Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine göre yükleniciye bırakılan bağımsız bölümün yükleniciden satın alındığı iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Davaya konu olayın, temlik işleminin hukuki niteliği, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin borçlarının neler olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesi gerekmektedir. Alacağın temliki ve borcun nakli Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir....
Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmal edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine ve davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptâli ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmesi istemiyle açılmış, mahkemece, davanın reddine karar verilmiş ve verilen karar davacı vekilince temyiz edilmiştir. Davacı ... ile davalılardan ... arasında ... 2. Noterliği'nce doğrudan düzenlenen 02.10.1996 tarihli ve 35087 yevmiye numaralı “Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi” başlıklı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmıştır. ... arsa sahibi; ... ise yüklenicidir. Yüklenici ..., ...'...
Elbirliği ya da müşterek mülkiyet şeklinde mülkiyete konu taşınmaz mallar üzerinde inşaat yapılması için arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin de tüm ortakların ya da müşterek paydaşların katılımıyla yapılması zorunludur. Kural bu olmakla birlikte, bazı ortak ya da müşterek paydaşlar tarafından yapılan sözleşmelere, diğer ortak ya da paydaşların onay vermeleri durumunda da arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi geçerli ve bağlayıcı olur. Somut olayda ise; sözü edilen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile ek sözleşme, sözleşme konusu müşterek mülkiyete konu olan parsellerdeki davacıların miras bırakanı olan ...'nin payları hakkında yapılmıştır. Taşınmazların tümü hakkında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin yapıldığına ilişkin dosya kapsamında yeterli bilgi ve belge bulunmamaktadır....
- KARAR - Davacı vekili, müvekkilinin paydaşı olduğu taşınmaz üzerinde inşaat yapmak üzere dava dışı .... ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığın, müvekkilinin daire farkı nedeniyle arsa payı devri yanında 29.000,00 TL ödemeyi kabul ederek bono verdiğini, sözleşme öncesi görüşmelerin yüklenici adına davalılar ... ve ... ile yapıldığını, davalıların kendilerini dava dışı yüklenici olarak tanıttıklarını, sözleşmenin yüklenici adına vekaletten davalı ... tarafından imzalandığını, anılan kişilerin aynı zamanda davalı şirketin temsilcisi ve ortakları olduklarını, daha sonra müvekkilinin borçlu olduğu miktardan mahsup edilmek üzere ...plakalı aracın 19.000,00 TL bedel ile davalı şirkete devredildiğini, devir bedelinin alınmadığını, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin arsa maliki ile yükleniciler arasında yapılan sözleşmeyle feshedilerek tarafların bir birini ibra ettiğini, verilen bonoların geri alındığını, diğer şirketlere verilen araçların iadesinin kararlaştırıldığını...
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi nedeniyle davalı yüklenicinin emlak vergilerinin ödenmesi yükümünü üzerine aldığı, davacı bu sözleşmede taraf olmasa da sözleşme taraflarında olan arsa sahibi ...ile yaptığı satış vaadi sözleşmesi nedeniyle vaad alacaklısı konumunda olduğu ve taşınmazla ilgisi bulunduğu, ödemek zorunda kaldığı bedeli davalıdan rücuen isteyebileceği gerekçesiyle, davalının icra takibine vaki itirazının iptali ile %20 icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği davalı yüklenicinin ödemekle yükümlü olduğu emlak vergisinin dava dışı arsa sahibinden satış vaadi alacaklısı olan davacı yanca ödenmesine dayalı olarak başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.Somut olayda mahkemece, davacının arsa sahipleri ile davalı yüklenici arasında imzalanan sözleşmenin tarafı...
Noterliğinin 02.09.1995 tarihli ve ... yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi olup, bu sözleşmenin 3. maddesinde yükleniciye temlik yasağı getirilmiştir. Eldeki davada ise dava konusu ... Noterliğinin 05.09.1995 tarihli ve ... yevmiye numaralı inşaat sözleşmesinde temlik yasağı getirilmediği için yanlış emsal örnek alınarak, sözleşme içeriğiyle uyuşmayan gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir. Mahkemece yapılması gereken, yukarıda belirtilen ilkeler ve yapılan açıklamaların ışığında somut olayı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde inceleyip değerlendirmek ve sonucuna göre bir karar vermek olmalıdır. Karar bu nedenle bozulmalıdır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 01.11.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Bünyesinde taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmesi olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, arsa sahibi açısından güdülen amaç, arsasının değerlenmesini sağlayacak yapının arsa üzerine yapılması ve edinilecek daireleri satma veyahut kiraya verme sureti ile değerlendirmektir. Bu nedenle, arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü işbu saikin, 6502 sayılı Yasa'da tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Mahkemenin,"arsa sahibi yönünden, arsa sahibi arsa payı karşılığı yapım sözleşmesi gereği kendisine bırakılıp adına tescil edilen bağımsız bölümü üçüncü kişiye satarak tapuda pay devri yapmış olsa dahi, ayrıca arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden doğan haklarını yazılı temlik sözleşmesiyle devretmedikçe tapuda pay devri, alacağın temliki sonucunu doğurmaz. Davamızda da, davalı arsa sahibinin, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden doğan haklarını yazılı olarak davacıya devrettiğine dair bir belge sunulmamıştır. Davacı tarafça arsa sahibinin yüklenici ile imzalamış olduğu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesindeki hakkının temlik alındığı kanıtlanamadığına göre, davacının arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayanarak talep ettiği eksik iş bedeli, gecikme tazminatı, cezai şart bedeli talebi bakımından dava açmakta aktif husumeti bulunmadığından, bu talepler bakımından davacının aktif husumet yokluğu nedeniyle davasının reddine" karar verilmiştir....
Davadaki istemin dayanağı, davalı yüklenici ile dava dışı arsa sahipleri arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve yüklenicinin davacıya şahsi hakkını devretmesine ilişkin “alacağın temliki” (alacağın devri) sözleşmesidir. Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yükleniciden, sözleşmede ona bırakılması kararlaştırılan bağımsız bölümü temlik alan üçüncü kişinin (davacının) arsa sahibini (borçluyu) ifaya zorlayabilmesi için bazı koşulların varlığı gerekir. Borçlar Kanununun 167. maddesi gereğince; “Borçlu, temlike vakıf olduğu zaman; temlik edene karşı haiz olduğu defileri, temellük edene karşı dahi dermeyan edebilir.” Buna göre temliki öğrenen arsa sahibi, temlik olmasaydı önceki alacaklıya (yükleniciye) karşı ne tür defiler ileri sürebilecekse, aynı defileri yeni alacaklıya (temlik alan davacıya) karşı da ileri sürebilir....
Zira temlik edilen alacak, gerçek alacak ne ise ondan ibarettir. Kaldı ki, 09.01.2004 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin 7. maddesinde "her türlü vergi resim harç sigorta primleri ve yapı kullanım belgesi alınması için gereken harçların yüklenici tarafından ödeneceği" hükmü bulunmaktadır. Açıklanan nedenlerle mahkemece yapılması gereken iş, ... 18.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/166 esas sayılı dava dosyasının sonucunu beklemek, o davada arsa sahiplerinin hakları hükme bağlanıp kesinleşirse bu tutar ile birlikte iskan harç ve masrafları ile sigorta primlerinin tutarı da saptanıp arsa sahiplerine ödenmek üzere davacıya depo ettirmek, böylece arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin yerine getirilmeyen hükümleri davacı tarafından yerine getirilirse tescile hükmetmek, aksi takdirde davayı reddetmek olmalıdır. Eksik inceleme ve araştırmaya dayalı hükmün açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir....
