Parça başına veya yapılan iş tutarına göre ücret ödenen işlerde, fazla çalışma süresince işçinin ürettiği parça veya iş tutarının hesaplanmasında zorluk çekilmeyen hallerde, her bir fazla saat içinde yapılan parçayı veya iş tutarını karşılayan ücret esas alınarak fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma ücreti hesaplanır. Bu usulün uygulanmasında zorluk çekilen durumlarda, parça başına veya yapılan iş tutarına ait ödeme döneminde meydana getirilen parça veya iş tutarları, o dönem içinde çalışılmış olan normal ve fazla çalışma saatleri sayısına bölünerek bir saate düşen parça veya iş tutarı bulunur. Bu şekilde bulunan bir saatlik parça veya iş tutarına düşecek bir saatlik normal ücretin yüzde elli fazlası fazla çalışma ücreti, yüzde yirmibeş fazlası ise fazla sürelerle çalışma ücretidir. İşçinin parça başı ücreti içinde zamsız kısmı ödenmiş olmakla, fazla çalışma ücreti sadece yüzde elli zam miktarına göre belirlenmelidir....
Somut olayda, davacı şirket Kurumdan ilişiksizlik belgesi talep etmiş, Kurumca; .... ilinde yapılan iş için %6 asgari işçilik oranının %25 eksiği %4.50 asgari işçilik oranına göre hesap edilen 9.302,83 TL prim ve gecikme zammının 17.07.2006 tarihinde Kuruma ödendiği, Bingöl ilinde yapılan iş için ise, Asgari İşçilik Tespit Komisyonu tarafından belirlenen %6.58 oranındaki işçilik tutarının %25 eksiği uygulanmak suretiyle hesap edilen prim ve gecikme zammı tutarı (17.529,21 TL sigorta primi ve 3.009,25 TL Gecikme Zammı olmak üzere) 20.538,46 TL'nin 14.07.2006 tarihinde Kurum veznesine ödendiği, bu nedenle Mülga Sosyal Sigortalar Kurumu İşlemleri Yönetmeliğinin 38/a maddesine göre müfettiş incelemesine sevk edilmediği anlaşılmaktadır. Kurum dosya memurunca, ilişiksizlik belgesi verilmesi için genelge uyarınca yapılan asgari işçilik incelemesi idari bir tasarruf olup, kurumca resen prim alınmasına ve alınacak prim tutarının saptanmasına yönelik bir işlem değildir....
İş Mahkemesi TARİHİ : 23/06/2014 NUMARASI : 2013/500-2014/382 KARAR 1. Kurum müfettişince yapılan asgari işçilik incelemesi sonucunda belirlenen eksik işçilik tutarı üzerinden re'sen hesaplanan prim ve gecikme zammı borcunun tebliğine ilişkin prim borcu tebliğ yazısının ve davacı işverene tebliğine dair tebliğ belgesinin onaylı bir örneği, 2. Davacının tebliğ edilen prim ve gecikme cezası borcuna karşı itirazı olup olmadığı araştırılarak var ise itiraz dilekçesi, Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonu kararı ile bu kararın davacıya tebliğine ilişkin tebliğ belgesinin onaylı bir örneği, 3. 27.08.2008 gün ve 39/İNC/39 ve 07.06.2011 gün ve 307629/AİR/02 sayılı asgari işçilik incelemesine dair müfettiş raporlarının eksiksiz ve okunaklı birer örneği, Kurumdan istenerek alınacak yanıt ve belge eklendikten sonra gönderilmek üzere dosyanın mahalline GERİ ÇEVRİLMESİNE, 19.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Aksi durumda, benzer işletmelerde çalıştırılan işçi sayısı, ilgili meslek veya kamu kuruluşlarının görüşü de sorulmak suretiyle işin yürütülmesi için asgari işçilik tutarının geriye dönük olarak tespit edilerek, eksik bildirimde bulunulduğu sonucuna varılacak olursa, eksik ödenen primler gecikme zammı ile tahsil edilmesi gerekecektir. Tüm bu açıklanan nedenlerle yerel mahkemece kurulan hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayanmaktadır....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2020/874 KARAR NO : 2022/1614 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : KULU ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 31/10/2019 NUMARASI : 2015/573ESAS-2019/650 KARAR DAVA KONUSU : İş (SSK'ca Belirlenen Eksik İşçilik Prim Tutarına İtiraza İlişkin) KARAR : İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş ve dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gelmiş olmakla dosya incelendi, yapılan müzakere sonunda, gereği düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı T5 in 2014/5- 2015/4 dönemlerinde sigortasız çalıştığından bahisle kurumca resen tahakkuk ettirilern prim borcu ve gecikme zammına ilişkin işleminin iptalini talep etmiş, Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; işyerinde yapılan fiili denetim sonucu düzenlenen kurum işleminin yerinde olduğundan davanın reddini talep etmiştir...
