Bu madde hükmü ile aile konutu şerhi "konulmuş olmasa da' eşlerin birlikte yaşadıkları aile konutu üzerindeki fiil ehliyetleri sınırlandırılmıştır. Türk Medeni Kanunun 194. madde hükmü ile eşlerin fiil ehliyetine getirilen sınırlama aile konutuna şerhin konulması ya da konulmaması koşuluna bağlanmadığı gibi işlem tarafı olan üçüncü kişinin iyiniyetli olup olmamasının da herhangi bir önemi bulunmamaktadır. Sınırlandırma aile konutu şerhi konulduğu için değil, zaten var olduğu için getirilmiştir. Bu sebeple tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konut aile konutu özelliğini taşır. Zira dava konusu taşınmaz şerh konulmasa dahi aile konutudur. Eş söyleşiyle şerh konulduğu için aile konutu olmamakta aksine aile konutu olduğu için şerh konulabilmektedir. Bu nedenle aile konutu şerhi konulduğunda, konulan şerh "kurucu" değil açıklayıcı" şerh özelliğini taşımaktadır. Anılan madde hükmü ile getirilen sınırlandırma, "emredici" niteliktedir....
Türk Medeni Kanunun 194. madde hükmü ile eşlerin fiil ehliyetine getirilen sınırlama aile konutuna şerhin konulması ya da konulmaması koşuluna bağlanmadığı gibi işlem tarafı olan üçüncü kişinin iyiniyetli olup olmamasının da herhangi bir önemi bulun mamaktadır. 4721 sayılı türk Medeni Kanunu'nun 194/1. maddesine göre, "Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Bu madde hükmü ile aile konutu şerhi "konulmuş olmasa da" eşlerin birlikte yaşadıkları aile konutu üzerindeki fiil ehliyetleri sınırlandırılmıştır. Sınırlandırma aile konutu şerhi konulduğu için değil, zaten var olduğu için getirilmiştir. Bu sebeple tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konut aile konutu özelliğini taşır. Zira dava konusu taşınmaz şerh konulmasa dahi aile konutudur....
Yine TMK'nun 194. maddesinde öngörülen sınırlandırma, taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulduğu için değil, konut aile konutu vasfı taşıdığı için getirilmiştir. Bu sebeple taşınmazın tapu kaydında aile konutu şerhi bulunmasa bile o konut aile konutu özelliğini taşır (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 28/11/2019 tarih ve 2019/2- 318 Esas 2019/1238 Karar sayılı ilamı da bu yöndedir)....
AİLE KONUTU ŞERHİNİN KALDIRILMASIDAVADAN FERAGATKESİN HÜKÜM 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 194 ] 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 237 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup, gereği görüşülüp düşünüldü. Türk Medeni Kanunu'nun 194/2. maddesi uyarınca aile konutu olarak Özgülenen taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulması evliliğin devamı süresince her zaman istenebilir. Davalının daha önce açtığı taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulmasına yönelik davasından feragat etmesi taşınmazın ^ ^ile konutu vasfını ortadan kaldırmaz ve sonradan açılacak davalar için kesin hüküm oluşturmaz. Taraflar arasında görülen Nevşehir Aile Mahkemesi'nin 2008/155 esas sayılı dosyasında toplanan delillerden dava konusu taşınmazın aile konutu olduğu anlaşılmaktadır....
Diğer taraftan; davacının, dava konusu eski taşınmazın yıkılacak olması nedeniyle başka bir eve taşındığı, davalının da bu tarihten daha önce taraflar arasında oluşan geçimsizlik nedeniyle aile konutu olan müşterek konuttan ayrılarak, kızı ile birlikte yaşadığı, ayrı yaşamaya başlamadan önce dava konusu eski taşınmazda birlikte oturdukları ve bu yerin aile konutu vasfını taşıdığı, erkeğin tek taraflı karar ile aile konutundan ayrılıp, başka yere taşınması evlilik birliğinin devam ettiği de dikkate alındığında eski taşınmazın aile konutu olma özelliğini ortadan kaldırmaz. Bununla birlikte daha önce tek bir taşınmaz üzerinde aile konutu şerhi bulunmakta iken bu taşınmazın yıkılıp, yeni bina yapılmasından sonra 3 ayrı bağımsız bölüm üzerine aile konutu şerhi işlenmiş olup, birden fazla taşınmazın aile konutu olarak belirlenmesi de mümkün değildir....
