Hukuk Dairesi'nin 2020/85 Esas, 2020/454 Karar sayılı "Bölge Adliye Mahkemeleri Hukuk Dairelerinin Kesin Nitelikteki Kararları Arasındaki Uyuşmazlığın Giderilmesine Yönelik Karar"ında da belirtildiği üzere menfi tespit davalarında dava açılmadan önce arabuluculuğa gidilmesi zorunlu değildir. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 2020/4396 Esas, 2021/3198 Karar sayılı kararında; "HMK’nın 106. maddesinde düzenlenen tespit davasının özel bir şekli olan menfi tespit davası, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat davası olarak nitelendirilemez. Bu dava sonucunda, borçlunun borçlu olmadığının anlaşılması halinde borçlu olunmayan kısım belirtilmek suretiyle olumsuz tespit hükmü kurulmaktadır. Menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştüğü hâllerde dahi olumsuz tespit hükmü kurulması gerekmektedir....
İİK kapsamında kalmayan menfi tespit davaları da olabileceği için menfi tespit davasının ayrıntılı olarak İİK’da düzenlenmesi de dava şartı arabulucuk dava şartından muaf olması için yeterli bir done değildir. İİK 72. maddesindeki menfi tespit davasının aynı zamanda kendiğilinden istirdata dönüşme ihtimali de gözetilmelidir. Diğer taraftan ödeme üzerine açılan menfi tespit davasında hukuki yarar bulunup bulunmadığı da Yargıtay'da tartışmalı bir konudur. Yargıtay 19.Hukuk Dairesi ödemeden sonra istirdat davası yerine soyut olarak tespitle yetinilmesini istenilmesi özel düzenlemelerden olmadığı gibi genel biçim koşullarına aykırılık oluşturduğundan davanın reddi gerektiği görüşünde (Baki Kuru Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası sayfa 233 ve devamı, Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 02/02/1999 gün....sayıl kararı) iken Yargıtay 11....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 25/12/2019 NUMARASI : 2012/330 E-2019/1127 K DAVACI : VEKİLİ : DAVALI : VEKİLİ : DAVANIN KONUSU : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR TARİHİ : 29/06/2022 KARAR YAZIM TARİHİ : 07/07/2022 Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan alacak davasında mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulması üzerine yapılan incelemede; GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulmuştur....
GEREKÇE: Dava, davalı kurum tarafından düzenlenen elektrik faturaları nedeniyle menfi tespit istemine ilişkindir. Dava 27/02/2024 tarihinde açılmış olup, Türk Ticaret Kanunu’nda 7445 sayılı kanunla yapılan değişiklik kapsamında Kanunun 5/A maddesinin birinci fıkrasında yer alan “paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında” ibaresi “para olan alacak, tazminat, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında,” şeklinde değiştirilerek menfi tespit davaları da zorunlu arabuluculuk kapsamına alınmış, söz konusu bu düzenleme 01/09/2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun 18/A/2. maddesi; "Davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır....
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR TARİHİ : 21/06/2022 KARAR YAZIM TARİHİ : 23/06/2022 Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasında mahkemece davanın reddine dair verilen karara karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili; Davacı ile davalı arasında " ..... merkezi inşaatı ile alt yapı ve çevre düzenlemesi " işinin mekanik montaj , cephe kaplama yapılması işleri için 04/07/2016 tarihli "....." yapılması işleri alt yüklenici sözleşmesi imzalandığını, yine taraflar arasında .... konut 1 adet merkez inşaatı ile alt yapı düzenlemesi işi kapsamında 05/01/2017 tarihli sözleşme imzalandığını, müvekkilinin her iki sözleşmelere uygun olarak işini tamamladığını, sözleşmelere ilişkin geçici kabullerin yapıldığını ancak 563 konuta ilişkin 221.199,67 TL ve 275 konuta ilişkin...
