Türkiye'de Anayasa yargısının başladığı günden bugüne, kanun koyucu istikrarlı bir şekilde; "İptal kararları geriye yürümez." düzenlemesini muhafaza etmiş, bu görüşünden hiç ayrılmamış ve Anayasa Mahkemesinin, iptal kararının gerekçeli kararın Resmî Gazetede yayımlandığı gün yürürlükten kalkacağını ve iptal kararının geriye yürümeyeceğini öngörmek suretiyle hukuksal boşluk doğmamasını amaçlamıştır. Bu sebeple; iptal edilmekle birlikte gerekçesi yazılıp Resmi Gazetede yayımlanıncaya kadar iptal edilen hükmün yürürlüğü bizzat anılan Anayasa ve 6216 sayılı Kanun hükümleri ile korunan kanun hükümlerinin uygulanmasında zorunluluk bulunmaktadır. Aynı durum, iptal kararlarının yürürlüğünün ertelendiği durumlar için de geçerlidir....
Türkiye'de Anayasa yargısının başladığı günden bugüne, kanun koyucu istikrarlı bir şekilde; "İptal kararları geriye yürümez." düzenlemesini muhafaza etmiş, bu görüşünden hiç ayrılmamış ve Anayasa Mahkemesinin, iptal kararının gerekçeli kararın Resmî Gazetede yayımlandığı gün yürürlükten kalkacağını ve iptal kararının geriye yürümeyeceğini öngörmek suretiyle hukuksal boşluk doğmamasını amaçlamıştır. Bu sebeple; iptal edilmekle birlikte gerekçesi yazılıp Resmi Gazetede yayımlanıncaya kadar iptal edilen hükmün yürürlüğü bizzat anılan Anayasa ve 6216 sayılı Kanun hükümleri ile korunan kanun hükümlerinin uygulanmasında zorunluluk bulunmaktadır. Aynı durum, iptal kararlarının yürürlüğünün ertelendiği durumlar için de geçerlidir....
Anayasa Mahkemesi iptal kararlarının zaman içerisindeki etkisi böylece çıkmakta ve "İptal kararlan geriye yürümez" kuralı belirtilen anlamı taşıyarak geçerli olmaktadır. Anayasa’nın 153. maddesindeki “İptal kararları geriye yürümez” kuralının, geriye yürümezlik kuralının, yalnız lafza bağlı kalınarak yorumlanması hukuk devleti ilkesine ve bu ilke içinde var olan adalet ve eşitlik ilkelerine aykırı sonuçlar doğurabileceği gibi itiraz yoluyla yapılacak denetimin amacına da ters olduğu aşikârdır. Ayrıca iptal kararının geriye yürümezliği kuralı, çoğu zaman iptal kararlarını işlevini ve etkinliğini azaltmaktadır. Ancak geriye yürümezlik ilkesinin en önemli istisnası, Anayasa’nın 152. maddesindeki somut norm denetimidir. Madde uyarınca mahkeme önüne gelen uyuşmazlıkta Anayasa aykırılık iddiasını ciddi görülür ve Anayasa Mahkemesine iptal için başvuru yapılırsa; Anayasa Mahkemesi tarafından iptal kararı verildiğinde, iptal kararına uymak zorundadır....
belirtmenin dayanağı belgeler ile kesinleşme şerhli ve onaylı ilam suretinin getirtilmesi; 4) ...Belediye Başkanlığı’nın 12.10.1998 tarih ve 174 ve 18.02.2002 tarih ve 30 sayılı Belediye Encümen kararlarının getirtilerek anılan bu kararların idari yargı yerinde iptal edilip edilmediklerinin araştırılması, iptal edilmiş olmaları halinde kesinleşme şerhli ve onaylı ilam örneklerinin temini, 5) ......
Belediye Başkanlığının 12.10.1998 tarih ve 174 ve 18.02.2002 tarih ve 30 sayılı Belediye Encümen kararlarının getirtilerek anılan bu kararların idari yargı yerinde iptal edilip edilmediklerinin araştırılması, iptal edilmiş olmaları halinde kesinleşme şerhli ve onaylı ilam örneklerinin temini, 5)... Belediye Başkanlığının 11.03.2002 tarih ve 49 sayılı ve de 29.04.2002 tarih 66 sayılı Encümen kararlarının idari yargı yerinde iptal edilip edilmediklerinin araştırılarak, iptal halinde kesinleşme şerhli ve onaylı ilam suretlerinin temin edilmesi; 6)... 6. İdare Mahkemesi’nin 2000/1034 Esas, 2001/1264 Karar sayılı ilamının kesinleşme şerhli ve onaylı suretinin teminiyle evraka eklenmesi; bu noksanlıklar tamamlandıktan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosyanın Mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 23.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi....
