Ne var ki, bu yönde bir indirim yapılmadan önce, cezai şart alacağı talep edilen işletmenin mali durumunun analizi ile talep edilen cezai şartın işletmenin ekonomik olarak mahvına sebep olup olmayacağı noktasında ticari kayıtlar üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılması ve varılacak uygun sonuca göre indirim yapılıp yapılmayacağının takdir edilmesi gereklidir. Hakime tanınan takdir hakkının mutlak olmadığı, bu takdir hakkının mali kayıtlar ve verilerle desteklenmesi ve somut olaya uygun olması gerektiği muhakkaktır. Somut olayda, yerel mahkemece, davalı işletmenin ticari defter ve kayıtları üzerinde herhangi bir inceleme yaptırılmadan, doğrudan cezai şart alacağı isteminin % 50 oranında tenkis edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır....
Burada öngörülen şekil, sözleşmenin geçerlik koşulu olup, kamu düzenine ilişkindir ve resen dikkate alınır. Taraflar arasındaki sözleşme, resmi şekilde düzenlenmemiş bulunduğundan hukuken geçerli değildir. Cezai şart, asıl borca ilişkin fer’i haklardan olup, geçerli olmayan taşınmaz satış sözleşmesinde düzenlenmiş olan cezai şart da geçersizdir. Taraflar geçersiz sözleşme nedeniyle, ancak verdiklerini haksız iktisap kuralları uyarınca geri isteyebilirler. Davacı, davalıdan almış olduğu 5.000,00 TL'yi iade etmemiş davalı da bu bedele karşılık davacının vermiş olduğu senedi icra takibine koyarak tahsil etmiştir. Mahkemece, davacının geçersiz sözleşme nedeniyle cezai şart talep edemeyeceği göz önünde bulundurularak davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir....
A.Ş arasındaki bağlantının kesildiğini, sözleşmedeki dağıtıcı tarafın müvekkili şirket olduğunu, ne varki sözleşmenin ve ipoteğin devredilmesine karşılık intifa hakkının devir kapsamı dışında olduğunu ve bu nedenle müvekkili şirketin imzaladığı sözleşmelerin geçerli olduğunu, davacının sözleşme ile taahhüt ettiği alımı gerçekleştirmediği için cezai şartı tahakkuk etmiş bulunduğunu, taraflar arasındaki ticari muameleden doğan borcu davacının ihtara rağmen ödemediğini, bu nedenlerle mektubun bedelsiz olmadığını, iadesi ve iptalinin talep edilemeyeceğini, karşı davaları yönünden de tahakkuk eden 66.750,00-USD cezai şart alacağının ... 50.Noterliğinin ... tarih ve ... sayılı ihtarname ile talep edildiğini, ancak karşı tarafın ödeme yapmadığı gibi kendisine gönderilen aynı tutarlı faturayı ''içeriğinin kabul edilmediği'' gerekçesi ile ... 14.Noterliğinin ...tarih ve ... sayılı ihtarı ile iade ettiğini beyanla davacının davasının reddine karşı davanın kabulü ile 66.750-USD cezai şart alacağının...
ödeme yasağı kararı verilmesini, ödenmesi halinde istirdadına karar verilmesini ,çekin arkasının yazılması halinde icraya konulmamasını, fazlaya ilişkin dava ve faiz hakları saklı kalmak üzere sözleşmenin 6.maddesi gereği 1.000.00 TL cezai şart alacağımızın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan hükmen tahsiline, yargılama gider ve vekalet ücretinin davalı tarafa yüklenmesine...," karar verilmesini istediği görülmüştür....
Maddesinde, "Otel, iş bu sözleşmeyi haklı bir nedene dayanaksızın feshetmesi durumunda veya sözleşmedeki borçlarına aykırılık halinden dolayı Servis Sağlayıcısı tarafından Sözleşmenin feshedilmesine sebep olması durumunda, hizmetler karşılığında borçlarına ilave olarak, Servis Sağlayıcısı'na senelik otel başı 3000(üçbin) Euro cezai şart ödemekle yükümlüdür." Şeklinde cezai şart hükmü düzenlenmiştir. Buna göre, davalının sözleşme cezası ödemesi, davalı otelin sözleşmeyi haksız feshetmesi ya da sözleşmedeki borçlarını ifa etmeyerek davacı servis sağlayıcısının sözleşmeyi feshetmesine sebep olması şartına bağlanmıştır. Dava konusu uyuşmazlıkta dosya kapsamında yer alan bilgi ve belgelerden, davacı tarafın, davalının sözleşmeye aykırılığı nedeniyle cezai şart talep ettiği anlaşılmaktadır. Bu çerçevede takdir, nitelendirme ve değerlendirme yüce mahkemeye aittir....
