Somut olayda davacıların murisi ile davalılar arasında işçi - işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığı, mahkemenin görevli olup olmadığının davalı ... A.Ş.'nin işveren sıfatının bulunup bulunmadığının anlaşılması için öncelikle zararlandırıcı olayın iş kazası niteliğince olup olmadığının tespiti ön sorundur. İş kazasının tespiti ile ilgili ihtilaf Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanının doğrudan ilgilendirmekte olup tazminat davasında kurum taraf değildir. Yapılacak iş; davacılara iş kazasını Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbarda bulunmak, olayın Kurumca iş kazası olarak kabul edilmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumuna ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “iş kazasının tespiti” davası açması için önel vermek, tespit davasını bu dava için bekletici sorun yaparak çıkacak sonuca göre, olayın Kurumca iş kazası olduğunun kabul edilmesi halinde ise davacıya Kuruma müracaat ederek iş kazası sigorta kolundan ölüm geliri bağlanması için önel vermek ve davalı ...'...
Somut olayda iş kazası olduğu iddia olunan olayın Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmediği anlaşılmaktadır. Kurumca sigortalıya gelir bağlanabilmesi için öncelikle zararlandırıcı olayın iş kazası niteliğince olup olmadığının tespiti ön sorundur. İş kazasının tespiti ile ilgili ihtilaf Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanının doğrudan ilgilendirmekte olup tazminat davasında kurum taraf değildir. Yapılacak iş; davacıya iş kazasını Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbarda bulunmak, olayın Kurumca iş kazası olarak kabul edilmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumuna ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “iş kazasının tespiti” davası açması için önel vermek, tespit davasını bu dava için bekletici sorun yaparak çıkacak sonuca göre, olayın Kurumca iş kazası olduğunun kabul edilmesi halinde ise davacıya Kuruma müracaat ederek sürekli iş göremezlik oranının belirlenmesi için önel vermek ve çıkacak sonuca göre bir karar vermektedir....
Somut olayda ise; SGK Başkanlığınca davaya konu zararlandırıcı olay nedeniyle yapılmış bir iş kazası tahkikatının bulunmadığı ve giderek de Kurum tarafından hak sahiplerine iş kazası sigorta kolundan gelir bağlanmadığı anlaşılmaktadır. Yukarıda da değinildiği üzere Kurumca yapılacak iş kazası tahkikatının işverenlerden yapılması muhtemel mükerrer tahsilin önüne geçilmesi ve görevli mahkemenin belirlenebilmesi bakımından öneme sahiptir. Bu nedenle yargılama sırasında öncelikle zararlandırıcı sigorta olayının ön mesele olarak iş kazası niteliğinde olup olmadığının tespiti gerekir. Bu ön meselenin çözümündeki ilk basamak Kurum tarafından yapılacak olunan iş kazası tahkikatıdır....
Öte yandan, 5510 sayılı Yasa’nın 18 nci maddesinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla; iş kazası nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için geçici iş göremezlik ödeneği verileceği, 19 ncu maddesinde iş kazası sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık Kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az %10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanacağı bildirilmiştir. Somut olayda iş kazası olduğu iddia olunan olayın Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmediği anlaşılmaktadır. Kurumca sigortalıya gelir bağlanabilmesi için öncelikle zararlandırıcı olayın iş kazası niteliğince olup olmadığının tespiti ön sorundur....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, trafik kazası sonucu yaralanan sigortalıya yapılan sağlık harcamaları için davacıya kurum tarafından gönderilen borç bildirimi nedeniyle açılan menfi tespit davasıdır. Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Davacı, 06.07.2011 tarihinde meydana gelen trafik kazası sonucu yaralanan sigortalıya yapılan sağlık yardımlarından 6111 sayılı Yasanın 59. maddesi ile değişik 2918 sayılı Yasanın 98. maddesi kapsamında sorumlu olmadığının tespitini istemiştir....
