"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Sebepsiz zenginleşme K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacak isteğine ilişkin bulunduğuna göre, Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 27.12.2013 tarih 38 sayılı Kararı ile hazırlanıp, Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 24.01.2014 tarih 1 nolu Kararı ile kabul edilen ve 29.01.2014 tarih 28897 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (3.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 10.09.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali, Tescil ve Alacak K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık haricen satın almaya dayalı tapu iptal ve tescil, olmadığı takdirde de sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca tazminat isteğine ilişkin olup, yargılama sonunda davacının sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca talep ettiği tazminat isteğinin kabulüne karar verildiğine ve hüküm davalı tarafça bu yönü ile temyiz edildiğine göre, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yüksek Yargıtay (13.) Hukuk Dairesine ait olmakla gereği için dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 05.07.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Sebepsiz zenginleşme borçlusunun, muhdesatın yapıldığı anda ekonomik açıdan zenginleştiği, yapanın ise o anda fakirleştiği ileri sürülmez. Zira, vücuda getiren tarafından kullanılan muhdesatın, taşınmaz malikine herhangi bir katkısı bulunmamaktadır. Bu nedenle, ekonomik yönden zenginleşme ve fakirleşmenin, satış suretiyle taşınmazdaki ortaklığın giderildiği anda gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Daha açık deyişle, sebepsiz zenginleşme, satışın yapılıp bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir. Bununla birlikte; davalının sebepsiz zenginleştiği miktar, satış bedelindeki hissesine düşen muhdesat oranı kadardır....
Sebepsiz zenginleşme, ortaklığın giderilmesi yoluyla satışın yapıldığı ve bina dahil satış bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir. Kural olarak davacı, taşınmaz üzerinde yaptıkları muhtesat ve faydalı giderler (bina) nedeniyle taşınmazın satış bedelinde bir artış olmuş ise, bu artan değeri davalılardan (paylarına isabet eden miktarı) sebepsiz zenginleşme kuralları uyarınca isteyebilir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporu ile davalıya mükerrer ve fazladan ödeme yapıldığının kesin olarak tespit edildiğini, mahkeme kararına dayalı ikinci kez yapılan ödeme ile ilk yapılan ödemenin hukuken dayanaksız kaldığını ve sebepsiz zenginleşmeye yol açtığını, ilk dava görülürken bu husus mevcut olmadığından, mahkeme kararından sonra hukuken dayanaksız hale geldiğini ve hukuken bu alacağın ileri sürülmesinin ancak bu aşamada mümkün olduğunu, sebepsiz zenginleşme olarak değerlendirilecek tutarın dava nedeniyle ödenen tutar değil, öncesinde proje kapsamında ödeme yapılan ve dava sonrasında dayanaksız kalan tutar olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava mükerrer tahsilattan kaynaklanan sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talebine ilişkindir....
Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacak talebine ilişkindir. Somut olayda; Hazine'ye ait taşınmazın davalı Belediye tarafından dava dışı ...'ye ihale yoluyla, ... tarafından da adi yazılı satım sözleşmesi ile davacıya satıldığı hususunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince davacının davaya konu arsa bedelini davalı Belediye'den talep edip edemeyeceği noktasında toplanmaktadır. Sebepsiz zenginleşme, haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının malvarlığından ya da emeğinden yararlanma olarak tanımlanır. Sebepsiz zenginleşme için, bir taraf zenginleşirken diğer tarafın fakirleşmesi, zenginleşme ile fakirleşme arasında nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Sebepsiz zenginleşme kurumunun temel özelliklerinden biri "şahsilik" prensibidir. Bu ilke gereğince kim haksız yere zenginleşmişse davanın o kişiye karşı yöneltilmesi gerekir....
Verilen karara karşı davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş olup, davalı vekili dilekçesinde, 1- Davacının sebepsiz zenginleşmeden alacak talep ettiğini, mahkemece de ön incelemede davanın sebepsiz zenginleşme olarak nitelendirildiği, 2- Davalının süresinde cevap vermediğini, 3- Bilirkişilerin keşiften sonra ibraz edilen fatura ve irsaliyelerin yapılan işi karşılamadığını, yapılan işlere göre eksik olduğunu, 4- Mahkemenin sebepsiz zenginleşmeden hüküm kurduğunu, halbuki davanın eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak olduğunu gerekçede her iki nitelendirmenin de yapıldığını, 5- Davanın sebepsiz zenginleşme olarak nitelendirildiğini ancak eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasıymış gibi hüküm kurulduğunu, davacının da ayrıca ıslahının olmadığını, 6- Kesin sürenin usulüne uygun yapılmadığını belirterek kararı istinaf etmiştir. Dava, iş sahibinin eser sözleşmesinden kaynaklı alacak talebinden ibarettir....
Verilen karara karşı davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş olup, davalı vekili dilekçesinde, 1- Davacının sebepsiz zenginleşmeden alacak talep ettiğini, mahkemece de ön incelemede davanın sebepsiz zenginleşme olarak nitelendirildiği, 2- Davalının süresinde cevap vermediğini, 3- Bilirkişilerin keşiften sonra ibraz edilen fatura ve irsaliyelerin yapılan işi karşılamadığını, yapılan işlere göre eksik olduğunu, 4- Mahkemenin sebepsiz zenginleşmeden hüküm kurduğunu, halbuki davanın eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak olduğunu gerekçede her iki nitelendirmenin de yapıldığını, 5- Davanın sebepsiz zenginleşme olarak nitelendirildiğini ancak eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasıymış gibi hüküm kurulduğunu, davacının da ayrıca ıslahının olmadığını, 6- Kesin sürenin usulüne uygun yapılmadığını belirterek kararı istinaf etmiştir. Dava, iş sahibinin eser sözleşmesinden kaynaklı alacak talebinden ibarettir....
Sebepsiz zenginleşmeye dayanan alacak davalarında; zamanaşımı süresinin başlangıcı da, kamu kurumlarında dava açılmasına emir vermeye yetkili makamın öğrenme gününden (olur vermesi tarihli) itibaren işlemeye başlar (HGK 25.06.2003 tarih ve 2003/4-422 E, 2003/439 K ). Mahkemece; davacı idarenin emir vermeye yetkili makamının iş bu davanın açılması için vermiş olduğu olur tarihinin araştırılarak davacının talep etmiş olduğu alacak kalemlerine dair sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı olarak zamanaşımı itirazı yönünden değerlendirme yapılması gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir....
DAVA : Alacak (Sebepsiz Zenginleşmeden Kaynaklı) DAVA TARİHİ : 08/11/2021 KARAR TARİHİ : 11/05/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 16/05/2022 DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkili bankanın Gimat Şubesinde dava dışı...Kuruyemiş Şekerleme Gıda San.ve Tic. Ltd. Şti.'...
