"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi - K A R A R - Uyuşmazlığın cebri icra baskısı altında haksız yere ödenen tahsis bedelinin sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı olarak istirdat istemine ilişkin olmasına göre dosyanın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek 3.Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine, 23.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
DAVA : Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle) DAVA TARİHİ : 17/01/2022 KARAR TARİHİ : 10/11/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 23/01/2023 Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı arasındaki ticari ilişki neticesi verilen dava konusu bonoların vadesinde ödenilmediğini, 17/08/2021 tarihi itibariyle, T.C. Bursa 15. İcra Müdürlüğü'nün 2021/... E. no'lu icra dosyasıyla takibe konu edildiğini, keşideci davalı tarafça, takibe konu edilen dört adet bonodan üç adetine karşı zamanaşımı itirazında bulunulduğun ve Bursa 3....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki davada, Pamukova Asliye Hukuk ve Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacak istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince; talebin kira ilişkisinden kaynaklanan alacak davası olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Sulh Hukuk Mahkemesi ise; talebin kira sözleşmesine dayanmayıp taşınmazın 3. kişilere kiraya verilmesi nedeniyle sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı olduğu, kira dönemine ait herhangi bir talebi bulunmadığından bahisle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK)4. Maddesinde sulh hukuk mahkemesinin görevleri sayılmıştır....
İlk Derece Mahkemesi tarafından "davacı Edirne İcra Müdürlüğünün 2021/20739 Esas sayılı dosyası ile davalı tarafından davacıdan tahsil edilen paranın sebepsiz zenginleşme nedeniyle iadesini talep etmiş ise de sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Eldeki davada Edirne İcra Müdürlüğünün 2021/20739 Esas sayılı dosyasında takip dayanağı Edirne 1....
Temel ilişki bulunmaması halinde ise sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayanarak keşideci hakkında alacak talebinde bulunması mümkündür. YARGITAY 11. Hukuk Dairesi 19.01.2021 tarih ve 2020/3570 E-2021/125 K sayılı ilamında "Dava, kıymetli evrak niteliğinde bulunan ve ibraz süresi içerisinde bankaya ibraz edilmeyen çek nedeniyle alacağın tahsiline yönelik icra takibine yapılan itirazın iptaline ilişkindir. 6102 sayılı TTK’nın 732. maddesi uyarınca, süresinde ibraz edilmeyen çekler yönünden taraflar arasında temel ilişki bulunmaması halinde yetkili hamil sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre keşideciden alacağın tahsilini isteyebilir. Sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince sebepsiz zenginleşmediğini ispat yükümlülüğü keşidecide olup, keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamalıdır....
Sebepsiz zenginleşme alacaklıya 2.derecede (tali nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Malvarlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez. Bunun bir sonucu olarak da, sözleşmeden doğan bir hukuki ilişkinin bulunduğu hallerde tarafların sebepsiz zenginleşmeye dayanan bir talepte bulunması olanaklı değildir. Nitekim, aynı ilkeler HGK. 13.06.2007 tarih, 2007/18-330 E. 2007/350 K.ve 17.02.2010 tarih, 2010/13-93 E. 2010/88 K.sayılı kararlarında da benimsenilmiştir. Somut olayda da; uyuşmazlık,... Sözleşmesinden kaynaklandığı için BK.nun 125.md.gereğince zamanaşımı süresi 10 yıldır. Dava 16.09.2011 tarihinde açıldığına göre zamanaşımı süresi henüz dolmamıştır. Mahkemece; işin esasına girilerek hüküm kurulması gerekirken, davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir....
Kanunu’nun 732. maddesine dayalı sebepsiz zenginleşme davasıdır. Bu dava, sıkı şekil şartlarına bağlanmış kambiyo hukukuna özgü bir davadır. Çekin karşılıksız çıkması nedeniyle, müracaat borçlularına başvurma hakkını kaybeden hamil, hakkı olan alacağını tahsil edemediğinden mal varlığında bir azalma olmakla birlikte, keşidecinin mal varlığında ise bir artış bir nevi hamilin zararına gerçekleşen bir zenginleşme meydana gelmektedir. Bu davanın ... Kanunu’nun 72 vd. maddelerine dayalı sebepsiz zenginleşme davasından tamamen farklı, kambiyo hukukuna dayalı özel bir dava olduğu tartışmasız olarak kabul edilmektedir.... Hukukunda yer alan sebepsiz zenginleşme davasının bir alt nevi olarak kabulü de mümkün değildir. Çek hamilinin mal varlığındaki azalma, çekin süresi içinde ibraz edilmemesi ya da ödenmediğinin yine süresi içinde tespit ettirilmemesi yahut alacak hakkının zamanaşımına uğramış olması gibi, "kanuna uygun" bir sebepten, kanun hükmünden kaynaklanmaktadır. Oysa ... Kanunun 77....
Sonuç olarak işbu davada davacı tacir ise de; davalı yukarıda anılan yasal düzenlemeler nazara alındığında davalının tacir olmadığı, davacının davasını davalı ile aralarındaki satım ilişkisi nedeniyle davalıya ödediği toplamı 70.000,00TL olan çek bedellerinin sebepsiz zenginleşme nedeniyle davalıdan tahsili talebi olduğu, Davalı tacir olmadığından yine davanın 4.maddede sayılan dava türlerinden olmaması nedeniyle işbu davada görevli Mahkemenin İzmir Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğu kanaatina varılmakla, görev dava şartı olduğundan ...nun 115/2.maddesi uyarınca mahkememizin görevsizliğine ve davanın reddine, ...'nun 20.maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden itibaren iki hafta içinde istemde bulunulduğu takdirde dava dosyasının görevli İzmir Asliye Hukuk Mahkemesi'ne gönderilmesine karar vermek gerekmiş aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Sonuç olarak işbu davada davacı tacir ise de; davalı yukarıda anılan yasal düzenlemeler nazara alındığında davalının tacir olmadığı, davacının davasını davalı ile aralarındaki satım ilişkisi nedeniyle davalıya ödediği toplamı 70.000,00TL olan çek bedellerinin sebepsiz zenginleşme nedeniyle davalıdan tahsili talebi olduğu, Davalı tacir olmadığından yine davanın 4.maddede sayılan dava türlerinden olmaması nedeniyle işbu davada görevli Mahkemenin İzmir Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğu kanaatina varılmakla, görev dava şartı olduğundan ...nun 115/2.maddesi uyarınca mahkememizin görevsizliğine ve davanın reddine, ...'nun 20.maddesi uyarınca kararın kesinleşmesinden itibaren iki hafta içinde istemde bulunulduğu takdirde dava dosyasının görevli İzmir Asliye Hukuk Mahkemesi'ne gönderilmesine karar vermek gerekmiş aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
Burada sebepsiz zenginleşen dava dışı takip borçlusu olduğundan, davacı tarafından ancak dava dışı gerçek borçluya karşı sebepsiz zenginleşme davası açılabilecek olup, davalı ... Sanayi ve Tic Ltd Şti'nin bu davada taraf sıfatı da bulunmadığından davacı tarafça açılan davanın aktif ve pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
