiye numaralı “Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Devrine" ilişkin olarak sözleşme imzalandığı, ... 64. Noterliği’nin 21/01/2015 Tarih ve 01224 Yevmiye numaralı “Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin" tüm hak ve vecibeleri ile ve arsa sahiplerinin hakları aynen baki kalmak şartıyla yeni yüklenici olarak dosyamız davalısı kooperatife devredildiği, devreden önceki yüklenici Şirketin bu iş ile hiçbir ilgi ve alakasının kalmadığını ve ileride de gerek arsa sahiplerinden gerekse yeni yükleniciden hiçbir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını kabul beyan ve taahhüt ettiği görülmüştür. Taraf delilleri toplandıktan sonra dosyamız nitelikli hesaplama konusunda uzman bilirkişi ile inşaat mühendisi bilirkişisinden oluşturulan bilirkişi heyetine tevdi edilerek rapor alınmıştır....
Noterliği’nin 17.04.2015 tarihli ve 06451 yevmiye numaralı “Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Devrine" ilişkin olarak sözleşme imzalandığı, ... 64. Noterliği’nin 21/01/2015 Tarih ve 01224 Yevmiye numaralı “Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin" tüm hak ve vecibeleri ile ve arsa sahiplerinin hakları aynen baki kalmak şartıyla yeni yüklenici olarak dosyamız davalısı kooperatife devredildiği, devreden önceki yüklenici Şirketin bu iş ile hiçbir ilgi ve alakasının kalmadığını ve ileride de gerek arsa sahiplerinden gerekse yeni yükleniciden hiçbir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını kabul beyan ve taahhüt ettiği görülmüştür. Taraf delilleri toplandıktan sonra dosyamız nitelikli hesaplama konusunda uzman bilirkişi ile inşaat mühendisi bilirkişisinden oluşturulan bilirkişi heyetine tevdi edilerek rapor alınmıştır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, Noterde düzenlenen satış vaadi sözleşmesinin tapuya tescil ve şerhi istemine ilişkindir.Davacı vekili, İstanbul ili, Tuzla ilçesi, .....parsel sayılı arsa maliki ... ile davalı .... İşletmesi arasında, Ticaret Merkezi inşaa edilmesi ve inşaa edilen bağımsız bölümlerin satışı ile hasılatlarının paylaşılmasına ilişkin olarak Kartal ... Noterliği 26.03.2018 tarih ve ... yevmiye numaralı "Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve / Hasılat Paylaşım Esaslı İnşaat Sözleşmesi / Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi" imzalandığını, işbu sözleşmeye göre ...'den satış yetkisi alan ... Ortaklığı tarafından İSTİM Projesi kapsamında ... Sayılı bağımsız bölümün Kartal .... Noterliği 03/06/2020 Tarih ve ......
Bünyesinde taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmesi olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, arsa sahibi açısından güdülen amaç, arsasının değerlenmesini sağlayacak yapının arsa üzerine yapılması ve edinilecek daireleri satma veyahut kiraya verme sureti ile değerlendirmektir. Bu nedenle, arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü işbu saikin, 6502 sayılı Yasa'da tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