İptal edilen işlemden önceki hukuki durumu sağlamadığı, söz konusu işlemin bir takım sonuçlarını geçerli bıraktığı sürece, idarenin idari yargı yerince alınan iptal kararını uygulanmış olduğunu kabule olanak bulunmamaktadır.Hakkında göreve son verme ya da benzeri işlem yapılan kamu görevlisinin, yargısal yoldan bu işlemin iptalini sağlaması halinde, iptal edilen işlemin tesis edildiği tarih itibariyle kamu görevlisi statüsüne döndürülmesi; idarece, iptal edilen işlem nedeniyle alamadığı maddi hakların kamu görevlisine verilmesi gerekir. Devlet memuriyetinden ihraç cezasıyla cezalndırılan bu göreve son verme işlemi açmış olduğu dava sonunda iptal edilen davacının açıkta geçirdiği süreye ait aylık ve özlük hakları tutarının davalı idareden tahsili istemiyle açtığı dava da, iptal kararının uygulanmamasından dolayı açılmış bir tazminat davası niteliğindedir....
TTK'nun 563/1. maddesine göre; “Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. “ Aynı yasanın 564/1. maddesinde ise ; “İptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak da dermeyan veya yeni bir senet ihdasını talep edebilir.” hükmüne yer verilmiştir. İptal kararını alan davacı, borçludan, kendisine senedi ibraz etmeden ödemede bulunmasını istemek hakkını kazanmaktadır. Borçlu da hile ve ağır kusuru bulunmadıkça iptal kararını ibraz edene karşı ödemede bulunmakla borcundan kurtulmaktadır (TTK md.558/2). İptal kararı, bunu elinde bulunduran kişinin senette mündemiç bulunan ve iptal ile artık senetten ayrılan hakkın sahibi olduğuna ilişkin bir karine yaratır. İptal kararı, iptal olunan senet yerine geçen bir senet niteliği taşımamaktadır. Sadece elden çıkmış bulunan senedin teşhis fonksiyonunu ifa etmekte ve iptal kararı hamiline senetsiz olarak alacağı talep hakkı vermektedir....
ya aykırılığı saptanmış, yasa hükmünü iptal kararı yürürlüğe girmemiş olsa bile uygulamama yetkisini hatta yükümlülüğünü vermektedir. Zira iptal edilen hükmün uygulanması, hak arama hürriyetinin içini boşaltma anlamına gelecek ve Hukuk Devleti ilkesi ihlal edilmiş olacaktır. Nitekim, Uyuşmazlık Mahkemesi ve ...'ın iptal kararının yürürlüğe girmemiş olması halinde dahi ........'ya aykırılığı saptanmış yasa hükümlerinin uygulanamayacağına işaret eden kararları vardır. ........ Mahkemesi'nin iptal kararını duyurması, iptal edilen yasanın uygulanmasını durdurucu bir tedbir niteliğine bürünmektedir. Karar gerekçelerinin yazımı ve yayımlanmasının uzun süre alması karşısında hiç olmazsa iptal kararının duyurulması, ........'ya aykırı yasa hükmünün uygulanmasını engelleyecektir. (............ Dergisi, cilt:26) İptal hükmünün ........ Gazete'de yayımlanmasından 6 ay sonra yürürlüğe girecek olması Kanun Koyucuya ........'...
ya aykırılığı saptanmış, yasa hükmünü iptal kararı yürürlüğe girmemiş olsa bile uygulamama yetkisini hatta yükümlülüğünü vermektedir. Zira iptal edilen hükmün uygulanması, hak arama hürriyetinin içini boşaltma anlamına gelecek ve Hukuk Devleti ilkesi ihlal edilmiş olacaktır. Nitekim, uyuşmazlık Mahkemesi ve ...'ın iptal kararının yürürlüğe girmemiş olması halinde dahi ........'ya aykırılığı saptanmış yasa hükümlerinin uygulanamayacağına işaret eden kararları vardır. ........ Mahkemesi'nin iptal kararını duyurması, iptal edilen yasanın uygulanmasını durdurucu bir tedbir niteliğine bürünmektedir. Karar gerekçelerinin yazımı ve yayımlanmasının uzun süre alması karşısında hiç olmazsa iptal kararının duyurulması, ........'ya aykırı yasa hükmünün uygulanmasını engelleyecektir. .................... Dergisi, cilt:26) İptal hükmünün ........ Gazete'de yayımlanmasından 6 ay sonra yürürlüğe girecek olması Kanun Koyucuya ........'...
ya aykırılığı saptanmış, yasa hükmünü iptal kararı yürürlüğe girmemiş olsa bile uygulamama yetkisini hatta yükümlülüğünü vermektedir. Zira iptal edilen hükmün uygulanması, hak arama hürriyetinin içini boşaltma anlamına gelecek ve Hukuk Devleti ilkesi ihlal edilmiş olacaktır. Nitekim, Uyuşmazlık Mahkemesi ve ...'ın iptal kararının yürürlüğe girmemiş olması halinde dahi ........'ya aykırılığı saptanmış yasa hükümlerinin uygulanamayacağına işaret eden kararları vardır. ........ Mahkemesi'nin iptal kararını duyurması, iptal edilen yasanın uygulanmasını durdurucu bir tedbir niteliğine bürünmektedir. Karar gerekçelerinin yazımı ve yayımlanmasının uzun süre alması karşısında hiç olmazsa iptal kararının duyurulması, ........'ya aykırı yasa hükmünün uygulanmasını engelleyecektir. (................ Dergisi, cilt:26) İptal hükmünün ........ Gazete'de yayımlanmasından 6 ay sonra yürürlüğe girecek olması Kanun Koyucuya ........'...
