Diğer taraftan; önalım davasının davalısı önalım hakkına ilişkin taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazda paydaş ise bu paydaş hakkında önalım hakkı kullanılamaz. Çünkü, 4721 sayılı Kanun'un 732 nci maddesi ile bir paydaşın payını üçüncü şahsa satması hâlinde önalım hakkının kullanılabileceği kabul edilmiştir. Paydaş üçüncü kişi sayılamayacağından paydaşın paydaş aleyhine önalım hakkını kullanması söz konusu olamaz. Dava hakkına ilişkin bu hususun davanın her aşamasında kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir. 6. Mahkemece, dava konusu taşınmazların tedavüllü tapu kayıtları getirtilmek suretiyle davacının, asli müdahilin ve davalının taşınmazlarda satış tarihindeki paydaşlık durumları tespit edilerek davacı ve asli müdahilin 4721 sayılı Kanun'un 732 nci maddesi uyarınca önalım haklarını kullanıp kullanamayacakları araştırılmamıştır. 7. Öte yandan; paylı mülkiyet nedeniyle doğan önalım hakkı ancak, paylı mülkiyet devam ettiği sürece mevcuttur....

İşin esasına geçilmeden önce, ihtiyari açık artırma ile davalıya satılan önalım hakkına konu payın henüz davalı adına tapuda intikal görmemiş olması karşısında önalım davasının açılıp açılamayacağı hususu önsorun olarak tartışılmıştır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK)nun 732. maddesinde, “Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması halinde, diğer paydaşlar önalım hakkını kullanabilirler” aynı Kanun’un 734.maddesinde ise, “Önalım hakkı, alıcıya karşı dava açılarak kullanılır. Önalım hakkı sahibi, adına payın tesciline karar verilmeden önce, satış bedeli ile alıcıya düşen tapu giderlerini, hakim tarafından belirlenen süre içinde hakimin belirleyeceği yere nakden yatırmakla yükümlüdür” denilmiştir. Görüldüğü üzere “Önalım hakkı”nı düzenleyen ilgili maddelerde hep ‘satış’tan bahsedilmekte, önalım hakkının payın satışı ile doğacağı vurgulanmaktadır....

Somut olayda, davacının paydaş olduğu dava konusu 13 parsel sayılı taşınmazda davalılardan Mehmet’in sonradan pay satın aldığı, sonra da bu payı diğer davalı eşine bağış suretiyle temlik ettiği, davacıya pay satışı ile ilgili noter bildirimi yapılmadığı, davalı ...’in satın aldığı payı eşine bağışlamasının davacının önalım hakkını kullanmasını bertaraf etmek amaçlı olduğu, buna göre davacının önalım hakkını kullanabileceği tartışmasızdır. Şu halde önalım bedelinin ne olacağı hususunun değerlendirilmesi gerekmektedir. Gerek Özel Daire, gerekse Yerel Mahkeme önalım bedeli olarak davalı ...’e satışta tapuda gösterilen 13.000.- TL satış bedeli ve satış gideri olan 450.- TL toplamı olan bedeli benimsemiştir....

Önalım davasının davalısı önalım hakkına ilişkin taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazda paydaş ise bu paydaş hakkında önalım hakkı kullanılamaz. Çünkü, Türk Medeni Kanunu'nun 732 inci maddesi ile bir paydaşın payını üçüncü şahsa satması halinde önalım hakkının kullanılabileceği kabul edilmiştir. Paydaş üçüncü kişi sayılamayacağından paydaşın paydaş aleyhine önalım hakkını kullanması söz konusu olamaz. Dava hakkına ilişkin bu hususun davanın her aşamasında kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir. 5. Dosya içeriği ile yukarıda açıklanan yasal düzenleme birlikte değerlendirildiğinde; davacı, her ne kadar davalı ...'...

