Eğitim Vakfı lehine eğitim amaçlı irtifak(üst) hakkı kurulan taşınmazın, davacı şirketçe okul olarak işletildiğinden bahisle re'sen tarhedilen 2014 ila 2019 yıllarına ilişkin emlak(bina) vergisi ile kesilen vergi ziyaı cezalarının, davacı tarafça üst hakkı sahibinin kendileri olmadığı, üst hakkı sahibi vakıfla ayrı tüzel kişiliğe sahip oldukları iddialarıyla kaldırılması istemine ilişkindir....

Hukuk Muhakemesi Kanunu'nun 27. maddesinde düzenlenen "hukuki dinlenilme hakkı" Anayasa'nın 36. maddesi ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsurudur. Bu hak iddia ve savunma hakkı olarak da bilinse, iddia ve savunma hakkından daha geniş ve daha üst bir kavram olarak nitelendirilmektedir. Bu husus kamu düzenine ilişkin olup re'sen dikkate alınması gerekir. Somut olayda, Mahkemece duruşma gün ve saatini bildiren tebligatın 3. kişi vekiline yöntemine uygun olarak tebliğ edilerek delillerini sunması için süre ve imkan tanınması, gösterecekleri delillerin toplanması ve oluşacak sonuca göre uyuşmazlığın esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, davalı 3. kişinin “hukuki dinlenilme hakkı" ihlal edilerek hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir....

Belirtilen nedenle; davacı idarenin usuli kazanılmış hakkı gözetilerek dava konusu taşınmaza dava tarihi olan 2015 yılı verileri esas alınmak suretiyle değer biçilmesi gerekirken, bu husus gözetilmeden 2014 yılı resmi verilerine göre değer biçen bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm kurulması, 2)Taşınmazın değeri belirlenirken bilirkişi raporunda genel idare giderleri, sermaye faizi ve diğer giderler üretim masraflarına dahil edilmek suretiyle az bedele hükmedilmesi, 3)Dava konusu taşınmazın geometrik durumu, yüzölçümü ve boru hattı güzergahı dikkate alınarak daimi ve müstakil nitelikli üst hakkı nedeniyle değer düşüklüğünün, taşınmazın tüm değerinin % 3 oranında olacağı gözetilmeden, daha düşük oranda kabulüyle az bedele hükmedilmesi, 4)Dava tarihi 17.03.2015 olduğu halde gerekçeli karar başlığına hatalı yazılması, 5)Davacı idarece daimi irtifak hakkı tesis ve tescili istendiği halde 49 yıllık daimi ve müstakil nitelikli üst hakkı tesis ve tesciline karar verilmesi, Doğru olmadığı gibi...

tarifesinin 20/d bendi uyarınca gayrimenkul hükmündeki daimi ve müstakil hakların tesis ve devri için ödenen bedel üzerinden (bu bedel üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin yarısından az, iki katından çok olamaz) tapu harcının binde yirmi olarak hesaplanacağı, ödenecek bedele, üst hakkı bedelinin uzatılan üst hakkı süresi ile çarpılması sonucu bulunacak değerin gayrimenkulün emlak vergisi değeri ile mukayese edilmesi sonucu ulaşılacağı ve bu bedel üzerinden matrahın belirleneceği, ayrıca davacı şirket lehine 21/06/1994 tarihinde kurulan 49 yıllık üst hakkı süresi sona ermiş olsaydı yeniden tesis edilecek üst hakkı tesisinde de ödenecek olan üst hakkı bedeli üzerinden nispi tapu harcı alınacağı hususları birlikte değerlendirildiğinde, … tarihli ve … yevmiye numaralı resmi senetle üst hakkı süresinin 28 yıl 6 ay 6 gün uzatılmasına ilişkin yapılan değişikliğin, yeni ilave daimi ve müstakil hakkın tapuya tescili ve tesisi olduğu sonucuna varıldığı; bu itibarla, davacı...

Ancak; 1- Sanık hakkında lehe yasa değerlendirilmesinde karşılaştırma yapılırken teşebbüs nedeniyle 765 sayılı Kanunun 62. maddesi uyarınca 1/6 oranında indirim yapılacağı (en üst oranda) belirtildiği halde, lehe olduğu kabul edilen 5237 sayılı TCK.nun 35. maddesi uyarınca teşebbüs nedeniyle indirim yapılırken (temel ceza da alt sınırdan belirlendiği halde), 1/2 oranında indirim yapılarak fazla ceza tayini, 2- Sanık hakkında 5237 sayılı TCY.nın 53/1-a-b-c-d-e maddesi uyarınca hükmolunan güvenlik tedbirlerinin mahkum olduğu hapis cezasının infazı tamamlanıncaya kadar, aynı yasanın 53/1-c maddesi uyarınca hükmolunan kendi alt soyu üzerindeki velayet hakkından, vesayet veya kayyımlığa ait bir hizmette bulunmaktan yoksun bırakılma güvenlik tedbirinin ise koşullu salıverilme tarihine kadar uygulanmasına karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması, Bozmayı gerektirmiş sanık müdafiinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten...

