Bu düzenleme ile malik olmayan eşe, aile konutu ile ilgili tapu kütüğüne şerh verilmesini isteme hakkı tanınmış, eşlerin aile konutu ile ilgili bazı hukuksal işlemlerinin diğer eşin rızasına bağlı olduğu kuralı getirilerek eşlerin hukuki işlem özgürlüğü “aile birliğinin’’ korunması amacıyla sınırlandırılmıştır. Tapu kaydında aile konutu şerhi bulunmasa dahi aile konutuna ilişkin olarak; eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutuyla ilgili kira sözleşmesini feshedemeyecek, aile konutunu devredemeyecek ve aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamayacaktır. Malik olmayan eşin izni için şekil şartı bulunmamakla birlikte, iznin açık olması gerekmektedir. Açık rızanın varlığını ispat yükü ise aile konutu ile ilgili tasarrufta bulunana aittir. Öte yandan; TMK’nın 194. maddesinde öngörülen sınırlandırma, taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulduğu için değil, konut aile konutu vasfı taşıdığı için getirilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Davacı dava dilekçesinde, aile konutu olarak kullandıkları taşınmazı davalı eşin mal kaçırma kastı ile muvazaalı olarak devrettiğinden bahisle aile konutu şerhi talebi ile birlikte tapu iptali ve tescil talebinde bulunmuştur. İşbu dava Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenen muvazaa hukuki sebebine dayanmaktadır. Bu nedenle istek yönünden görevli mahkeme genel mahkemedir. Görev kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilmesi gerekir. Mahkemece yapılması gereken, aile konutu şerhi talebi yönünden dosyanın tefrik edilerek ayrı bir esasa kaydedilmesi, muvazaa hukuki sebebine dayalı tapu iptali tescil talebi yönünden görevsizlik kararı verilmesi ve tefrik edilen aile konutu şerhi davasında tapu iptali tescil davasının sonucunun beklenilmesinden ibarettir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Taraflar arasındaki tapu iptali tescil, müdahalenin meni ve aile konutu şerhi verilmesi davasında ... Aile ile ... 1. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, muvazaa nedenine dayalı tapu iptali tescil, aile konutu şerhi verilmesi ve buna karşılık açılan müdahalenin men'i istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince, tarafların halen evli olduğu ve aile mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Aile Mahkemesince, istemin muvazaa iddiasına dayalı olduğu gerekçesiyle tapu iptali ve müdahalenin men'i davaları yönünden görevsizlik; aile konutu şerhi verilmesi istemi yönünden tefrik kararı verilmiştir. Somut olayda; davacı ile davalı ...'...
Daha sonra davacı, 27.10.2015 tarihli dilekçesiyle ipoteklerin kaldırılması yönündeki talebinden feragat etmiş ancak aile konutuna dayalı tapu iptal ve tescili ile dava konusu taşınmaza aile konutu şerhi konulması talepleri yönünden ise davalarına devam etmiştir. Mahkemece, davanın münhasıran aile konutu şerhi davası olduğu kanaati ve taşınmazın halen başkası adına kayıtlı olduğu gerekçesiyle, dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar vermiştir. Mahkemece, davacının davası TMK 194. maddesine dayalı tapu iptal ve tescil davası ile aile konutu şerhi konulması davası olduğu dikkate alınmaksızın, münhasıran aile konutu şerhi konulması davası olarak nitelendirilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil Mahkeme tarafından yapılan nitelendirmeden de anlaşıldığı üzere taraflar arasındaki uyuşmazlık, dava konusu meskenin kentsel dönüşüm sebebiyle davalı eşin hata ve hileye düşürülerek davalı Belediye tarafından satışının sağlandığı, esasen meskenin değerinin çok daha yüksek olduğu iddiası ile TMK'nun 194. maddesine göre açılan aile konutu olduğu iddia edilen meskene ait tapu kaydının iptali ile eski hali gibi davalı eş Hasan adına tescili, meskenin tapu kaydına aile konutu şerhi