İşkolu tespiti ve bu tespite karşı dava açma hakkının düzenlendiği 6356 sayılı Kanun'un 5 inci maddesinin birinci fıkrası “Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017- 7036/29 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi iki ay içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay, uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar.” şeklindedir. İşkolu kavramı ile çalışma yaşamında benzer nitelikte olan faaliyet türleri gruplandırılmak suretiyle tasnif edilmektedir. Hukukumuzda, bu suretle oluşturulan işkolu sayısı yirmi olarak belirlenmiştir....
A.Ş. işyerinin İşkolları Yönetmeliği'nin 12 sıra numaralı “Metal” işkolunda yer aldığının tespit edildiğini ve bu tespit kararının 11/03/2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlandığını, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun işkolu tespiti başlıklı maddesinde "bir işyerinin girdiği iş kolunun tespiti bakanlıkça yapılır, bakanlık tespit ile ilgili kararını resmi gazetede yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. Kararın temyiz edilmesi halinde Yargıtay uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar. Yeni bir toplu iş sözleşmesi çiin yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz. İşkolu değişikliği yürürlükteki toplu iş sözleşmesini etkilemez" dendiğini, davalı işveren ... San. ve Tic. A.Ş.'nin ... OSB 1....
İşkolu tespit davalarında, her işverenin işyerinin bağımsız işyeri olarak kabul edilip, o işyerinde yapılan işlerin niteliği itibarıyle işkolu tespiti gerekir. Alt işverenin işkolu tespiti asıl işverenin yaptığı işe göre belirlenmez. Alt işverenin işkolu tespitinin, asıl işverenden ayrı olarak yapılması gerektiği gibi, alt işverene ait işyerinde yapılan işlerin, asıl işverene ait işyerinde yapılan işlere yardımcı iş olarak değerlendirilmesi de doğru olmaz. 6356 sayılı Kanun'un 4/2. maddesinde öngörülen, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dâhil olduğu işkolundan sayılacağı kuralı, bir işyeri sınırları ve organizasyonu içerisinde yürütülen işler için önem taşır. Yoksa birbirinden ayrı işyerlerinde farklı işkoluna giren işler yapılıyorsa asıl iş yardımcı iş kavramı geçerli olmaz. Alt işveren işçileri ise, alt işverene ait bağımsız işyeri çalışanları olduklarından, bağlı bulundukları işkolunun, asıl işverenden ayrı olarak belirlenmesi gerekir....
İşkolu tespit davalarında, her işverenin işyerinin bağımsız işyeri olarak kabul edilip, o işyerinde yapılan işlerin niteliği itibarıyle işkolu tespiti gerekir. Alt işverenin işkolu tespiti asıl işverenin yaptığı işe göre belirlenmez. Alt işverenin işkolu tespitinin, asıl işverenden ayrı olarak yapılması gerektiği gibi, alt işverene ait işyerinde yapılan işlerin, asıl işverene ait işyerinde yapılan işlere yardımcı iş olarak değerlendirilmesi de doğru olmaz. 6356 sayılı Kanun'un 4/2. maddesinde öngörülen, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dâhil olduğu işkolundan sayılacağı kuralı, bir işyeri sınırları ve organizasyonu içerisinde yürütülen işler için önem taşır. Yoksa birbirinden ayrı işyerlerinde farklı işkoluna giren işler yapılıyorsa asıl iş yardımcı iş kavramı geçerli olmaz. Alt işveren işçileri ise, alt işverene ait bağımsız işyeri çalışanları olduklarından, bağlı bulundukları işkolunun, asıl işverenden ayrı olarak belirlenmesi gerekir....
İş Mahkemesi işkolu tespit kararı henüz Resmi Gazetede yayınlanmadan davalı Genel İş Sendikası 30.06.2011 tarihli celsede daha önce işkolu tespiti yapıldığı yolundaki gerçeğe aykırı beyanına itibar ederek davanın devam ettirildiğini, bu arada davalının Bakanlığın işkolu tespit kararının yayınlanması üzerine...İş Mahkemesi'nde 2011/1251 E. sayılı davayı açtığını, bu dava sonuçlanmadan ... 7. İş Mahkemesi'nin hüküm tesis etmesinin Yargıtay kararlarına aykırı olduğunu, işbu davanın aynı işkolu tespitine karşı yine.... tarafından ikame edildiğini, esasen 7. İş Mahkemesi'nin işkolu itirazı davasını bekletici mesele yapması gerektiğini, işbu davanın yetkisiz mahkemede açıldığını, işkolu tespit işleminin .....'nca yapıldığını ve davanın ... İş Mahkemesi'nde açılması gerektiğini,.... 1....