Bunların yanında, yasal önalım hakkının kullanılması ile arazilerin çok fazla bölünmesinin de önüne geçilebileceği söylenebilir. Hatta, 5403 sayılı Yasada yapılan değişiklik ile tarım arazilerinin birleştirilmesi dahi amaçlanmıştır. Daire ile görüş ayrılığına sebebiyet veren husus, tarım arazilerinde “fiil taksim/eylemli paylaşma” varlığının yasal önalım hakkına engel teşkil edip etmeyeceği noktasındadır. Türk Medeni Kanun (TMK) düzenlemesinde paydaşlar arasında fiili taksim hususu düzenlenmediği gibi önalım hakkının kullanımına olan etkisine dair bir düzenleme de bulunmamaktadır. Bu kavram uygulamamıza Yargıtay içtihatları ile girmiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Önalım Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı önalım davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, önalım hakkı nedeniyle davalıya satılan payın iptali ve davacı adına tescili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı vekili, dava dilekçesinde; Müvekkilinin... Ada ... Parsel sayılı taşınmazda 176/251 payın maliki olduğunu, aynı taşınmazda paydaş...'nun 75/251 payını 12/02/2010 tarihinde davalıya satış masrafları da dahil olmak üzere 87.490.-TL'ye sattığını, önalım hakkının engellenmesi için tapuda bedelin yüksek gösterildiğini, gerçek bedelin 15.000-20.000.TL civarında olduğunu belirterek bedelde muvazaa nedeniyle payın gerçek değeri üzerinden önalım hakkının tanınmasını istemiştir....

Somut olaya gelince, davalı vekili davacının dava konusu taşınmazlardaki payını 05.04.1993 tarihli satış vaadi sözleşmesi ile davalıya sattığını bu sebeple önalım hakkının kullanamayacağını ileri sürmüştür. Mahkemece de kendi paylarını davalı ...'ye sözü geçen satış vaadi sözleşmesi ile satmayı vaat eden davacının TMK'nın 2. maddesi gereğince iyiniyetli sayılamayacağı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. 05.04.1993 tarihli satış vaadi sözleşmesi uyarınca davacı ...'nin dava konusu taşınmazlardaki payını davalıya satmayı vaat ettiği anlaşılmakla birlikte önalım hakkı tapuda yapılan resmi satış senedi ile kullanılabilir hale geleceğinden ve ortada yasal şekilde önalım hakkından vazgeçme söz konusu olmadığından anılan satış vaadi sözleşmesinin varlığı kullanılabilir hale gelmiş önalım hakkını bertaraf etmez ve davacının kötü niyetli olduğunu göstermez. Bu itibarla davacının yasal önalım hakkını kullanmasında bir usulsüzlük bulunmamaktadır....

Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir. Olayımıza gelince; dava konusu edilen ... No’lu parseldeki ... / ... pay taşınmazın paydaşlarından ... tarafından 30.12.2008 tarihinde 9.000 TL bedelle davalı ...’ye, 633 / 2400 pay Şükran Atıcı tarafından 5.5.2009 tarihinde 18.000 TL bedelle davalı ...’na satılmıştır. Davacı da yasal hak düşürücü süre içinde 15.3.2010 tarihinde açtığı dava ile önalım hakkının tanınmasını istemiştir. Önalım hakkının tapudaki satış bedeli, harç ve masraflar tutarı üzerinden tanınması ve yargılama giderlerine de bu miktarlar üzerinden hükmedilmesi gerekir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Önalım Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı önalım davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, önalım hakkının kullanılması nedeniyle davalı adına kayıtlı payın iptali ile davacı adına tescili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş,hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü kişiye satılması halinde, diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın üçüncü kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir. Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Önalım Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı önalım davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, önalım hakkına konu edilen payın iptali ile davacı adına tesciline ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin paydaşı olduğu ... No’lu parselde davalının diğer paydaş ...’ın payını 2.3.2011 tarihinde 3500 TL bedelle satın aldığını, önalım hakkını kullanmak istediğini belirterek davalı adına kayıtlı payın iptali ile müvekkili adına tescilini istemiştir....