Bununla birlikte, uygulamada yukarıda sayılan haller dışında uyuşmazlığın esasının karara bağlanmasını engelleyen durumlar (derdestlik, işlemin geri alınması/kaldırılması, sulh vb.) ile karşılaşılabildiğinden, idari yargı yerlerince, "incelenmeksizin ret" ya da "karar verilmesine yer olmadığı" yolunda uyuşmazlığın esasının incelenmediği kararlar da verilmektedir. Uygulamada idari yargı yerlerinin, davanın konusuz kaldığından bahisle, karar verilmesine yer olmadığı yolunda karar verdiği durumlardan biri de, aynı işlemin iptali istemiyle birden fazla davanın açıldığı durumlarda; davalardan birinde (ana dava), bu işlemin iptaline karar verilmesi hali olarak karşımıza çıkmaktadır. Böyle bir durumda, idari yargı yerleri, işlemin iptali yolundaki hükme atıfta bulunarak, işin esasının incelenmesine olanak bulunmadığından bahisle, davanın konusuz kaldığını belirterek, diğer davalarda iptal istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar vermektedirler....
Her ne kadar dava dilekçesinde, idari para cezasına yönelik olarak Sulh Ceza Hakimliğinde itiraz edildiği, bakılan davanın bireysel işlem yönünden konusunu İstanbul Valiliğinin … tarih ve … sayılı idari işleminin iptali teşkil ettiği belirtilmiş ise de, anılan idari işlemin konusunu sadece idari para cezası oluşturduğundan, başka bir ifadeyle idari para cezası ile birlikte idari yargının görev alanına giren yaptırım kararlarının verilmemiş olması nedeniyle davacı şirkete idari para cezası verilmesine dair işlemin idari yargı yerlerinde dava konusu edilmesi imkan dahilinde değildir....
Bu ilke uyarınca, mahkemelerce iptali istenilen idarî işlemle sınırlı olarak inceleme yapılması gerektiğinden, talebin incelemeye elverişli olabilecek nitelikte açık, belirli ve somut olması gerektiği kuşkusuzdur. Bu itibarla, düzenleyici işlemlere karşı açılan iptal davalarında, iptali istenilen düzenleyici işlemin tarih ve sayısı ile tebliğ veya uygulama tarihinin gösterilmesi zorunlu olmakla birlikte, idarî işlemin unsurları açısından hukuka aykırılık bulunduğu iddiasıyla düzenleyici işlemin tamamının iptali istenebileceği gibi, düzenleyici işlemin eksik düzenleme ya da başka bir nedenle belirli maddelerinin/ibarelerinin hukuka aykırılık sebepleri de belirtilmek suretiyle iptalinin istenebilmesi de mümkündür. Ancak, her durumda iptali istenilen düzenleyici işlemin tarih ve sayısı, tebliğ tarihi ve iptali istenen maddelerinin açıkça belirtilmesi ve bu kısımların davacının menfaatini nasıl etkilediğinin ortaya konulması gerekmektedir....
(X) KARŞI OY : Uyuşmazlıkta; dava konusu işlemin dayanağı para cezasına karşı açılan davada, temyiz incelemesinin yapıldığı Dairemizin E:2022/1404 sayılı dosyasında, para cezası verilmesine ilişkin işlemin dayanağı tespitin yapıldığı 24/02/2020 tarihi itibarıyla projenin tamamlanan kısmının maliyet bedelinin yüzde ikisi oranında para cezası verilmesi gerekirken, proje bedelinin tamamı üzerinden verilen para cezasında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak, davanın reddine ilişkin İdari Dava Dairesi kararının belirtilen gerekçeyle bozulması gerektiği karşı oyu ile çoğunluk kararına katılmadığımızdan, söz konusu para cezasının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrine ilişkin işbu davada da, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamakta olup, temyiz isteminin kabulü ile dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak, davanın reddine ilişkin İdari Dava Dairesi kararının...