Arazi niteliğindeki taşınmaza net geliri esas alınarak değer biçilmesinde, taşınmazın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve boru hattı güzergahı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle daimi üst hakkı ve geçici irtifak hakkı karşılıklarının tespit edilmesinde ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir....

DAVA Üçüncü kişi şikayet dilekçesinde; davalı alacaklı tarafından dava dışı borçlu şirket hakkında başlatılan genel haciz yoluyla ilamsız takipte, borçluya ait üst ... devir hakkı ve üst ... devir hakkı bedelinin haczine karar verildiğini, mülkiyeti Hazine'ye ait serbest bölgelerde kullanıcıları tarafından inşa edilen üst yapıların mülkiyetinin de Hazine'ye ait olduğunu, faaliyet ruhsatının süresinin sona ermesi ya da faaliyet ruhsatının iptali halinde bu üst yapıların Hazine'ye intikal edeceğini, üst yapıların devir ve kiralama haklarının bir faaliyet ruhsatının varlığına bağlı olduğundan faaliyet ruhsatının bulunmaması halinde bu hakların ekonomik bir değer taşımadığını, maddi hukuka göre devredilemez nitelikteki hakların haczinin de mümkün olmadığını, üst ... devir bedeli ile kira bedelinin haczi kabil ise de bu bedelin haciz işleminin muhatabının kendileri olmadığını ileri sürerek İcra Müdürlüğünün üst ... devir hakkı ve üst ... devir hakkı bedelinin haczine yönelik kararının iptaline...

Kaymakamlığı Milli Emlak Müdürlüğünün 09/02/2015 tarih, 53380755-07140103430/1130 sayı ve "Üst hakkı bedelleri ve resmi senet düzenlenmesi hk." konulu resmi yazısında belirtilen ... ilçesi ... mahallesi 666 ada 5 parsel sayılı taşınmaz için eksik 876.704,00 TL üst hakkı bedeli ile ... ilçesi ... Selimiye mahallesi 666 ada 7 parsel sayılı taşınmaz için eksik 143.911,00 TL üst hakkı bedeli ile ilgili olarak belirtilen şekilde ve miktarda davalı idareye borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir. Direnme kararının Dairemizce incelenmesi üzerine, davacı şirket lehine tesis edilen üst hakkının bağımsız ve sürekli olduğu, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkındaki Yönetmeliğin "Sözleşmenin Devri" başlıklı 53. maddesinin 4....

Ancak; 1-Hırsızlık suçuna konu eşyanın önem ve değeri, meydana gelen zararın ağırlığı dikkate alınarak 5237 sayılı TCK'nın 61. maddesi uyarınca temel ceza belirlenirken alt sınırdan uzaklaşılması gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması, 2-Adli sicil kayıtlarına göre ....Asliye Ceza Mahkemesinin 2005/500 -2009/399 esas ve karar sayılı 14.09.2010 kesinleşme tarihli ilamı ile tekerrüre esas hükümlülüğü bulunan sanık hakkında, 5237 sayılı Yasanın 58/6-7. maddesi ile uygulama yapılmaması, 3-Sanık hakkında 5237 sayılı TCK’nın 53/1. maddesinin (c) fıkrasındaki velayet hakkından, vesayet veya kayyımlığa ait bir hizmette bulunmaktan yoksunluğun, kendi altsoyu açısından koşullu salıverilme tarihlerine; kendi altsoyu dışındaki kişiler yönünden ise, cezalasının infazı tamamlanıncaya kadar süreceğinin gözetilmemesi, Bozmayı gerektirmiş, sanık ... ve üst yer Cumhuriyet Savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükmün açıklanan nedenle tebliğnameye uygun olarak BOZULMASINA...

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu daimi üst hakkı ve geçici irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakların davacı idare adına tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davalılar vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R – Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma konusu daimi üst hakkı ve geçici irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakların davacı idare adına tescili istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalılar vekilince temyiz edilmiştir. Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır....