İmar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen 187,50 m²'lik kısma gelince; ...) 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun geçici .... maddesinde değişiklik yapan ve ....06.2013 tarihinde yürürlüğe giren 6487 sayılı Yasanın .... maddesi ile; “24/.../1984 tarihli ve 2981 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan imar uygulamalarından doğan ve ipotekle teminat altına alınanlar da dâhil olmak üzere her türlü alacak ve bedeller, borçlu idarelerce, ipotek veya uygulama tarihinden itibaren 3095 sayılı Kanunda belirtilen kanuni faiz oranı uygulanmak suretiyle güncellenerek ilgililerine ödenir.Bu hüküm devam eden davalarda da uygulanır” hükmü getirilmiş olup, Bu değişiklik uyarınca taşınmazın ipotek veya uygulama tarihindeki niteliği esas alınmak suretiyle bedele dönüştürülen davacılar payının o tarihteki karşılığı tespit edildikten sonra, bu bedele 3095 sayılı Kanunda belirtilen kanuni faiz oranı uygulanmak suretiyle dava tarihine güncellenerek bedel tespiti için bilirkişi kurulundan ek rapor alınıp sonucuna...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE Dava, İmar Uygulamasından Kaynaklanan Bedel Arttırımı istemine ilişkindir. H.M.K'nun 342- e maddesinde istinaf dilekçesinde başvuru sebepleri ve gerekçesinin bildirilmesinin zorunlu olduğu, yine HMK.nun 355. Maddesinde incelemenin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı ancak Bölge Adliye Mahkemesince kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde bunun resen gözetileceği belirtilmiştir. Kural olarak emredici açık hukuk kurallarına aykırılık kamu düzenine de aykırılık sayılır. İmar Kanunu'nun 17/son Maddesi gereğince Kamulaştırma Kanunu'nun değer biçmeye dair hükümleri bu davada da kıyasen uygulanmaktadır. Kamulaştırma Kanunu'nun kıymet takdir esaslarını belirten 11. maddesinin 1. fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 16/06/2021 NUMARASI : 2016/28 Esas - 2021/340 Karar DAVA KONUSU : İmar Uygulamasından Doğan İpotek Bedelinin Arttırılması KARAR : Yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün istinaf incelemesi talep edilmiş olmakla, dairemizce dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda gereği görüşülüp düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Maltepe ilçesi, Zümrütevler mahallesi, Başıbüyük köyü, Narlı çifliği mevkili 1688 ada, 6 parsel sayılı taşınmazın imar uygulaması sırasında bedele dönüştürüldüğünü, takdir edilen bedelin artırılmasını talep ve dava etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece davanın kabulü ile; 22.771,02- TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine karar verilmiştir....
Hükmü, davalılardan ... temyiz etmiştir. 9327 ada 3 sayılı parselin tapu kaydına konulan 01.07.2002 tarihli ipotek imar uygulaması nedeniyle tesis edilmiş, davalılardan ... için 108 TL., diğer davalı ... için 216 TL. bedel takdir edilmiştir. Davalı ..., ipoteğin tesisine neden olan imar uygulamasının idari yargı yerinde iptal edildiğini savunduğundan mahkemece öncelikle bu hususun açığa kavuşturulması, gerekirse mahallinde keşif yapılması ve bilirkişi incelemesi yaptırılması zorunludur. Çünkü, imar uygulaması iptal edilmişse mevcut ipotek nedensiz kalacaktır. İmar uygulamasının iptal edilmediği saptanırsa ve ipoteğin imar uygulaması nedeniyle tesis edildiği anlaşılırsa bu takdirde ipotek bedelinin dava tarihindeki rayicinin ne olduğu saptanmalı, davalılardan ... yönünden bu alacak depo ettirilmelidir. Bu yönler üzerinde durulmaksızın istek yazılı olduğu şekilde kabul edildiğinden karar bozulmalıdır....
