İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin 16.12.2014 tarihli ve 2011/204 Esas, 2014/592 Karar sayılı kararıyla; vasiyetnamenin tenfizine yönelik olarak açılan asıl davanın kabulüne, karşı davada vasiyetnamenin iptaline yönelik açılan davada ölüme bağlı tasarrufun iptalini gerektirecek sebeplerin dava konusu vasiyetnamede gerçekleşmediğini vasiyetnamenin öngörülen şekil şartlarına uygun düzenlendiğini, vasiyetnamenin mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla yapılmadığı gerekçesiyle karşı davanın reddine karar verilmiştir. IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ A. Bozma Kararı 1. İlk Derece Mahkemesinin 16.12.2014 tarihli kararına karşı süresi içinde davalı-karşı davacı Ummuhan Özdemir temyiz isteminde bulunmuştur. 2. Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 23.10.2017 tarihli ve 2016/4679 Esas, 2017/14450 Karar sayılı ilamında; a....
Asliye Hukuk Mahkemesi' nin 12/03/2020 tarih 2016/316 Esas 2020/303 Karar sayılı ilamı ile; "Davacının Adana, Kuşadası ve Bursa'da ki taşınmazlara ilişkin tapu iptali ve tescil davasının ve vasiyetnamenin iptali davasının reddine" karar verilmiştir....
Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde, saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve sübjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak belirlenmelidir. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya TMK'nin 565. maddesinin 1, 2 ve 3 bentlerinde gösterilenler) veya saklı payın ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken TMK'nin 570. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek davalı mahfuz hisseli mirasçılardan ise aynı Kanunun 561. maddesinde yer alan mahfuz hisseden fazla olarak alınanla sorumluluk ilkesini gözetmek, dava konusu olup olmadığına bakılmayarak önce ölüme bağlı tasarruflarla davacının saklı payını tamamlamak, sonra sağlar arası tasarrufları dikkate almak gerekir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 15/07/2014 NUMARASI : 2011/711-2014/339 Taraflar arasındaki vasiyetnamenin iptali ve tenkis davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı vekili dava dilekçesinde; muris ... ...'ün K.......
Tenkis davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlararası karşılıksız kazandırmaların yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul, miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma (temlik) dışı terekenin tümü ile bilinmesiyle mümkündür. Tereke miras bırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu malvarlığı ile, (iadeye) denkleştirmeye (TMK.md.603) ve tenkise tabi (TMK.md.461, 507 ) olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur. Miras bırakanın borçları, bakmakla yükümlü olduğu kişilerin bir aylık geçim giderleri, terekenin yazımı, mühürlenmesi, cenaze masrafları gibi giderler de pasifidir. Aktiften belirtilen borçların indirilmesi net terekeyi oluşturur....
Vasiyetnamenin iptali, mirasçılıktan çıkarmanın iptali ve tenkisi davaları, ölüme bağlı tasarrufun iptal edilmesinde çıkarı olan mirasçı tarafından, ölüme bağlı tasarruftan yararlanan kişilere karşı açılabilecektir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 557. maddesinde vasiyetnamenin iptali sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; ehliyetsizlik, vasiyetnamenin yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmış olması, tasarrufun içeriğinin bağlandığı koşullar veya yüklemelerin hukuka veya ahlaka aykırı olması, tasarrufun kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmış olması halleridir. Bilindiği üzere; davranışlarının, eylem ve işlemlerinin sebep ve sonuçlarını anlayabilme, değerlendirebilme ve ayırt edebilme kudreti (gücü) bulunmayan bir kimsenin kendi iradesi ile hak kurabilme, borç (yükümlülük) altına girebilme ehliyetinden söz edilemez....
Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü: -KARAR- Asıl dava, tenkis; karşı dava, vasiyetnamenin tenfizi; birleştirilen davalar ise, muris muvazaasına dayalı tazminat ve vasiyetnamenin tenfizi isteklerine ilişkindir....
Mahkemece miras bırakan ...’in ölüme bağlı tasarrufu ile davacının mahfuz hissesinin ihlal edildiği, sabit tenkis oranının 0.560932 olduğu, davalı tarafın tercih hakkını kullandığı tarihindeki tenkise konu kazandırmanın değerinin 200.676.00 TL olduğu kabul edilerek, bu değer ile sabit tenkis oranının çarpımı sonucu bulunan 112565.59 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. Dosya kapsamından tenkise konu kazandırmaların, davacı ile murisin eşi tarafından üçüncü şahıslara devredildiği, davalının ise tercih hakkını tasarruf nisabının kendilerine ödenmesi şeklinde kullandığı anlaşılmıştır. Mahkemece, davalı tarafın bu tercihi dikkate alınmaksızın davalının, tenkisi gereken kısmın değerini ödeyerek malın verilmesini istediği kabul edilmek suretiyle hüküm tesisinde isabet yoktur. Tenkise konu kazandırma hakkında davacı ve dava dışı murisin eşi tarafından tasarrufta bulunulmuştur....
Bu durumda TMK'nun 512/3. maddesi gereğince mirastan iskatın mirasbırakanın tasarruf nisabı oranında geçerli olacağı başka bir ifade ile davacıların saklı paylarını isteyebileceği açıktır. Davaya tenkis davası olarak devam edilmelidir. Bilindiği gibi; tenkis (indirim) davası, miras bırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlar arası kazandırmaların (teberru) yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu (inşai) davalardandır. Tenkis davasının dinlenebilmesi için öncelikli koşul; mirasbırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası bir kazandırma işlemi ile saklı pay sahiplerinin haklarını zedelemiş olmasıdır. Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi ise kazandırma konusu tereke ile kazandırma dışı terekenin tümü ile bilinmesiyle mümkündür. Tereke miras bırakanın ölüm tarihinde bırakmış olduğu mameleki kıymetler ile iadeye ve tenkise tabi olarak yaptığı kazandırmalardır. Bunlar terekenin aktifini oluşturur....
Tasarruf oranı aşılmış ise tasarrufun niteliğine göre icap ederse kazandırma işleminde, saklı payları zedeleme kastının bulunup bulunmadığı objektif (nesnel) ve sübjektif (öznel) unsurlar dikkate alınarak belirlenmelidir. Zira tasarruf oranını aşan her kazandırmada saklı payları zedeleme kastının varlığından söz edilemez. Mutlak olarak tenkise tabi tasarruflarda (ölüme bağlı tasarruflar veya Medeni Kanun'un 507. maddesinin 1, 2 ve 3 fıkrasında gösterilenler) veya saklı payı ihlal kastının varlığı kesin olarak anlaşılan diğerlerinde özellikle muayyen mal hakkında tenkis uygulanırken Medeni Kanun'un 512. maddesindeki sıralamaya dikkat etmek, davalı saklı paylı mirasçılardan ise aynı Kanun'un 503....
