ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2022/280 Esas KARAR NO: 2022/683 DAVA: İstirdat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ: 13.04.2022 KARAR TARİHİ: 20.09.2022 Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ----imzalandığını, bu sözleşme uyarınca davalı taraf davacıya ----tutarında avans verecek; davacı da davalı tarafa dava konusu yapılan çeki vereceğini, sözleşme uyarınca ve çek verilirken de yazıldığı üzere davacı malzeme teslimi yapıldıktan sonra davacı tarafından verilen çek davacıya iade edileceğini, ancak sözleşme konusu malların tesliminden yaklaşık----- ay geçmesine ve hatta sözleşme konusu işin bitmesine ve ekte sunduğumuz evraktan da anlaşılacağı üzere iş teslimi yapılmasına rağmen dava konusu çekin davacıya iade edilmemekte olduğunu, ----- keşidecisi olduğu ----- keşide tarihli ----seri no'lu çekin davalı tarafa teminat amaçlı verildiğini...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 29/03/2021 NUMARASI : 2019/318 E-2021/185 K DAVACI : VEKİLİ : DAVALI : VEKİLİ : DAVANIN KONUSU : Alacak, Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR TARİHİ : 22/12/2022 KARAR YAZIM TARİHİ : 27/12/2022 Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak ve menfi tespit istemine ilişkin davada mahkemece davanın reddine dair verilen karara karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili, müvekkili şirketin, BOTAŞ tarafından ihale edilen " Muhtelif İlçeler -1 Doğal gaz boru hatlan yapım işi - ......
Belirtmek gerekir ki, menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder ( Kuru, B: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s:146). Bu durumda İİK’nın 72/6 maddesi gereğince bedele dönüşen isteminin temeli menfi tespit davasıdır. Mahkememizce tüm dosya kapsamı itibari ile yapılan kontrolde dava dışı ......
İtirazın iptali davaları alacak talebi ile dava açılması yerine öncelikle icra takibi başlatılması ve açılan icra takibine itiraz edilmesi üzerine alacağın ve icra takibinin devamının hüküm altına alınmasına yönelik, istirdat davaları ise ödeme tehdidi altında haksız yapılan ödemelerin iadesine ilişkin davalardır. Yargıtay 9 . Hukuk Dairesinin 2021/ 2740 Esas - 2021/ 6513 Karar sayılı 18.03.2021 tarihli bozma ilamında; " Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 106. maddesinde düzenlenen tespit davasının özel bir şekli olan menfi tespit davası, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat davası olarak nitelendirilemez. Bu dava sonucunda, borçlunun borçlu olmadığının anlaşılması halinde borçlu olunmayan kısım belirtilmek suretiyle olumsuz tespit hükmü kurulmaktadır. Menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştüğü hâllerde dahi olumsuz tespit hükmü kurulması gerekmektedir....
-KARAR- Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit ve alacak istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı süresi içinde davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, kararının kaldırılmasına, davanın reddine dair verilen karar, taraflarca temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Taraflar arasındaki uyuşmazlık BK’nın 355. ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmıştır. Davacı iş sahibi, davalı yüklenici olup, yüklenici işçilerinin açtıkları dava sonunda işçilere ödeme yapan davacı, eser sözleşmesi hükümlerine dayalı olarak istirdat isteminde bulunduğundan ve olayda İş Kanunundan kaynaklanan bir uyuşmazlık bulunmadığından mahkemece işin esasının incelenerek davanın sonuçlandırılması yerine davaya iş mahkemesince bakılacağından bahisle görevsizlik kararı verilmesi doğru olmadığından karar bozulmalıdır....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Taraflar arasındaki uyuşmazlık BK’nın 355. ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmıştır. Davacı iş sahibi, davalı yüklenici olup, yüklenici işçilerinin açtıkları dava sonunda işçilere ödeme yapan davacı, eser sözleşmesi hükümlerine dayalı olarak istirdat isteminde bulunduğundan ve olayda İş Kanunundan kaynaklanan bir uyuşmazlık bulunmadığından mahkemece işin esasının incelenerek davanın sonuçlandırılması yerine davaya iş mahkemesince bakılacağından bahisle görevsizlik kararı verilmesi doğru olmadığından karar bozulmalıdır....
Yukarıda yapılan açıklamalar neticesinde menfi tespit davasında arabucuya başvurulmasının dava şartı olup olmadığının irdelenmesi gerekmektedir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 106. maddesinde düzenlenen tespit davasının özel bir şekli olan menfi tespit davası, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat davası olarak nitelendirilemez. Bu dava sonucunda, borçlunun borçlu olmadığının anlaşılması halinde borçlu olunmayan kısım belirtilmek suretiyle olumsuz tespit hükmü kurulmaktadır. Menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştüğü hâllerde dahi olumsuz tespit hükmü kurulması gerekmektedir. Başka bir deyişle, menfi tespit davasının niteliği gereği verilen kararlarda, yalnızca davacının borçlu olup olmadığı belirlenmekte, borçlu olmadığı kısma ilişkin olumsuz tespit hükmü kurulmaktadır. Bu hüküm, herhangi bir alacağın tahsilini gerektirir nitelikte bir ilam olmadığından esasa yönelik olarak İİK m. 32 uyarınca doğrudan ilamların icrası yolu ile takibe konulamaz....
İİK kapsamında kalmayan menfi tespit davaları da olabileceği için menfi tespit davasının ayrıntılı olarak İİK’da düzenlenmesi de dava şartı arabulucuk dava şartından muaf olması için yeterli bir done değildir. İİK 72. maddesindeki menfi tespit davasının aynı zamanda kendiğilinden istirdata dönüşme ihtimali de gözetilmelidir. Diğer taraftan ödeme üzerine açılan menfi tespit davasında hukuki yarar bulunup bulunmadığı da Yargıtay'da tartışmalı bir konudur. Yargıtay 19. Hukuk Dairesi ödemeden sonra istirdat davası yerine soyut olarak tespitle yetinilmesini istenilmesi özel düzenlemelerden olmadığı gibi genel biçim koşullarına aykırılık oluşturduğundan davanın reddi gerektiği görüşünde (Baki Kuru Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası sayfa 233 ve devamı, Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 02/02/1999 gün... sayıl kararı) iken Yargıtay 11....
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit KARAR TARİHİ : 17/03/2021 YAZILDIĞI TARİH :17/03/2021 Yukarıda belirtilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 352.maddesi uyarınca, yapılan ön inceleme sonucu dosya incelendi. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : Dava konusu uyuşmazlık; eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulunun Ankara Bölge Adliye Mahkemesinin iş bölümüne ilişkin 25/06/2020 tarih ve 564 sayılı kararı gereğince 31.Hukuk Dairesinin ihtisas alanını düzenleyen 1.maddesi ile; ''İşin niteliği ve tarafların sıfatına bakılmaksızın eser (istisna) sözleşmelerinden kaynaklanan davalar sonucu verilen (TBK m. 470-486) hüküm ve kararların'' istinaf incelemesini yapmakla Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31.Hukuk Dairesi görevli kılınmıştır....
