Diğer taraftan, ölüme bağlı bir tasarruf olan vasiyetnamenin iptali veya tenkisi istemiyle açılacak davalar için kanunda belirtilen süreler, hak düşürücü süre olarak düzenlenmiş olduğundan, yargılama aşamasında hakim tarafından, temyiz aşamasında ise Yargıtay tarafından kendiliğinden dikkate alınır....
Yukarıda açıklanan maddelerde; ölüme bağlı bir tasarruf olan vasiyetnamenin iptali ve tenkisi davalarını açmak için belirtilen süreler, hak düşürücü süre olarak düzenlenmiştir. Ancak gerek 559.maddenin 2.fıkrasında, gerekse 571.maddenin 3.fıkrasında; vasiyetnameye ilişkin açılmış bir davada hükümsüzlük ve tenkis iddiasının, defi yoluyla her zaman ileri sürülebileceği belirtilmiştir. Mahkemece uyulan dairemiz bozma ilamında da, açıkça hak düşürücü süre olarak düzenlenen, iptal ve tenkis davalarını açma sürelerinin geçmiş olduğuna işaret edilmiştir. Bu durumda, mahkemece; davalı vekili tarafından def'i yoluyla ileri sürülen hükümsüzlük ve tenkis iddialarının incelenmesi gerekirken, uyulan bozma ilamının yanılgılı değerlendirilmesi suretiyle bu iddialar incelenmeden davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. SONUÇ. Yukarıda açıklanan...
Temyiz Sebepleri Davalılar/karşı davacılar ... v.d. vekili; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, hükmün infaz kabiliyetinin bulunmadığını, vasiyetnamenin iptali, muris muvazaası ve tenkis isteklerine ilişkin davaların birlikte görülmesinin doğru olmadığını, asıl davada tenkis ve vasiyetnamenin iptali isteğinin reddine karar verildiği halde lehlerine vekalet ücretine hükmedilmemesinin doğru olmadığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir. Davalılar/karşı davacılar ... v.d. vekili; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, karşı davaları yönünden tenkis isteklerinin değerlendirilmediğini, tenkis bilirkişi raporunda karşı davacıların saklı paylarının ihlal edilip edilmediği yönünden tenkis hesabı ve değerlendirme yapılmadığını, 27.11.1986 tarihli vasiyetnamede asıl dava konusu 45 parselin mirasbırakan tarafından eşi ...'...
Temyiz Sebepleri Davalılar/karşı davacılar Nazire Yılmam v.d. vekili; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, hükmün infaz kabiliyetinin bulunmadığını, vasiyetnamenin iptali, muris muvazaası ve tenkis isteklerine ilişkin davaların birlikte görülmesinin doğru olmadığını, asıl davada tenkis ve vasiyetnamenin iptali isteğinin reddine karar verildiği halde lehlerine vekalet ücretine hükmedilmemesinin doğru olmadığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir. Davalılar/karşı davacılar ... v.d. vekili; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, karşı davaları yönünden tenkis isteklerinin değerlendirilmediğini, tenkis bilirkişi raporunda karşı davacıların saklı paylarının ihlal edilip edilmediği yönünden tenkis hesabı ve değerlendirme yapılmadığını, 27.11.1986 tarihli vasiyetnamede asıl dava konusu 45 parselin mirasbırakan tarafından eşi ...'...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Merzifon 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/442 esas, 2022/76 karar sayılı dava dosyasında verilen ölüme bağlı tasarruf (tenkis) talebinin reddine karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; ölüme bağlı tasarruf (tenkis) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Davanın hak düşürücü süreden sonra açılması nedeniyle USULDEN REDDİNE," karar verilmiştir. Karara karşı, davacı vekili tarafından süresinde istinaf başvurusunda bulunulmuştur. 6100 sayılı HMK’nun 355. maddesi uyarınca inceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re'sen gözetilir; Yine; HMK'nun 357....
ın 24/08/2004 tarihinde Yalova 4.Noterliğinde düzenlenen vasiyetname ile maliki olduğu 273 ada 8 parseldeki 14 numaralı bağımsız bölüm ile 206 ada 11 parseldeki 1 ve 3 numaralı bağımsız bölümleri ikinci eşi olan davalıya vasiyet ettiğini, davalının murisi vasiyetname yapmaya zorlandığı gibi telkinleri ile de mirasbırakanda irade fesadına yol açtığını ileri sürerek, vasiyetnamenin iptali, olmadığı takdirde tenkisi isteğinde bulunmuşlardır. Davalı, zamanaşımı definde bulunduğunu, ayrıca iddianın doğru olmadığını belirterek,davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, koşullarının oluşmadığı gerekçesi ile vasiyetnamenin iptali isteğinin reddine, ancak mirasbırakan tarafından ölüme bağlı olarak yapılan tasarruf nedeniyle davacı mirasçıların saklı paylarının zedelendiği gerekçesi ile tenkis isteğinin kabulüne karar verilmiştir....
Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde, saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve sübjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak belirlenmelidir. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nin 565. maddesinin 1, 2 ve 3 bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nin 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı Kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir....
Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde, saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve sübjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak belirlenmelidir. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nin 565. maddesinin 1, 2 ve 3 bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nin 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı Kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir....
Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde, saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve sübjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak belirlenmelidir. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nın 565. maddesinin 1, 2 ve 3 bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nın 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı Kanun'un 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir....
ün vasiyetnamede bulunan imzayı bilinci ile attığının kabulü gerekse de tanık beyanlarından anlaşılacağı üzere murisin maaş çekme mi yoksa ölüme bağlı tasarrufta bulunmaya yönelik mi imza attığına dair olguları birbirinden ayırt edecek muhakeme ve yargılama yeteneğine sahip bulunmadığı, miras bırakan ...'ün iğfal edilerek başka bir deyişle aldatılarak düzenlemede bulunduğu kanaati hasıl olarak davacının 05.03.2003 ve 01670 yevmiye numaralı düzenleme şeklindeki vasiyetnamenin iptali talebinin kabulüne, davacının diğer talebi olan tenkis talebine yönelik ise; vasiyetnameye konu yapılan ... ili ... ilçe ... Mahallesi 316 ada 196 parsel üzerindeki 1 nolu bağımsız bölümün halihazırdaki tapu kayıtlarında halen Muris ... adına kayıtlı olduğu gerekçesi ile davacının tenkis talebine yönelik karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm; davalılarca temyiz edilmiştir.Dava konusu 05.03.2003 tarihli vasiyetnamenin ......
