HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/1540 KARAR NO : 2022/165 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : HANAK ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 14/09/2021 NUMARASI : 2021/32 ESAS 2021/103 KARAR DAVA KONUSU : Alacak (Adi Ortaklık Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, taraflar arasında kurulan adi ortaklık gereği müvekkilinin 150.937,00- TL'yi davalıya ödediğini, Emin Apart Otel isimli iş yerinden elde edilen gelirin adi ortaklığa konu işletme için özgülediğini, müvekkilinin tapuda davalı adına kayıtlı Ardahan, Damal ilçesi, İkizdere köyü, 122 ada 3 parsel sayılı taşınmaz üzerinde yer alan ahır ve 84 büyükbaş hayvan, 34 XX 230 plakalı Nissan marka pikap, 34 XX 950 plakalı Case JX90 marka ve model traktörün, römork, biçer, tırmık, balya makinesine adi ortaklık gereği % 50 oranında ortak olduğunu, davalının taşınmazı ve büyükbaş hayvanları müvekkilinin...
Davacı taraf şifai anlaşma ile Adi ortaklık kurulduğunu iddia etmiş davalıda adi ortaklık sözleşmesinin sadece ... da bulunan restaurant için kurulduğunu, diğer restaurantlara davacının ortak olmadığını, davacı ile herhangi bir adi ortaklık sözleşmesi kurulmadığını savunmuştur. Taraflar arasında TBK'nın 620. maddesi uyarınca adi ortaklık ilişkisinin yazılı şekilde sadece ...'da bulunan restaurant için kurulduğu anlaşılmıştır. Davacı her ne kadar ... ve ... de bulunan restaurantlar için şifai olarak ortaklık ilişkisi kurulduğunu iddia etmiş isede ; davalı tarafından adi ortaklık ilişkisi ... dışında bulunan restaurantlar için kurulduğu inkar edildiğinden ... da bulunan şube dışındaki restaurantlar için adi ortaklık ilişkisinin kurulduğunun davacı tarafından ispat edilmesi gerekmektedir....
Davacı taraf şifai anlaşma ile Adi ortaklık kurulduğunu iddia etmiş davalıda adi ortaklık sözleşmesinin sadece ... da bulunan restaurant için kurulduğunu, diğer restaurantlara davacının ortak olmadığını, davacı ile herhangi bir adi ortaklık sözleşmesi kurulmadığını savunmuştur. Taraflar arasında TBK'nın 620. maddesi uyarınca adi ortaklık ilişkisinin yazılı şekilde sadece ...'da bulunan restaurant için kurulduğu anlaşılmıştır. Davacı her ne kadar ... ve ... de bulunan restaurantlar için şifai olarak ortaklık ilişkisi kurulduğunu iddia etmiş isede ; davalı tarafından adi ortaklık ilişkisi ... dışında bulunan restaurantlar için kurulduğu inkar edildiğinden ... da bulunan şube dışındaki restaurantlar için adi ortaklık ilişkisinin kurulduğunun davacı tarafından ispat edilmesi gerekmektedir....
davalı şirket --- tarihinden dava tarihine kadar -------beraber yönettiklerini,----kazanç sağlaması için çaba sarf ettiklerini ve ticaretlerini beraber yapıp bu kapsamda sözlü olarak tarafları tacir olan adi bir ortaklık kurulduğunu, söz konusu adi ortaklığın asıl ve müşterek amacının o dönem hali hazırda olan ve halen devam eden -------işletilmesi ve kazanç elde edilmesi olduğunu,----- kasanın iki anahtarı olduğunu, anahtarlardan birinin müvekkilinde diğerinin de davalı şirket yetkilisinde olduğunu, söz konusu adi ortaklık sözleşmesinin yazılı olarak değil sözlü olarak kurulduğunu ve bu kapsamda adi ortaklığın mevcut olduğuna ilişkin delilleri bulunduğunu, davalı tarafın --- yıl boyunca müvekkili ile adi ortaklık ilişkisi içerisindeyken -----yılının başında taraflar arasında alacak-borç ilişkilerinde anlaşmazlıklar başlaması üzerine davalı şirket yetkilisinin müvekkiline ---- kendisine ait olduğunu, kazanın ve dükkanın anahtarlarını vermesini istediğini, müvekkili hakkında kasanın anahtarlarını...
