DELİLLER VE GEREKÇE: Davanın; 3. Şahıs tarafından açılan istirdat davası olduğu anlaşılmıştır. Mahkememizden verilen 14/12/2020 tarih ve ... Esas ... sayılı Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi'nin 08/04/2021 tarih ve 2021/405 Esas 2021/399 Karar sayılı ilamıyla: "Dava, İİK.nın 89/5. maddesinden kaynaklanan istirdat istemine ilişkindir.Dava, davacının, dava dışı 3. kişinin borcundan kaynaklı olarak, davalıya borçlu olmadığının tespiti istemli açılan istirdat davası olup, ilk derece mahkemesi kararı davacı tarafından aktif husumet ehliyeti olduğu gerekçesi ile istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Anılan yasa hükmü: "...Üçüncü şahıs, kusuru olmaksızın bir mâni sebebiyle müddeti içinde haciz ihbarnamesine itiraz etmediği takdirde 65 inci madde hükmü uygulanır....
DELİLLER VE GEREKÇE: Davanın; 3. Şahıs tarafından açılan istirdat davası olduğu anlaşılmıştır. Mahkememizden verilen 14/12/2020 tarih ve ... Esas ... sayılı Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi'nin 08/04/2021 tarih ve 2021/405 Esas 2021/399 Karar sayılı ilamıyla: "Dava, İİK.nın 89/5. maddesinden kaynaklanan istirdat istemine ilişkindir.Dava, davacının, dava dışı 3. kişinin borcundan kaynaklı olarak, davalıya borçlu olmadığının tespiti istemli açılan istirdat davası olup, ilk derece mahkemesi kararı davacı tarafından aktif husumet ehliyeti olduğu gerekçesi ile istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Anılan yasa hükmü: "...Üçüncü şahıs, kusuru olmaksızın bir mâni sebebiyle müddeti içinde haciz ihbarnamesine itiraz etmediği takdirde 65 inci madde hükmü uygulanır....
İİK’nın 72/7. madde hükmüne göre; "Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden, borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içerisinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geri alınmasını isteyebilir." hükmü düzenlenmiştir. Uyuşmazlığa konu dava, borçlu tarafından açılan İİK 72/7 maddesine dayalı istirdat davası niteliğinde olmayıp üçüncü şahıs tarafından açılan istirdat davası olup, mahkemece davanın davacı sıfatı bulunmadığından bahisle reddine karar verilmesi yerinde değildir. Bir başka deyişle, davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı ve aktif husumet ehliyeti bulunmaktadır (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 10/02/2022 tarihli, 2022/3-80 Esas, 2022/107 Karar, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 29/11/2021 tarihli, 2021/8181 Esas, 2021/6683 Karar sayılı ilamları)....
İcra Hukuk mahkemesi'nin 05/02/2020 tarihli 2020/154 Esas-2020/206 Karar sayılı kararıyla takibin devamına, istihkak iddiasında bulunan 3. Şahıs davacı şirketin 7 gün içerisinde istihkak davası açmakta serbest olduğuna karar verildiği, davacı tarafça İstanbul 19. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2020/205 Esas sayılı dosyasında istihkak davası açıldığı, davacı adresinde yapılan 30/01/2020 tarihli haciz sırasında tutulan tutanaktan, haciz sırasında hazır bulunan 3. Şahıs vekili Av. ...'...
Şti. aleyhinde haciz işlemi için gidildiğini, mahalde hazır bulunan üçüncü şahısın davacı şirket tarafından dosya borcu ödenerek mezkur icra dosyası infaz edildiğini, istirdat davasını takip borçlusu açabildiğini, çünkü takibe itiraz hakkının takip borçlusuna ait olduğunu, dolayısıyla takibe 3.şahıs konumda bulunan davacı tarafından istirdat davası açılması açıkça yasaya ve usule aykırı olduğunu, davacı tarafın ikame etmiş olduğu huzurdaki davada davacı tarafın aktif dava ehliyetinin olmadığını, bu vb. Nedenlerle davacının taraf sıfatı olmadığından aktif husumet yokluğundan davanın usulden reddini, davalı müvekkilinin taraf sıfatı olmadığından pasif husumet yokluğundan davanın usulden reddini, davacının, işbu davayı açmasında hukuki yarar bulunmamasından dolayı dava şartı yokluğundan davanın reddini, mahkeme aksi kanatte ise davanın esastan reddini, kötü niyetli davacı aleyhine %20'den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir....