TMK’nın 193. maddesi dikkate alındığında kural olarak eşlerin birbirleri ve üçüncü kişilerle her türlü hukuki işlem yapma serbestisi Türk Medeni Kanunu felsefesi içinde kabul edilmişken, aynı Kanunun 194. maddesi ile bu kurala istisna getirilmiş, aile konutu üzerindeki hakların sınırlandırılması esası kabul edilmiştir. Türk Medeni Kanunu'nun 194/1. maddesine göre, “Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.” Bu madde hükmü ile aile konutu şerhi konulmuş olmasa da eşlerin birlikte yaşadıkları aile konutu üzerindeki fiil ehliyetleri sınırlandırılmıştır. Sınırlandırma aile konutu şerhi konulduğu için değil, konutun aile konutu vasfı bulunduğu için getirilmiştir. Bu sebeple tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konut aile konutu özelliğini taşır. Anılan madde hükmü ile getirilen sınırlandırma, emredici niteliktedir....
Davacı koca, aile konutu olarak kullanılan, davalı... adına tapuda kayıtlı konutun aile konutu olduğu ve kendisinin rızası dışında diğer davalı bankaya ipotek verildiğinden bahisle taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulması ve davalı banka lehine konulan ipoteğin kaldırılmasını talep etmiştir. Mahkemece dava konusu taşınmazın aile konutu olduğu yönünde bir uyuşmazlık bulunmadığından tapuya, aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir. Aile konutu şerhine ilişkin karar kesinleşmiştir....
Büyükçekmece Sulh Hukuk Mahkemesi ise, davada, dava konutu taşınmazın aile konutu olarak tespiti ile bu taşınmaz üzerine miras hakkına mahsuben davacı lehine mülkiyet ... tanınması ve bu hususun tapuya tesciline yönelik iki istem bulunduğunu belirtip, talepler yönünden davayı tefrik ederek, taşınmazın aile konutu olarak tespitine ilişkin davanın Türk Medeni Kanununun 194. maddesi ve 4787 Sayılı Kanun uyarınca Aile Mahkemesinin görevinde olduğu gerekçesiyle, görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Somut olayda, mirasçılar arasında dava konusu konutun aile konutu olup, olmadığı konusunda çekişme bulunmaktadır. Sağ kalan eşin aile konutu olarak mülkiyetinin kendisine özgülenmesini istediği davada, taşınmazın aile konutu olup – olmadığının tespiti hususunda Türk Medeni Kanununun 194. maddesi uyarınca görevli mahkeme aile mahkemesi olup, bu mahkemenin bulunmadığı yerde aile mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemesi görevlidir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : Dava, aile konutu olarak özgülendiği iddia edilen taşınmazın aile konutu olduğunun tespiti isteğine ilişkindir. İnceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak, bölge adliye mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir.(6100 sayılı HMK m 355) Davacı, dava konusu taşınmazın murisin sağlığında aile konutu olduğunu iddia etmiş, davalılar ise bu taşınmazın aile konutu olmadığını, davacı adına kayıtlı Büyükavulcuk mah. Çınardibi mevki, 109 parsel sayılı taşınmazdaki konutun aile konutu olduğunu savunmuşlardır. Yapılan soruşturma, toplanan deliller, her iki taşınmaz üzerinde yapılan keşif, keşif sonrası alınan raporlar, taraf tanık beyanlarına göre; dava konusu taşınmazın, muris ile birlikte davacının aile konutu olduğunun ve uzun yıllar boyunca bu konutta oturduklarının anlaşıldığı, Büyükavulcuk mah....
Hukuk Dairesi Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı kadın tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı kadın TMK 194 maddesi uyarınca dava konusu taşınmazın aile konutu olduğundan bahisle aile konutu şerhi konulması talep ve dava etmiş, ilk derece mahkemesi tarafından davacı kadın tarafından daha önce aile konutu şerhi talepli dava açıldığı ve bu davadan feragat edildiğinden kesin hüküm nedeniyle dava şartı yokluğundan davanın usülden reddine karar verilmiş, davacı kadının istinaf talebinde bulunması üzerine bölge adliye mahkemesi tarafından istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiş, iş bu karar davacı kadın tarafından temyiz edilmiştir. Daha önce açılmış aile konutu şerhi davasından feragat aile konutu niteliğinden feragat olmayıp aile konutu şerhi talebinden feragattir....
