İdare Mahkemesinin uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Ankara İdare Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin 06/10/2023 tarih ve E:2023/1153, K:2023/1597 sayılı kararı üzerine ortaya çıkan yetki uyuşmazlığına ilişkin dosya, 2577 sayılı Kanun'un 43. maddesi uyarınca incelenerek gereği görüşüldü: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 32. maddesinin 1. fıkrasında, göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanun'da veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması hâlinde, yetkili idare mahkemesinin, dava konusu idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari mercinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olduğu kurala bağlanmıştır. Dava dosyasının incelenmesinden; Suriye uyruklu olan davacı tarafından, hakkında konulan tahdit kodlarının kaldırılması istemiyle Şanlıurfa Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğüne yapmış olduğu başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır....
İdare Mahkemesi’nde idari işlemin “iptali” talebiyle dava açıldığı, paranın faiziyle iadesinin idari işlemin iptali davasında verilen “iptal kararı”nın doğal neticesi olduğu, “idari işlemin iptali” davasında ayrıca paranın veya faizinin iadesinin talep edilmeyeceği, bu nedenle İdare Mahkemesince de idari işlemin iptali davasında bu paranın veya faizinin iadesi ile ilgili ayrıca bir hüküm kurulmadığı, iptal kararının ardından paranın faiziyle iadesinin hukukun genel hükümlerine ve bu konudaki tebliğlere uygun olarak yapılacak işlemler olduğu, ayrıca mülga 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun'da “bu Kanun uyarınca verilen idari para cezalarına karşı dava açılmasının işlemin yürütmesini durdurmayacağına” dair bir hüküm bulunmadığı, yani idarenin tahsilat için, bu idari para cezasının iptali talebiyle Ankara 15....
Hemen belirtmek gerekir ki; imar şuyulandırmasının dayanağı olan idari işlemin iptal edilmesi ile sicilin dayanıksız kalacağı ve TMK'nın 1025. maddesi hükmü uyarınca yolsuz tescil durumuna düşeceği açıktır. Bu durumda; dayanıksız kalan (illetten mücerret) kaydın iptali ile kadastral parselin geometrik ve hukuki durumunun ihyası şeklinde karar verilmesi gerekeceği kuşkusuzdur. Öte yandan, sicil dayanağı idari işlem hukuki geçerliliğini koruduğu sürece, sicil kaydının dayanaksız olduğundan söz edilemeyeceği ve bu nedenle de tapu iptal ve tescil davasının dinlenemeyeceği tartışmasızdır. Somut olayda; dava konusu taşınmazın ıslah imar uygulaması sonucu oluştuğu, ancak bu uygulamanın idari yargı yerinde iptal edildiği ileri sürülerek tapu iptal ve tescil isteğinde bulunulmuştur. Dava dilekçesinde, idari işlemin iptali yönünde talep bulunmadığı gibi, imar uygulamasının idari yargı yerinde iptal edilip, kararın kesinleştiği açıkça belirtilmektedir....
HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Mahkeme kararının, dava konusu işlemin oniki işçinin işe giriş ve dokuz işçinin işten ayrılış bildirgelerinin yasal süresinde verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısımları yönünden incelenmesi: İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. Temyizen incelenen kararın dava konusu işlemin oniki işçinin işe giriş ve dokuz işçinin işten ayrılış bildirgelerinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle uygulanan idari para cezasına ilişkin kısımları yönünden dava konusu işlemin iptali yolundaki kısımları usul ve hukuka uygun olup, davalı idarenin dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir....
Dava dilekçesinin incelenmesinden, davacı tarafından, davanın konusu kısmında vergiye uyumlu mükellef sayılmayacağından bahisle 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 257. maddesinin 8. fıkrası uyarınca vermesi gerektiği teminatın 1/5 oranında verilmesi talebinin reddine dair davalı idarenin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilirken, sonuç ve talep kısmında ise işlem ile bu işlemin dayanağı olarak gösterilen Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No:301)'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:312)'in tamamının iptali istenilmiş olup dava dilekçesinde istemlerin açık ve net olmadığı anlaşılmıştır....
7. maddesininin 1. fıkrasının (d) bendinin 3. alt bendinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, davacının görevde yükselme eğitimine alınmamasına ilişkin işlemin iptali istemi yönünden ise davanın reddine karar verilmiş; kararın davanın reddine ilişkin kısmının davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 25/09/2019 günlü E:2018/1583, K:2019/3808 sayılı kararıyla davanın reddine ilişkin kısmının gerekçeli olarak onanmasına, yargılama giderlerinin tamamının davacıya yüklenmesine ilişkin kısmı ile davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmemesine ilişkin kısmının bozulmasına karar verilmiştir....
İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. DAVANIN_KONUSU : Davacı Şirket hakkında, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunu'nun 27. maddesi hükmü uyarınca uygulanan 16.026.716,00 TL miktarlı idari para cezasının tahsili amacıyla düzenlenen … tarih ve … sayılı tahakkuk fişinin ve söz konusu para cezasının ödenmesi gerekliliğini bildiren … tarih ve E…. sayılı işlemin iptali istenilmiştir. YARGILAMA SÜRECİ : İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir....
, anılan işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin E:.., K:.. sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesinin … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 26/01/2021 tarih ve E2017/1481, K:2021/551 sayılı kararıyla onandığı görülmektedir....
Devlet Hastanesinde pratisyen hekim olarak görev yapmakta iken kamu görevinden çıkarılan davacı tarafından, pasaportunda bulunan idari tedbir kararının kaldırılması istemiyle davalı idareye başvuruda bulunulması üzerine İçişleri Bakanlığı Pasaport İdari Karar Komisyonunca başvurusunun reddedildiği, anılan işlemin Şanlıurfa Valiliği İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı yazısı ile davacıya bildirildiği, Anayasa Mahkemesi'nin … tarih ve E:… ve K:… sayılı kararıyla, 6749 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 5. maddesinin 2. fıkrası hükmünün iptali üzerine davacının 28/03/2022 tarihinde tarafına umumi pasaport verilmesi istemiyle davalı idareye yeni bir başvuruda bulunduğu, başvurusunun davalı idarenin … tarih ve … sayılı işlemi ile reddi üzerine bu işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır....
Hukuk aleminde idarenin değişiklik, yenilik doğuran irade açıklamaları şeklinde genel ifadesini bulan idari işlemler, Anayasal sınırlar içinde görev ve yetkileri haiz olan idarenin yükümlülüklerini yerine getirme ve özellikle kamu hizmetlerini görebilmede sahip olduğu başlıca vasıtalardan biridir. Yasal bir tanımı olmayan, idari işlemin nitelikleri öğreti ve idari yargı kararlarıyla belirlenmektedir. Buna göre bir tasarruf veya kararın idari işlem sayılabilmesi için bunun bir kamu kurumunca ya da idare örgütü içinde yer alan bir idari makamca verilmiş olması ve idarenin idare hukuku alanında gördüğü idari faaliyetlerle ilgili bulunması gerekir. Diğer bir deyişle idarece kullanılan yetki ile serdedilen kamusal irade, etki ve sonuçlarını idare hukuku alanında göstermelidir. İdari işlemlerin genel kabul görmüş temel nitelik ve özellikleri olarak tek yanlılık, kanunilik ve uygulanabilirlik olarak sıralanabilir....