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-a maddesi ile; İdarece yapılan bir işlemin iptali amacıyla açılacak iptal davalarının idari yargı yerinde açılacağı düzenlenmiştir. İdari yargı yerlerinde açılacak iptal davasının konusu: Tek yanlı, hukuksal sonuç yaratan ve icrai nitelikteki idari işlemlerdir. Eldeki davada, davalı idarenin usul ve yasaya aykırı olarak cezai işlem tesis ettiği iddia edilerek, anılan işlemin iptali talep edilmiştir. Dolayısıyla, tek yanlı, hukuksal sonuç yaratan ve icrai nitelikteki bir idari işlemin iptali talep edilmiştir. Şu durumda, davaya bakma görev ve yetkisi idare mahkemelerine aittir. Eldeki davanın idareye karşı idari yargı yerinde iptal davası olarak açılması gerekirdi. Yargı yolu, 6100 Sayılı HMK'nun 114/1-b ve 115. maddelerinde düzenlenen ve yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilecek olan dava şartıdır....
Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifine tahsisinde mevzuata aykırılık görülmediğinden işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddine karar verildi....
İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen kararın, Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 09/03/2017 tarih ve E:2016/2471, K:2017/1119 sayılı kararı ile, reklam durdurma cezası yönünden bozulması, idari para cezası yönünden onanması ve davalı idarenin karar düzeltme isteminin de reddine karar verilmesi üzerine bozma kararına uyularak, lehe kanun uygulamasının idari para cezasına ilişkin olduğu, reklam durdurmaya ilişkin böyle bir düzenleme bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin reklamın durdurulmasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir. TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin idari para cezası uygulanmasına ilişkin kısmı yönünden, lehe kanun uygulamasının mümkün olmadığı ileri sürülerek İdare Mahkemesi kararının dava konusu işlemin davacı şirkete idari para cezası verilmesine ilişkin kısmının iptaline dair kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir....
Ne var ki, mahkemece idari işlemin idari yargı yerinde iptal edilmediğinden yolsuz tescilin sözkonusu olmadığı gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiş ise de; dava konusu taşınmaza dayanak idari işlemin iptali için İdare Mahkemesinde açılan davanın henüz sonuçlanmadığı ve mahkemece bu hususun üzerinde durulmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır. Öyle ise, anılan idari işlemin iptali isteğinin reddedilmesi durumunda sicilin illetini teşkil eden idari işlemin hukuksal varlığını koruyacağı, aksi durumda idari işlemin iptalinin kesinleşmesiyle sicilin dayanaksız kalacağı ve yolsuz tescile dönüşeceği kuşkusuzdur. Hâl böyle olunca, ... 12. İdare Mahkemesinin 2005/1733 E. 2006/1959 K. Sayılı idari davanın sonucunun beklenmesi, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmelerle yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir. Davacının, temyiz itirazları yerindedir....
HUKUKİ DEĞERLENDİRME: İdare Mahkemesince, Gümrük Müşavirliği Yazılı Sınavına ait A kitapçığındaki 32 numaralı sorunun iptali istemiyle açılan başka bir davada, Mahkemelerinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla iptal edildiğinden işbu davada bu soru yönünden değerlendirme yapılmasına gerek olmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. İdari yargı mercilerinde açılan iptal davalarının esası hakkında verilen kararlarda, idari işlemin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden hukuka aykırı olup olmadığı tespit edilerek dava konusu işlemin iptali veya davanın reddi şeklinde hüküm kurulmaktadır....
DAVANIN_ÖZETİ : Davacı adına düzenlenmiş olan silah taşıma ruhsatının süresinin uzatılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin idari işlemin ve anılan işlemin dayanağı olan Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmeliğin 16. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi ile bağlantılı olan aynı maddenin 4. fıkrasının iptali ve yürütülmesinin durdurulması istenilmektedir. DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ :... DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı Kanun'un 3. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddi gerektiği düşünülmektedir....
