Boşanma halinde bağlanan nafaka vs; ölüme bağlı tasarruf ile edinilen mallar da olduğu gibi. Açıklanan yasal düzenlemeler karşısında mahkemece yapılacak iş; vasiyetçi tenfizi istenilen vasiyetnamesinde; "adıma kayıtlı tüm menkul ve gayrimenkullerin satış ve icarından elde edilecek gelirin %25'i (1/4'ü) vefat eden kızım ...'den doğma iki torunumun iaşe, ibate ve eğitim giderlerine sarf edilecektir. Torunlarımın vasisi babası ... gelirin %25'ini nakten ve defaten kendisine verilmesini talep edemez. Bunun şekli ve zamanı tamamen kızım ... (...) ...'...
Boşanma halinde bağlanan nafaka vs; ölüme bağlı tasarruf ile edinilen mallar da olduğu gibi. Açıklanan yasal düzenlemeler karşısında mahkemece yapılacak iş; vasiyetçi tenfizi istenilen vasiyetnamesinde; "adıma kayıtlı tüm menkul ve gayrimenkullerin satış ve icarından elde edilecek gelirin %25'i (1/4'ü) vefat eden kızım ...'den doğma iki torunumun iaşe, ibate ve eğitim giderlerine sarf edilecektir. Torunlarımın vasisi babası ... gelirin %25'ini nakten ve defaten kendisine verilmesini talep edemez. Bunun şekli ve zamanı tamamen kızım ... (...) ...'...
Tasarruf mirasbırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı bir sırada yapılmışsa,tasarruf yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa,. tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler hukuka veya ahlâka aykırı ise, tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa ölüme bağlı tasarrufun iptaline karar verilir. Bilindiği üzere; davranışlarının, eylem ve işlemlerinin sebep ve sonuçlarını anlayabilme, değerlendirebilme ve ayırt edebilme kudreti (gücü) bulunmayan bir kimsenin kendi iradesi ile hak kurabilme, borç (yükümlülük) altına girebilme ehliyetinden söz edilemez....
e devredileceği” kararlaştırılmıştır.4721 sayılı TMK'nun 514.maddesine göre mirasbırakan, tasarruf özgürlüğü sınırları içinde malvarlığının tamamında veya bir kısmında vasiyetname ile tasarrufta bulunabilir.Vasiyet genellikle ivazsız bir tasarruftur. Vasiyet alacaklısı, mirasbırakanın külli halefi olmayıp, cüzi halefi olduğu için, vasiyet olunan mal üzerinde doğrudan hak kazanması mümkün değildir. Vasiyet alacaklısının alacak hakkının hukuki sebebi olan vasiyet her ne kadar mirasbırakanın sağlığında yapılıyorsa da, bu bir ölüme bağlı tasarruf olduğundan, vasiyet alacağı ancak mirasbırakanın ölümü ile doğar. Vasiyet alacaklısı, kendisine vasiyet edilen şey üzerindeki mülkiyet hakkını ancak bu malın vasiyetin yerine getirilmesi (tenfizi) yoluyla kendisi adına tescili sonucunda kazanır. Buna bağlı olarak davada, vasiyet edilen taşınmazlar üzerinde ½ hak iddia eden ...'...
Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde, saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve sübjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak belirlenmelidir. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nin 565. maddesinin 1, 2 ve 3 bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nin 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı Kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir....
İptale tabi ölüme bağlı tasarruf işlemi, Medeni Kanun'da aranan geçerlilik şartlarını taşımamaktadır. Şekil şartlarına uygun olarak yapılmayan vasiyetname, tasarruf işleminin yapıldığı anda vasiyet edenin/murisin ayırt etme gücünden voksun olması, fiil ehliyetinin bulunmaması nedeniyle TBK m.27'de ver alan açık ve emredici hüküm gereg 1 kesin olarak hükümsüzdür. Ehliyetsizlik nedeniyle en başından itibaren geçersiz olan bu vekaletname TMK m.557 uyarınca iptale tabidir. Kanunun açık hükümleri ve Yargıtay'ın yerleşik içtihatları gözetilerek vasiyetnamenin iptaline karar verilmelidir. Ehliyetsizlik kamu düzenine ilişkin bir husus olup resen araştırılması gereken bir konudur....
İptale tabi ölüme bağlı tasarruf işlemi, Medeni Kanun'da aranan geçerlilik şartlarını taşımamaktadır. Şekil şartlarına uygun olarak yapılmayan vasiyetname, tasarruf işleminin yapıldığı anda vasiyet edenin/murisin ayırt etme gücünden voksun olması, fiil ehliyetinin bulunmaması nedeniyle TBK m.27'de ver alan açık ve emredici hüküm gereg 1 kesin olarak hükümsüzdür. Ehliyetsizlik nedeniyle en başından itibaren geçersiz olan bu vekaletname TMK m.557 uyarınca iptale tabidir. Kanunun açık hükümleri ve Yargıtay'ın yerleşik içtihatları gözetilerek vasiyetnamenin iptaline karar verilmelidir. Ehliyetsizlik kamu düzenine ilişkin bir husus olup resen araştırılması gereken bir konudur....
Vakfına ölüme bağlı tasarruf ile vasiyet edilen meblağ yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar, davacı vekili ile davalı TSK Mehmetçik Vakfı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla, Tetkik Hakimi ...'nin raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü. -KARAR- Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre; davacı ile davalı TSK Mehmetçik Vakfı'nın yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 25.20 TL. bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, Harçlar Kanununun değişik 13. maddesinin j. Bendi gereğince davalıdan harç alınmasına yer olmadığına 02/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ÖLÜME BAĞLI TASARRUF Taraflar arasındaki davadan dolay.....akimliğinden verilen 13.03.2012 gün ve .... sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmiş olmakla, dosya tetkik olunarak gereği düşünüldü. -KARAR- 492 sayılı Harçlar Yasasına bağlı I sayılı tarifenin yargı harçları başlığını taşıyan kısmında, konusu belli bir değerle ilgili bulunan davalarda esas hakkında karar verilmesi halinde hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden tarifede gösterilen oranda nispi karar ve ilam harcı alınacağı hükme bağlanmış ve aynı yasanın 16.maddesi düzenlemesi ile de, temyize konu kararla ilgili davanın nispi harca tabi olacağı öngörülmüştür....
Tenkis davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlararası karşılıksız kazandırmaların yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu davalardandır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma dışı terekenin tümüyle bilinmesiyle mümkündür. Tereke, miras bırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu malvarlığı ile denkleştirmeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Türk Medeni Kanununun 507.maddesi uyarınca tasarruf edilebilir kısım ise, terekenin mirasbırakının ölüm günündeki durumuna göre hesaplanır. Dava konusu olayda ise murisin tek mal varlığını ölüme bağlı tasarrufla vasiyet ettiği ileri sürülmüş olup, davalı tarafından başkaca mal varlığının bulunduğu açıklanmamıştır. Vasiyetnamede ise muris tarafından mirasçıları arasında herhangi bir taksim kuralı konulmamış olup, paylaştırma (taksim) iradesinden sözedilemez....