konulması, terditli olarak fazla hakları saklı tutularak 10.000 TL maddi tazminatın tahsili isteğine ilişkin bulunduğuna göre, Yargıtay Kanunu 14. maddesi uyarınca Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 19.01.2015 tarih 2015/8 sayılı Kararı ile hazırlanıp, 22.01.2015 tarihli ve 29244 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Taraflar arasındaki “Aile konutu şerhi konulması, tapu iptali ve tescil” talebinden dolayı yapılan yargılama sonunda; İzmir 4. Aile Mahkemesinin davanın kısmene dair verilen 24/06/2013 gün ve 2010/666 E., 2013/512 K. sayılı karar, davalı ... vekilinin temyizi üzerine Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 07.07.2014 gün ve 2014/12999 E., 2014/15762 K. sayılı kararı ile; "…Dava, aile konutu olan ve hak sahibi eş tarafından diğer eşin rızası alınmadan, davalılardan ...'a satılan taşınmazın tapu kaydının iptali ile, davalılardan Şaban Ürgüncü adına tescili ve taşınmazın tapu kaydı üzerine aile konutu şerhi konulması isteğine ilişkindir. Aile konutunun, hak sahibi eş tarafından devri ve konut üzerindeki hakların sınırlandırılması, diğer eşin açık rızasına bağlıdır (TMK md. 194). Bu rıza alınmadan konutla ilgili yapılan tasarruf işlemi geçersizdir....
GEREKÇE: Dava TMK 194 ncü maddesi gereğince tapu iptal tescil ve aile konutu şerhi konulması talebinden ibarettir ve mahkemece Aile konutu şerhi yönünden tefrik kararı verilmiş,tapu iptal tescil talebi yönünden eldeki istinafa konu karar tesis edilmiştir....
a satıldığı iddia edilerek tapu iptal ve eski malik eş olan ... adına tescil ve aile konutu şerhi konulması talep edilmiş, mahkemece tapu iptal ve tescil davasının reddine, aile konutu şerhi konulması davasının ise kabulü ile taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiş, tapu iptal ve tescil davasının reddine dair hüküm temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir. Dava konusu taşınmazın mülkiyeti üçüncü kişi davalı ...'e aittir. Mülkiyeti üçüncü kişiye ait konutun tapu kütüğüne malikin tasarruf yetkisi ve temlik hakkını sınırlayıcı şerh konulmaz. Gerçekleşen bu hale göre aile konutu şerhi davasının reddine karar verilmesi gerekirken kabulü doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir. 2-Mahkemece davacı tarafından açılan Türk Medeni Kanunu'nun 194. maddesine dayalı tapu iptal ve tescil davasının reddine karar verilmiş, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil-Aile Konutu Şerhi Konulması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalılar tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: 1-Dosyadaki yazılara, bozmaya uygun işlem ve araştırma yapılmış olmasına, delillerin takdirinde bir yanlışlık bulunmamasına göre, davalıların dava konusu taşınmazın tapu kaydına aile konutu şerhi konulmasına yönelik hükme ilişkin temyiz itirazları yersizdir. 2-Davalıların tapu kaydının iptali ve tescil davasına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; a-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir. b-Davacı, mülkiyeti davalı eşine ait ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen davada Bakırköy 1.Aile ve ... Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, muvazaa nedeniyle tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Bakırköy 1.Aile Mahkemesi'nce, evlilik birliğinin devamı sırasında aile konutu olduğu iddia olunan taşınmazın, eşten mal kaçırmak amacıyla yapılan muvazaalı işlemin iptaline ve taşınmazın aile konutu olduğunun tespiti ve taşınmazın 1/2 payının adına tescili ilişkin olarak açılmış, yargılama sırasında taşınmazın aile konutu olduğunun tespiti ve taşınmazın 1/2 payının adına tescili ilişkin davası bu davadan tefrik edilerek, iş bu davaya muvazaa nedeniyle tapu iptali ve tescile istemine ilişkin olarak devam edilmiştir....