Mahkememizin 30/09/2022 tarihli celsesinde davacı vekiline, dava konusu çeki elinde bulunduran istem ve ihbarda bulunan 3. Şahıs vekiline karşı istirdat davası açmak üzere süre verildiği, davacı vekili tarafından 18/10/2022 tarihli celsede istirdat davası açmadıklarını, davanın konusuz kaldı şeklinde beyanda bulunduğu, sonuç olarak davaya konu çekin kayıp olmayıp, tedavülde olduğu, Yargıtay ........
Şubesi ... nolu hesaba yönelik 0102066 nolu olup 25/03/2005 tarih ve 150.000,00 TL bedelli olarak ... adına düzenlenerek davacıya verildiğini, ancak çekin davacının elindeyken bilinmeyen bir şekilde kaybolduğunu, davacının çekin yetkili hamili olduğunu iddia ederek çekin iptaline karar verilmesini,birleşen 2007/230 esas sayılı dosyada ise; mahkemenin iş bu çekin iptali amacıyla açılan dava dosyasında TTK uyarınca istirdat davası açmak için kendilerine süre verildiğini, müvekkilinin çekin yetkili hamili olduğunu,bankaya vermek üzere imzalamış şekilde yedinde bulundurmakta iken çekin kaybolduğunu,çekte davacıya ait imzanın davalıya ciroyu, çekteki hakkı temlik içermediğini, 3. şahıs davalı ile davacının hiçbir hukuki ve fiili bağı, tanışmışlıklarının bulunmadığını,davalıya borçlu olmadıklarının tespitine ve çekin istirdadına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Mahkememizce işbu çek yönünden davacı vekiline ihtiyati tedbir talepli istirdat davası açmak üzere kesin süre verilmiş, ancak verilen süreye rağmen istirdat davası açılmamıştır. Mahkememizin ---- tarihli celsesinde davaya konu edilen ---seri numaralı çekin ------ ibraz edildiği bildirildiğinden bu çek hakkında davacı vekiline ihtiyati tedbir talepli istirdat davası açmak üzere kesin süre verilmiş, ancak verilen süreye rağmen istirdat davası açılmamıştır. Mahkememizin --- tarihli celsesinde davacı vekili;''Bir önceki duruşma ara karar gereği ----- seri numaralı çekler ile ilgili müvekkilim karşı taraflar ile görüşmeler sonucu sulh olma durumları olduğunu bildirdi, ---- ilgili istirdat davası açılmadı. Ayrıca ----çek ile alakalı istirdat davası tarafımızca açıldı. İlgili Mahkemenin ismini bildireceğiz, süre verilmesini talep ederiz. ------- cevabi yazısını gördük....
Esas sayılı dosyası ile istirdat davası ikame ettiği anlaşıldığından davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmiş olup mahkememizde oluşan vicdani kanaate göre aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir. HÜKÜM: GEREKÇESİ YUKARIDA AÇIKLANDIĞI ÜZERE 1-Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyasından istirdat davası açıldığı anlaşıldığından dava konusuz kaldığından KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, 2-Harçlar kanunu gereğince harç peşin ve yeteri kadar alındığından yeniden harç alınmasına YER OLMADIĞINA, 3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4-Davacı tarafından yatırılan gider avansının artan kısmının istek halinde davacıya iadesine, karar kesinleşinceye kadar iade alınmaz ise gider avansının 6100 s....
Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. (3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir. (4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.” C. Değerlendirme 1. Menfi tespit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. 2004 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca üçüncü şahıslar tarafından açılan menfi tespit davaları ise üçüncü şahsın yerleşim yeri mahkemelerinde de açılabilir. 6100 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesinde genel yetkili mahkemenin, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu belirtilerek genel yetkili mahkemelerin yetkisi düzenlenmiş olup menfi tespit ve istirdat davalarında yetki kesin değildir....
