"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava; TMK'nın 510-514. maddelerinde düzenlenen mirasçılaıktan çıkarma (ıskat) koşullarının oluşmadığından bahisle vasiyetnamenin iptali istemine ilişkin olup, buna göre incelenmesi gereken asıl uyuşmazlık mirasçılıktan çıkarma (ıskat) koşullarının oluşup oluşmadığına ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 14. Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 14. Hukuk Dairesine gönderilmesine 12/03/2018 gününde oybirliği ile karar verildi....
ın da köyde kaldığı, mirasbırakana ve eşine baktığı, daha sonra eşi vefat eden mirasbırakanın hastalandığı, davacıların mirasbırakana bakıp ilgilenmedikleri, hasta olan mirasbırakana davalıların baktıkları, mirasbırakanın bu nedenle davacıları mirasçılıktan çıkardığı, mirasbırakanın vasiyetname tanzim etmesindeki amacının saklı pay kuralını etkisiz kılmak olmadığı, mirasçılıktan çıkarılan davacıların tenkis davası da açamayacağı gerekçesiyle; vasiyetnamenin iptali ve tenkis istemli davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacılar- birleşen davada davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacılar-birleşen davada davalıların vasiyetnamenin iptaline yönelik temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2- Asıl dava vasiyetnamenin iptali olmadığı takdirde mirasçılıktan çıkarma sebeplerinin yerinde olmaması nedeni ile...
CEVAP Davalı vekili; mirasçılıktan çıkarma nedenlerinin gerçekleştiğini savunarak davanın reddini istemiştir. III. MAHKEME KARARI Mahkemenin 19.06.2014 tarih ve 2013/330 Esas, 2014/415 Karar sayılı kararıyla; davanın reddine karar verilmiştir. IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ A. Bozma Kararı 1. Mahkemenin 19.06.2014 tarihli kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur. 2. Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 06.04.2017 tarih ve 2015/19402 Esas, 2017/4866 Karar sayılı ilâmında, mirasçılıktan çıkarma sebeplerinin ispatlanamadığı ve davacının saklı payını isteyebileceği belirtilerek tenkis davası olarak yargılamaya devam edilmesi gerektiğinden bahisle hüküm bozulmuştur. 3. Mahkemenin 03.02.2022 tarih ve 2017/369 Esas, 2022/56 Karar sayılı davanın kabulüne ve 153.434,59 TL tenkis bedelinin tahsiline dair kararına karşı taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır. 4....
Sağlar arası veya ölüme bağlı bir tasarruf ile saklı pay sahibi mirasçının saklı payına el atıldığı takdirde, yapılan o tasarruf, tenkis davası yolu ile saklı paylı mirasçının saklı payı sağlanıncaya kadar indirime tabi tutulacaktır. Başka bir anlatımla; saklı paylı mirasçılar, miras bırakanın saklı paylarına el atması halinde onun, ölümünden sonra bu el atmanın ortadan kaldırılmasını, saklı paylarının tamamlanmasını talep ve dava edebileceklerdir. İşte, bu tür davalara da tenkis davası denilmektedir. O halde tenkis davası, miras bırakanın sağlar arası veya ölüme bağlı tasarruf veya tasarruflarıyla, tasarruf edilebilir kısmı aşması halinde, bu tasarrufların, tasarruf edilebilir kısım oranına indirilmesini temin eden hukuki bir olgudur (TMK. md. 560- son)....
Bu sebepler dışında kalan durumlara dayanılarak ölüme bağlı tasarrufun iptali istenilemez....
Tenkis davası, TMK'nun 560-562 maddelerinde düzenlenen, ...bırakanın saklı payları zedeleyen gerek ölüme bağlı ve gerekse sağlararası kazandırmalarının kural olarak saklı paylarının karşılığını alamayan ...çılar tarafından ...bırakanın tasarruf edebileceği sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili, yenilik doğurucu davalardandır. Bu yönüyle bakıldığında tenkis davası ... Hukukuna özgü bir iptal davası olarak kabul edilmelidir. (..., ... Hukuku, ..., 2003, s.305). Tenkis, açıkladığımız sebeplerle saklı payın yaptırımıdır (H.Hatemi, ... Hukuku, ..., 2004, s.23). Tenkis, saklı pay tamamlanıncaya kadar, önce ölüme bağlı tasarruflardan, bu yetmezse, en yeni tarihlisinden en eskisine doğru geriye gidilmek üzere sağlararası kazandırmalardan yapılır (TMK.md.570). Saklı payların zedelendiğinden söz edilmesi için, kazandırma konusu tereke ile kazandırma dışı terekenin tümü ile bilinmesi gerekir. Bunun için tereke ile ilgili bütün kayıt ve belgeler dosyaya getirtilmelidir....
