Sebepsiz zenginleşme, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine ilişkin birinci kısmın birinci bölümünde “borç ilişkilerinin kaynakları arasında” ve üçüncü ayırımında 77 ilâ 82. maddeler arasında düzenlenmiştir. Türk Borçlar Kanunu’nun 77. maddesinin 1. fıkrasına göre, haklı bir sebep olmaksızın başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen kimse, onu geri vermek zorundadır. Hemen belirtilmelidir ki, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Türk Borçlar Kanunu’nun konuya ilişkin 77 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
in birleşen davaya yönelik temyiz itirazına gelince; Birleştirilen dava, sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ve mülga 818 sayılı Borçlar Kanunundaki sebepsiz zenginleşmeye ilişkin maddelerdeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının nedeni; kişinin, iradesi dışında malvarlığında bir eksilmenin meydana gelmesidir. Bunun sonucu olarak, taraflar arasında malvarlıkları arasındaki değişim bir sözleşmeye, tarafların açıkladıkları iradeye dayanırsa, sebepsizlikten ve sebepsiz zenginleşmeden söz edilemez....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi KARAR Dava, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davası olup, mahkemecede dava sebepsiz zenginleşme olarak nitelendirildiğinden kararın temyizen incelenmesi görevi Yargıtay 3.Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: Dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 3.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 21.3.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Uyuşmazlık, üye ortak ile kooperatif arasında üyelik sorunundan kaynaklanmakta ve bağlama kuralının 1163 sayılı yasanın 3476 sayılı yasa ile değişik ...-...-....madd hükümlerine göre çözümlenmesi gerekli bulunan kurulma şeklinin ise aynı yasanın 98-99.madde hükümleri gereğince yapılıp görülmesinden kaynaklanan ve sonuçta verilen kararın temyiz incelemesi nitelendirmenin sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olsa bile belirtilen yazı doğrultusundaki her türlü davanın sonucunda verilen karar temyiz incelemesinin 2014 yılı ... İşbölümünün belirttiği esaslar gereğince anılan dairenin görevleri arasında sayılan (....iş) olarak nitelendirilmesine göre incelenmesi Dairemizin görevi dışındadır. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi ... ....... Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere ... ....... Dairesine gönderilmesine, 24.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Cari hesabına aynı gün önce borç, sonra alacak yazılmak kaydıyla muhasebeleştirilmiş olduğu tespit edildiği, süresinde ibraz edilmeyen veya zamanaşımına uğrayan çeke dayanarak hamilin kendi cirantasına karşı temel ilişkiye dayanarak, keşideciye karşı ise sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talepte bulunabileceği, davacının da ciro yoluyla hamil olup icra takibine konu çek bedelini davalı keşideciden TTK'nın 732.maddesine göre sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre isteyebileceği, davacının ilamsız icra (genel haciz) yolu ile takibe geçtiği, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapılmadığı, keşideci olan davalının yukarıda detayları belirtilen sebepsiz zenginleşmediğine dair ispat yükünü yerine getirmediği anlaşılmaktadır....
- K A R A R - Davacı vekili, davalı hakkında çeke dayalı olarak başlatılan takibe vaki itirazın iptaline, %40 tazminatın tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, çek bedelinin ödendiğini bildirerek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, toplanan delillere göre; davacının TTK 644. maddesinde yazılı sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayandığı, çekin süresinde bankaya ibraz edilmemesi nedeniyle ispat külfetinin davalıda olduğu, davalının çek bedelinin ödenmediğini ya da hatır için verdiğini ispat edemediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile takibin 6.200 TL asıl alacak üzerinden devamına, %40 tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Ancak, davada; mevzuat esaslarına aykırı olarak kursiyerlerden para toplandığı ve sınav yürütme kurulunda görev alan davalıya fazladan para ödendiği iddia olunarak, fazladan ödenen paranın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre istirdadı talep edilmiştir. Bilindiği üzere, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olması gerekir. Borçlar Kanununun konuya ilişkin 61 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi - K A R A R - Uyuşmazlığın, davalı tarafından kiraya verilerek kira bedelinin tamamının 1/2 hissesi bulunan davalı tarafından tahsil edilmesi nedeniyle davacıya ait 1/2 pay yönünden sebepsiz zenginleştiği iddiasına dayalı alacağın tahsili için girişilen icra takibine yönelik itirazın iptali istemine ilişkin olmasına ve sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanmasına göre kararın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek 3. Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine, 29.09.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
ve İcra Dairelerinin yetkili olduğunu, dava ve takip konusu alacaklarının; davalı borçlu adına kayıtlı Keşan ilçesi, Paşayiğit Mah 3381 parsel sayılı taşınmazın satış sözleşmesine dayalı olarak davacı tarafından davalı tarafa ödediği 50.000,00- TL kapora bedelinin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesine ilişkin olduğunu, kural olarak tapuda kayıtlı taşınmaz mallarla ilgili temliki tasarrufların MK nun 634, Tapu kanunun 26 ve Borçlar Kanunun 213 maddelerine göre tapu memuru önünde resmi şekilde yapılması zorunlu olduğunu, aksi halde, harici taşınmaz satış sözleşmelerinin hukuken alıcıya herhangi bir hak bahşetmeyeceğini, bu nedenle taraflar arasında düzenlenen harici satış sözleşmesi mülkiyetin nakli bakımından geçersiz olup, taraflar aldıklarını sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre geri isteyebileceklerini, davacının dava ve takip konusu geçersiz taşınmaz satış sözleşmesine dayalı olarak davalı borçlu tarafa 11.08.2017 tarihinde 50.000- TL havale etmiş ise de açıklanan nedenlerle...
Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. TBK'nun 77- 82.(BK'nun 61- 66.) maddeleri gereğince, haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür. Bu yükümlülük, özellikle zenginleşmenin geçerli olmayan veya gerçekleşmemiş ya da sona ermiş bir sebebe dayanması durumunda doğmuş olur....