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, sözleşmenin, davalı tarafından haklı nedenle fesh edilmediği, işletme sözleşmesinin bayilik sözleşmesi ile birleşik sözleşme niteliğinde olduğu, işletme sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayanmayacağı, sözleşme şartlarının yerine getirilmesinin zorunlu olup, borçlunun iktisaden mahvına sebep olacak şekilde ağır ve yüksek olmayacak miktarda cezai şart talep olunabileceği gerekçesiyle, davanın kabulüne, sözleşmenin feshinden kaynaklanan 2.500 USD cezai şart alacağı, tonaj ihlalinden kaynaklanan 2.500 USD cezai şart alacağı, kar kaybı nedeniyle 500 USD'nin faizleri ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiş, hüküm davacı ve davalılar vekillerince temyiz edilmiştir....
Davaya konu, 2009 yılı protokolünün 6.3.24 maddesinin, 01.01.2016 tarihinde yürürlüğe giren 2016 protokolünün, protokolün yürürlüğe girdiği 01.01.2016 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırıldığı sabit olmakla beraber 6.12 maddesinde “Bu Protokolün yürürlük tarihinden önce herhangi bir nedenle Kurumca veya Kuruma devredilen kurumlarca sözleşmesi feshedilen ve/veya cezai şart uygulanan eczacının bu işleme karşı dava açmış olması ve açılan davanın Protokolün yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmemiş olması halinde yazılı talebi ile; Kurumca tespit edilen ve sözleşmesinin feshedilmesi ve/veya cezai şart uygulanmasına ilişkin fiil/fiiller için bu Protokolün (5) ve (6) numaralı maddelerinde yer alan hükümler uygulanır. Ancak Kurumca tahsil edilmiş olan cezai şart ve yersiz ödeme tutarları geri ödenmez, mahsup edilmez....
Taraflar arasındaki, sonradan resmi şekilde devri gerçekleşen taşınmazın satışı için imzalanan sözleşmenin 3.5 ve 3.6 maddelerinde dairenin alıcıya 1.1.2013 tarihinde teslim edileceği ,teslim süresine uyulmaması halinde satıcının her gecikme ayı için alınan gayrimenkulun bedelinin % 1 tutarındaki cezayı alıcıya ödemek zorunda olduğu kararlaştırılmıştır.Davacı,4.03.2013 tarihinde taşınmazları tapudan devir ve teslim aldığını belirterek 2 ay geç teslim edilmesi nedeniyle sözleşmeden doğan cezai şart alacağı için eldeki davayı açmıştır.Mahkemece,sözleşmedeki cezai şartın ifaya ekli cezai şart olduğu ,bu cezai şartın istenebilmesi için ihtirazi kayıtlı olarak teslimin kabul edilmesi gerektiği ,davacının ise ihtirazi kayıt ileri sürmeksizin taşınmazı teslim ve tapudan devir aldığı ve cezai şart talep hakkı bulunmadığı gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiştir.6098 sayılı TBK nun 179.ve devamı maddelerinde düzenlenen cezai şart, sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi halinde...
kadar hesaplanan 10.196,36 YTL faiz ile 9.456,67 YTL cezai şart ve faizinin ödenmediğini, bu nedenle; 9.456,67 YTL cezai şart ile bu cezai şartın ve asıl alacağın faizinin tahsilini istemiş; mahkemece, zamanaşımı nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir....
Mahkemece yapılan yargılamada toplanan delillere göre; davacının taraflar arasındaki sözleşmeyi haklı nedenle feshettiği sonucuna varıldığı ve buna göre davacının tüplerin iade edilmemesinden kaynaklanan cezai şart miktarı olarak 1.880-TL, kar mahrumiyeti nedeniyle 78.992,88-TL, haksız feshinden kaynaklanan cezai şart miktarı olarak da 29.891-TL talep edebileceği, davalı şirketin 2007 yılı bilançosuna göre 109.474,04-TL öz kaynağa sahip olduğu ve ödenmiş sermayesini aktiflerin kaydi değerleri üzerinden koruduğu, davalının diğer ticari faaliyetleri gözönüne alınmaksızın sadece bayilik ilişkisi kapsamında davacı ile gerçekleştirdiği ticari faaliyet kapsam ve miktarları dikkate alındığında cezai şart miktarlarının ekonomik açıdan mahvı sonucunu doğuracak büyüklükte olmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulü ile davacının talebi dikkate alınarak tüplerin iade edilmemesinden kaynaklanan cezai şart miktarı olan 1.880-TL, kâr mahrumiyetinden kaynaklanan 13.120-TL, haksız fesihden kaynaklanan...