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2020/874 KARAR NO : 2022/1614 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : KULU ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 31/10/2019 NUMARASI : 2015/573ESAS-2019/650 KARAR DAVA KONUSU : İş (SSK'ca Belirlenen Eksik İşçilik Prim Tutarına İtiraza İlişkin) KARAR : İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş ve dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gelmiş olmakla dosya incelendi, yapılan müzakere sonunda, gereği düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı T5 in 2014/5- 2015/4 dönemlerinde sigortasız çalıştığından bahisle kurumca resen tahakkuk ettirilern prim borcu ve gecikme zammına ilişkin işleminin iptalini talep etmiş, Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; işyerinde yapılan fiili denetim sonucu düzenlenen kurum işleminin yerinde olduğundan davanın reddini talep etmiştir...
Öte yandan, Kuruma, yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığının araştırılmasında dikkate alınacak asgari işçilik oranlarının saptanması amacıyla oluşturulan Asgari İşçilik Tespit Komisyonu tarafından belirlenmiş olan asgari işçilik değerleri, malzeme, işçilik, kar ve işin yürütülmesinde etken diğer unsurların, konuya ilişkin düzenlemeler ışığındaki hesaplamaya dayalı olarak belirli orandaki ifadesi olup; Kurum tarafından uygulanan işçilik oranının ihale konusu işin sıralanan unsurları yönünden uygunluk göstermediğinin ileri sürülmesi olanağı da bulunduğundan, böylesi durumlarda, ihaleye ilişkin tüm belgeler getirtilerek, istihkakı oluşturan kalemler, kar payı, ihale indirimi, işin yapımında kullanılan teknoloji, genel ve yöresel rayiçler ile özellikle yapılan işin, asgari işçilik tespitine dayanak alınan verilerden uzaklaşan yönlerini ortaya koymak ve işin yapımında ileri teknoloji kullanılması nedeniyle o iş için Kurumca belirlenen asgari işçilik oranından daha düşük işçilik oranı gerçekleştiği...
Nakliyesi” işinden dolayı, yüklenim konusu iş nedeniyle davacı Şirket tarafından alınan 5.358.624,30 TL’lik istihkak bedelinden, 4.122.392,42 TL’lik malzemeli işçilik ödemesi düşülerek bulunan 1.236.231,88 TL’lik tutara, Genel Müdürlüğün 31.10.2008 gün ve 731889 sayılı yazısıyla bildirilen %15’lik asgari işçilik oranı uygulanmış ve yapılan bildirimler de gözetilerek belirlenen 94.363,91 TL’lik eksik işçilik tutarı üzerinden tahakkuk ettirilen 36.936,48 TL sigorta primi ve 15.927,97 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 52.863,97 TL’lik fark prim borcunun ödenmesine dair 06.10.2010 tarih ve 15307589 sayılı yazı üzerine yapılan itiraz, komişyonca reddi üzerine eldeki bu dava açılmıştır....
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemece eksik ve hatalı inceleme yapıldığını, “Sosyal Güvenlik Kurumu Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca Belirlenen Çeşitli İş Kollarına Ait Asgari İşçilik Oranlarını Gösteren Tebliğ”in “Yol-Demiryolu” bölümü 18/a sırasında bordör döşenmesi maddesi (%9) ile 90.sıradaki renkli kilit taşı parke yapımı maddesi (%20) dikkate alınarak “Asgari İşçilik Oranının Tespitine İlişkin Hesap Cetveli” ile hesap yapılarak % 16,25 olmasına karar verildiğini, bilirkişi raporlarında imalat sayfalarında olmayan kalemlerin oluşturulduğunu belirterek, kararın kaldırılmasını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Bilirkişi raporunda bu işlerin her biri için farklı işçilik oranı uygulanacağından bahisle; her bir işe uygulanacak işçilik oranı belirlendikten sonra işçilik oranlarının ortalaması olan %8,3 oranı hak ediş miktarına uygulanarak eksik işçilik bedeli hesaplanmıştır. Kurum müfettişlerince belirlenen asgari işçilik oranı olan 16-192 sayılı ek Genelgede yer alan iş kollarından Harita,proje-Aplikasyon çalışmalarında uygulanması gereken %14 işçilik oranının işin değişik ve yukarıda belirlenen farklılığı karşısında hakediş miktarına uygulanması mümkün değildir. Ancak her bir işin işçilik oranının ayrı ayrı hak ediş içindeki yeri ve tutarı hesaplandıktan sonra bunlara uygulanacak asgari işçilik tutarlarının toplamının eksik işçilik miktarını oluşturacağı düşünülmeksizin mahkemece ortalama işçilik oranları hak ediş tutarına uygulanarak eksik işçilik bedelini tesbit eden bilirkişi raporunun hükme dayanak tutularak sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur....