Davalı ... vekili, davacıların dayanak gösterdikleri ölüme bağlı tasarrufların geçersiz olduğunu, Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatları ile kabul edildiği üzere mirasçılıktan çıkarma, mirastan feragat, mirasın reddi ve mirastan mahrumiyet durumlarının mirasçılık belgesine bir etkisinin bulunmadığını, mirasçılık belgesinde bu durumlar yok sayılıp, miras payları gösterilerek karar verilmesi gerektiğini belirterek, davanın reddini savunmuştur. 2. Davalı ... vekili, mirastan çıkarma, mirastan feragat ve mirastan yoksunluk hallerinin mirasçılık belgesi verilmesine engel haller olmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur. III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin 06.02.2018 tarihli ve 2009/809 Esas, 2018/175 Karar sayılı kararıyla; davanın kabulü ile ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 11.08.2009 tarihli ve 2009/510 Esas, 2009/470 Karar sayılı mirasçılık belgesinin iptaline ve yeni mirasçılık belgesi düzenlenmesine karar verilmiştir. IV. İSTİNAF A....
Sağlar arası veya ölüme bağlı bir tasarruf ile saklı pay sahibi mirasçının saklı payına el atıldığı takdirde, yapılan o tasarruf, tenkis davası yolu ile saklı paylı mirasçının saklı payı sağlanıncaya kadar indirime tabi tutulacaktır. Başka bir anlatımla; saklı paylı mirasçılar, miras bırakanın saklı paylarına el atması halinde onun, ölümünden sonra bu el atmanın ortadan kaldırılmasını, saklı paylarının tamamlanmasını talep ve dava edebileceklerdir. İşte, bu tür davalara da tenkis davası denilmektedir. O halde tenkis davası, miras bırakanın sağlar arası veya ölüme bağlı tasarruf veya tasarruflarıyla, tasarruf edilebilir kısmı aşması halinde, bu tasarrufların, tasarruf edilebilir kısım oranına indirilmesini temin eden hukuki bir olgudur (TMK. md. 560- son)....
Tenkise tâbi hem ölüme bağlı kazandırma hem de sağlararası kazandırma mevcut ise saklı pay tamamlanıncaya kadar öncelikle ölüme bağlı tasarruflar tenkis edilir. Ölüme bağlı tasarruflar, TMK’nın 563 ve 561. maddeleri uyarınca kendi içinde orantılı olarak tenkis edilir. Ölüme bağlı tasarruf yapılmamış veya ölüme bağlı tasarrufların tenkisi saklı paya tecavüzü ortadan kaldırmaya yetmemişse, sağlararası kazandırmaların tenkisine geçilir. Sağlararası işlemlerin kendi içindeki tenkis sırası da en yeni tarihlisinden en eski tarihlisine doğru olmak üzere belirlenir. Buna rağmen saklı paya tecavüz giderilememişse, kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflara yapılan ölüme bağlı tasarruflar ve sağlararası kazandırmalar tenkis edilir. 39....
Sulh Hukuk Mahkemesinin 2009/375 nolu dosyası ile davacı aleyhine açılan mirasçılıktan çıkarma davasında, davacının mirasçılıktan çıkarılmasının istenildiği, davanın halen devam ettiği anlaşılmaktadır. Bu dava sonucunda pay ve paydaşlık durumunda değişiklik olabileceğinden davanın bekletici mesele yapılması gerekir. Mahkemece mirasçılıktan çıkarılma isteğine ilişkin açılan davanın bekletici mesele yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edenlere iadesine, 13/02/2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