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama neticesinde ikame edilen menfi tespit ve istirdat davasının reddine karar verilmiştir. Karara karşı davacı tarafından istinaf dilekçesinde belirtilen nedenlerle istinaf başvurusunda bulunulmuştur. Dava, sigortalı tarafından sigortacıya karşı açılan zorunlu trafik sigortasından kaynaklanan menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. Davalı sigorta şirketi tarafından davacı sigortalının alkollü araç kullanması nedeniyle zarar görene ödenen tazminatın rücuen tahsili nedeniyle başlatılan icra takibi nedeniyle eldeki menfi tespit ve istirdat davası açılmış bulunmaktadır....
HUKUKİ DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, davalı yüklenicinin taraflar arasındaki eser sözleşmesinden doğan edimini ayıplı ifa etmiş olması nedeniyle davacının sözleşmeden dönmesinden kaynaklı olarak eser bedelinin iadesi ve sözleşmenin geçerliliğine güvenilmesi nedeniyle uğranılan menfi zararının tazminine ilişkin eda davasıdır.Mahkememizce dava konusu eser başında keşif yapılmış keşif sonucu düzenlenen 19/12/2022 tarihli bilirkişi raporu ile "a-) Taşıyıcı sistemde çelik kullanıldığı, b-) Çelik birleşimlerinde kullanılan somunların boyalı olduğundan elektro galvanizli olup olmadığının tespit edilemediği, c-) Taşıyıcı çelik sistemdeki halihazırdaki boyanın yağlı boya olduğu, dolayısıyla elektrostatik boya olmadığı ve taşıyıcı çelik sistemde önemli ölçüde paslanmaların meydana geldiği, (resim:1,2) d-) Sistemde kullanılan membranın yer yer yırtıldığı ve sonradan onarıldığı, membran kaynak yerlerinde deformasyonların olduğu, (resim:1,2) e-) Mevcut membran sistemin eser sözleşmesinde belirtildiği...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2017/151 Esas KARAR NO: 2021/653 DAVA : Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 24/04/2015 KARAR TARİHİ : 08/06/2021 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı arasında müvekkilinin maliki olduğu ----bulunan evin dekorasyonu için ---- imzalandığını, davalının evin tadilat işini üstlendiğini, işin bedelinin toplam --- olarak belirlendiğini, ödemenin ilki --- tarihinde olmak üzere --- bedelli --- senet ile yapılmasının kararlaştırıldığını, tadilatın ---tarihinde başlatılmasının kararlaştırıldığını, müvekkili tarafından ilk -- senet bedelinin ödendiğini, ancak davalı tarafça işe başlanılmadığını, buna rağmen----- Senedin icra takibine konu edildiğini, davalı tarafça hiçbir işlem yapılmamasına rağmen senedin takibe konulmasının kötü niyetli olduğunu belirterek; müvekkili tarafından...
Menfi tespit davası borcun ödenilmesinden önce açılır. Borç ödendikten sonra menfi tespit davası açılmasında borçlunun hukuki yararı bulunmadığından menfi tespit davası borcun ödenilmesinden sonra açılamaz. Borç ödendikten sonra açılacak dava istirdât davası olup, bu davanın da İİK'nın 72/VII. maddesi uyarınca borcun ödendiği tarihten itibaren 1 yıllık hak düşürücü süre içinde açılması gerekir. Menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesi ve davaya istirdat davası olarak devam edilmesi İİK'nın 72/VI. maddesinde düzenlenmiş olup, bu madde hükmüne göre borçlu, açtığı menfi tespit davasında ihtiyati tedbir kararı almamış veya verilen ihtiyati tedbir kararının herhangi bir sebeble kaldırılmış olması nedeniyle dava konusu borcu ödemek zorunda kalmış olursa menfi tespit davası yasa gereği kendiliğinden istirdat davasına dönüşür ve davaya istirdat davası olarak devam edilir. Bu durumda İİK'nın 72/VII. maddesindeki 1 yıllık hak düşürücü süre de uygulanmaz....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit isteğine ilişkin olup, mahkemece de bu yönde hüküm kurulmuştur. 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14/son maddesi gereğince 01.03.2012 tarihinde yürürlüğe giren ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Hukuk Dairelerinin iş bölümünü düzenleyen 09.02.2012 tarihli ve 2012/1 sayılı Kararı uyarınca, davanın açıklanan niteliği itibariyle temyiz inceleme görevi Yargıtay 15. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden Yargıtay 15. Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 03.12.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