Somut olayda yerel mahkemece, dava konusu ipoteğin dayanağı olan belgeler (ipotek akit tablosu, imar uygulamasına ilişkin Belediye Encümen Kararı, şuyulandırma cetvelleri v.b.) getirtilmek suretiyle, ipotek lehtarlarının davada yer almasının sağlanması gerekir. İpotek lehtarı ... oğlu ...’nın kimlik bilgilerinin tespit edilmesi halinde kendisine kayyım tayin edilmesine dair ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/541-197 E.K sayılı ilamının kaldırılması ve ... oğlu ...’nın (öldüğünün anlaşılması halindeyse mirasçılarının) davada yer alması sağlanmalıdır. Dava konusu taşınmazda imar uygulaması ile tesis edilen imar ipoteğinin lehtarının imar uygulaması öncesine ait kadastral parsellerinin tedavüllü tapu kayıtları (geldi ve gitti kayıtları denetlenebilir biçimde kütük sayfaları) da temin edilmelidir....
-TL ipotek tesis edilmiştir. Davacı tarafından 15/12/2014 tarihli dilekçe ile ipoteğin kaldırılmasının talep edilmesi üzerine, dava konusu … tarihli … sayılı belediye encümeni kararı ile kamu lehine konulan bedellerin eski değerleri ile tahsilinin kamu menfaatine zarar vereceğinden ipotek bedelinin güncellenmesine karar verildiği belirtilerek, bu karar gereği kıymet takdir komisyonu tarafından günün rayici ve çevre şartlarına göre belirlenen 372.384,00-TL ipotek bedelinin yatırılması gerektiğine dair … tarihli … sayılı yazı davacıya gönderilmiştir. Bunun üzerine ipotek bedelinin güncellenmesine ilişkin belediye encümeni kararının iptali için bakılan dava açılmıştır....
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 02/04/2015 NUMARASI : 2013/143-2015/159 Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payı nedeniyle davacı lehine tesis edilerek ipotek bedelinin arttırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payı nedeniyle davacı lehine tesis edilerek ipotek bedelinin arttırılması istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekilince temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki imar uygulaması sonucu bedele dönüştürülen ve davacı lehine tesis edilen ipotek bedelinin artırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: ... ve ... yönünden davanın reddine ... yönünden kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacılar ile davalı ... vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, imar uygulaması sonucu bedele dönüştürülen ve davacı lehine tesis edilen ipotek bedelinin artırılması istemine ilişkindir. Mahkemece uyulan bozma kararı uyarınca davalılar ... ve ... yönünden davanın reddine, ... yönünden kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacı ile davalı ... vekilince temyiz edilmiştir....
Dava konusu ipoteğin dayanağı olan belgeler (ipotek akit tablosu, imar uygulamasına ilişkin Belediye Encümen kararı, şuyulandırma cetvelleri v.b.) getirtilmek suretiyle, tüm ipotek lehtarlarının davada yer almalarının sağlanması, dava konusu taşınmazda imar uygulaması ile tesis edilen imar ipoteğinin lehdarlarının imar uygulaması öncesine ait kadastral parsellerinin tedavüllü tapu kayıtları (geldi ve gitti kayıtları denetlenebilir biçimde kütük sayfaları) da temin edilerek, dava konusu taşınmazın her hissedar bakımından, ipotek lehdarlarının ipoteğe çevrilen taşınmaz miktarlarının kuşkuya yer bırakmayacak biçimde saptanması, ve buna göre ipoteğe çevrilen taşınmaz miktarının dava tarihindeki rayiç bedelinin belirlenmesi ve saptanan bu ipotek bedelinin davalı karşı davacı tarafından depo edilmesinden sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekmektedir....
YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Davacı adına düzenlenen ... tarih ve ... sayılı 1.068.287,70- TL tutarlı ipotek bedeli içerikli ödeme emrinin iptali istemiyle açılmıştır. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İdare Mahkemesince; dava konusu ödeme emrine konu bedelin, 3194 sayılı İmar Kanununun 18. Maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemi sonucu davacı adına oluşan parsele ilişkin ipotek bedeli olduğu, 6183 sayılı Kanunun 1. maddesi uyarınca tahsil edilebilecek bir kamu alacağının varlığından söz edilemeyeceğinden, söz konusu ipotek bedelinin tahsili amacıyla düzenlenen dava konusu ödeme emrinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir. TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İpotek bedelinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrinin konusunu oluşturan ipotek bedelinin amme hizmetleri tatbikatından mütevellit olup olmadığı araştırılmaksızın verilen temyize konu kararın hukuka aykırı olduğundan bozulması gerektiği ileri sürülmüştür....