İşkolu tespitinde birim olarak işyerinin esas alınacağı normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucudur. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 2. maddesinin gerekçesinde, işyeri, teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olarak tanımlanmıştır. İşkolu tespit tarihinde yürürlükte bulunan 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 4. maddesine göre “Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti ... yapılır. ... tespit ile ilgili kararını Resmi Gazetede yayımlar. Kararın yayımını müteakip bu tespite karşı ilgililer iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemede onbeş gün içinde dava açabilirler. Mahkeme iki ay içinde kararını verir....
Bu işler alt işveren bakımından asıl ... kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir." 4. 6356 ... Kanun’un “İşkolunun tespiti” kenar başlıklı 5 inci maddesi ise şöyledir: "(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi iki ay içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay, uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar. (2) Yeni bir toplu ... sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur....
İş Mahkemesinin 2019/631 Esas sayılı dava dosyasının davacısı T22 dilekçesinde özetle; T14 tarafından, Aile, T10 T15ler Bakanlığı'ndan 6356 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 5. maddesine göre T18 iştiraki T16 AŞ, unvanlı işyeri ve buralarda çalışan işçilerin hangi işkoluna girdiğinin tespiti için başvuru yapıldığı, bu başvuru üzerine Aile, T10 T15ler Bakanlığı, anılan şirket ve bu şirkete bağlı işkolu tespit kararında sicil noları yazılı olan işyerlerinde yapılan işlerin 20 nolu "Genel İşler" işkoluna girdiğine dair tespitte bulunulduğu, aynı işyerinde önceki tespit ile ilgili açılan dava henüz kesinleşmediği ve derdest olduğu, Bakanlığın yalnızca unvan değişikliği yapan bir şirket adına ikinci kez işkolu tespiti yapması mümkün olmadığını, mükerrer yapılan ve itiraza konu olan İşbu işkolu tespitinin iptali gerektiğini, tespite konu işyerleri, kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine göre 17 nolu sağlık ve sosyal T15ler işkoluna girdiğini, işyeri olarak bakıldığında sağlık T15 verilen işyerlerinde...
İş Mahkemesinin 2019/631 Esas sayılı dava dosyasının davacısı T22 dilekçesinde özetle; T14 tarafından, Aile, T10 T15ler Bakanlığı'ndan 6356 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 5. maddesine göre T18 iştiraki T16 AŞ, unvanlı işyeri ve buralarda çalışan işçilerin hangi işkoluna girdiğinin tespiti için başvuru yapıldığı, bu başvuru üzerine Aile, T10 T15ler Bakanlığı, anılan şirket ve bu şirkete bağlı işkolu tespit kararında sicil noları yazılı olan işyerlerinde yapılan işlerin 20 nolu "Genel İşler" işkoluna girdiğine dair tespitte bulunulduğu, aynı işyerinde önceki tespit ile ilgili açılan dava henüz kesinleşmediği ve derdest olduğu, Bakanlığın yalnızca unvan değişikliği yapan bir şirket adına ikinci kez işkolu tespiti yapması mümkün olmadığını, mükerrer yapılan ve itiraza konu olan İşbu işkolu tespitinin iptali gerektiğini, tespite konu işyerleri, kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine göre 17 nolu sağlık ve sosyal T15ler işkoluna girdiğini, işyeri olarak bakıldığında sağlık T15 verilen işyerlerinde...
Bu açıklama çerçevesinde bakıldığında açılan dava; 22/03/2019 tarih 30722 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan T3nın 2019/15 nolu işkolu tespit kararının iptali talebine yöneliktir. Uyuşmazlığın yasal dayanakları bir anlamda 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun "İşkolu" başlıklı 4. ve "İşkolunun Tespiti" başlıklı 5. maddelerinde yeralıp tanımlanmıştır. Türk toplu iş hukukundaki normatif düzenlemelerde "işkolu" kavramı önemli bir yer tutmaktadır. 6356 sayılı Kanun'un 3. maddesine göre, Sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunurlar. İşkolunun belirlenmesi konusunu düzenleyen 6356 sayılı Kanun'un 5. maddesine göre, işkolu tespiti T3 Güvenlik Bakanlığınca yapılacaktır. T3 Güvenlik Bakanlığınca yapılan tespit ile ilgili kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasını müteakip, bu tespite karşı ilgililer, onbeş gün içinde dava açabilir....