Dava, taraflar arasında araç alım satımı için kurulduğu ileri sürülen adi ortaklığın fesih ve tasfiyesi ile tasfiye alacağı istemine ilişkindir. Kural olarak, adi ortaklık ilişkisinin geçerliliği herhangi bir şekle bağlı değildir. Ancak, ihtilaf çıktığında, adi ortaklık ilişkisinin varlığını ispat yükü iddia eden düşer. Bu iddiayı ileri süren taraf, adi ortaklık ilişkisi bir sözleşme olduğundan, iddiasını HMK. md.200 gereğince senet (kesin delil) ile ispat etmelidir. Bu yazılı delil, tarafların getirecekleri ve onların imzalarını taşıyan bir belge olmalıdır....
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; Taraflar arasındaki adi ortaklık ilişkisinin tasfiyesi ile; Davalı adına kayıtlı .. ile yine ... kayıtlı taşınmazların davalı adına kayıtlı ½ hissesinin iptali ile, davacı ... .... adına tapuya kayıt ve tesciline, adi ortaklığa ait marangozhanede bulunan muhtelif Makine ve techizatların bedelinin ½ sini oluşturan, 10.300,00 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir. Dava konusu uyuşmazlık, taraflar arasındaki adi ortaklık ilişkisinin fesih ve tasfiyesi ile adi ortaklıktan kaynaklı tapu iptali tescil ve alacak istemine ilişkindir. Adi ortaklık sözleşmesi, iki yada daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendikleri sözleşmedir. (TBK. 620/1 md.) Adi ortaklık ilişkisi, TBK'nun 639.maddesinde sayılan sona erme sebeplerinden birinin gerçekleşmesi ile sona erer....
Dava, gizli ortaklık nedeniyle davalının sattığı lisans bedelinin yarısının kendilerine ait olduğu iddiasına dayalı gizli ortaklığın tespit ve tasfiyesi ile buna bağlı alacak davasıdır. Dava, taraflar arasında yazılı olmayan sözlü/gizli olarak akdedildiği iddia edilen gizli adi ortaklığın tespiti, feshi ve tasfiyesi ile buna bağlı alacak istemine ilişkindir. Adi ortaklığın tanımı, TBK'nun 620.(BK'nun 520.)maddesinde; "Adi ortaklık sözleşmesi, iki ya da daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendikleri sözleşmedir " şeklinde yapılmıştır. Adi ortaklık, bir ticari işletmeyi işletmek şeklinde olabileceği gibi esnaf işletmesi veya hiç bir işletme olmaksızın bir kaç kişinin muhtemel kazancı paylaşmak amacıyla emeklerini ve mallarını bir araya getirme şeklinde de olabilir. O halde uyuşmazlığın âdi ortaklıktan doğduğu sonucuna varılmıştır. Dava, 6102 sayılı TTK. nun yürürlüğe girdiği 01/07/2012 tarihinden sonra açılmıştır....
adi ortaklık sözleşmesi mevcut değildir....
Somut olayda, davacı vekilinin, müvekkili ile davalı gerçek kişilerin, davalı şirket ortağı olduklarını, müvekkiline ortaklıktan kaynaklanan alacaklarının ödenmeyeceğinin bildirildiğini ileri sürerek, müvekkilinin alacağının belirlenmesi ve tahsili istemiyle dava açtığı, yargılama sırasında ise dava dilekçesini ıslah ederek, taraflar arasındaki adi ortaklığın tasfiyesi ve paylarına düşen hak ve alacakların tespiti ile tahsiline karar verilmesini talep ettiği anlaşılmaktadır. Dosya kapsamından; dava dilekçesi ile taraflar arasında ticari şirket ortaklığı olduğu ve sonrasında ıslah ile taraflar arasındaki adi ortaklık bulunduğunun, ileri sürüldüğü, davacının gösterdiği faaliyete göre tacir olduğu, gerçek kişi davalıların ticari şirket ortakları ve davalı tüzel kişinin ise ticari şirket dolayısıyla tacir oldukları, ıslah sonucunda feshi ve tasfiyesi istemine konu işletmenin ve tarafların faaliyetinin esnaf kapsamını aştığı ve ticari işletme olduğu anlaşılmaktadır....
ADİ ORTAKLIĞIN TASFİYESİ 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 538 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki tespit ortaklığın tasfiyesi davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. Davacı banka, davalı A... İnşaat A.Ş.'nin kendisinden aldığı krediyi ödemediğini, bu nedenle bu davalının, davalı G...-A... adi ortaklığındaki tasfiye hissesine haciz konulduğunu öne sürerek, ortaklık sona erdiği halde tasfiye işlemleri ortaklarca yapılmayan adi ortaklığın tasfiye işlemlerini yapmak üzere üçüncü bir şahsın tasfiye memuru tayin edilmesine karar verilmesini istemiştir. Davalı taraf, davanın reddini savunmuştur....