İşbu dosyada davacılar yakınının 20.03.2009 tarihli trafik kazasında vefat ettiği, bu zararlandırıcı olayın iş kazası olduğu iddiasıyla açılan tespit davasında davanın reddine karar verildiği, Mahkemece verilen red kararın Yargıtay ilgili dairesince onandığı ve buna göre davcılar murisinin vefatı ile neticelenen 20.03.2009 tarihli olayın iş kazası olmadığı hususları uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık 20.03.2009 tarihli olayın iş kazası olmadığının kesinleşmiş yargı kararı ile ortaya konulması akabinde görevli mahkemenin hangisi olacağının belirlenmesinde toplanmaktadır. Görev konusu kamu düzenine ilişkin olup kıyas veya yorum yolu ile genişletilemez yahut değiştirilemez. Taraflarca ileri sürülmese bilme mahkemece kendiliğinden dikkate alınmalıdır. İş mahkemelerinin görev alanını hakim, tarafların iddia ve savunmalarına göre değil, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 1. maddesini esas alarak belirleyecektir....
Mahkemece; davacıların olayın iş kazası olduğunun tespitine ilişkin talebinin olay ... ca iş kazası olarak belirlenip müteveffa sigortalının hak sahiplerine iş kazası ölüm geliri bağlanması nedeni ile konusuz kaldığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına, davacıların olayda davalı şirketin ağır kusurlu olduğunun tespitine ilişkin talebinin kısmen kabulü ile, olayda davalı şirketin % ... oranında kusurlu olduğunun tespitine karar verilmiştir. Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacıların murisinin ....09.2012 tarihinde geçirdiği kaza neticesinde vefat ettiği ve Kurumca dava açıldıktan sonra olayın iş kazası olarak kabul edildiği, bilirkişi heyetince düzenlenen rapor gereğince mahkemece hükümdeki gibi karar verildiği anlaşılmıştır. 6100 sayılı HMK'nın 106. maddesinde; “Tespit davası yoluyla mahkemeden, bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilir....
Bu nedenle olayın iş kazası olmadığının iddia edilmesi halinde, davanın sonucu sigortalının da hak alanını etkileyeceğinden davalıya, "olayın iş kazası olmadığının tespiti" için Kurum ile sigortalı veya hak sahipleri aleyhine dava açması için süre verilmeli, açılacak davanın sonucu beklenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Öte yandan; Çalışma gücü kaybı ile iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü veya çalışma gücü kaybının tespitinde izlenecek olan yol, 506 sayılı Kanunun 109., 5510 sayılı Kanunun 95. maddelerinde açıkça belirtilmiştir....
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının davasını somut delillerle ispat edemediğini, bilirkişi raporlarında olayın iş kazası olmadığının ifade edildiğini, bilirkişi raporunun dikkate alınmadığını, davanın reddi gerektiğini, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kaldırılmasını talep etmiştir. T4 Şti.vekili istinaf dilekçesinde özetle; tanıkların beyanlarının görgüye dayalı olmadığını, tamamının duyuma dayalı olduğunu, farklı heyetlerden alınan bilirkişi raporlarında da olayın iş kazası olmadığının belirtildiğini, hastane kayıtlarının da iş kazası olarak nitelendirilmediğini, davanın reddi gerektiğini, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, iş kazası tespiti talebine ilişkindir. İş kazasının tespiti istemine ilişkin bu tür davalar 506 sayılı Yasa'nın 11. maddesinden ( 5510 sayılı Yasa'nın 13.maddesinden ) kaynaklanmaktadır....
müdahil Kurum'dan davacının güncel hizmet cetvelini istemek, iş kazası tespitine yönelik davada ise; ayrı bir dava açılmış olması hali dışında tefrik kararı verilir ise; T5 Başkanlığı'nı usulüne uygun şekilde taraf haline getirmesi için davacı vekiline süre vermek, anılan olayın iş kazası olduğunun tespiti yönünde T5'na müracaat bulunup bulunmadığını ve Kurum'un bu yönde kabulü bulunup bulunmadığını araştırmak, Kurum tarafından olay iş kazası olarak kabul edilmemiş ise işin esasına girerek varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir....
