Yargılama sırasında mahkemece icra veznesindeki paranın tedbiren alacaklıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilmiş, karara karşı istinaf başvurusu üzerine Dairemizin 28/11/2022 gün 2022/2684 Esas ve 2022/1731 Karar sayılı ilamı ile, dava her ne kadar istirdat davası olarak nitelendirilmişse de, istirdat davası olarak görülebilmesi için icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmesi gerektiği, icra veznesinde depo edilen para için istirdat istenemeyeceği, bu hali ile davanın menfi tespit davası olduğuna işaret edilmiş ve tedbire ilişkin davalı tarafın istinaf isteminin de esastan reddine karar verilmiştir....
nın 72/2 maddesi gereğince kambiyo ilişkisinde ispat kuralları gözetildiğinde davacı talepleri yargılamayı gerektirdiği gerekçesiyle davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir....
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 390/3.maddesinde tedbir talep eden taraf dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmesi gerekmesi hükme bağlanmıştır. Somut olayda her ne kadar Konya 13. İcra Dairesinin 2020/4706 esas sayılı icra takibinin durdurulmasına ilişkin ihtiyati tedbir talebinde bulunulmuş ise de açılan davanın icra takibinden sonra İİK'nın 72. maddesine dayalı olarak açılan istirdat (menfi tespit) davası olması nedeniyle aynı maddenin 3. fıkrası gereğince ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyecektir. Türk Hukukunda hakimin aydınlatma görevi tarafların taleplerinin açıklatılmasına ilişkin olup, taleplerin yönlendirilmesi veya hatırlatılması bu kapsam dışında kalmaktadır....
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 390/3.maddesinde tedbir talep eden taraf dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmesi gerekmesi hükme bağlanmıştır. Somut olayda her ne kadar Konya 13. İcra Dairesinin 2020/4706 esas sayılı icra takibinin durdurulmasına ilişkin ihtiyati tedbir talebinde bulunulmuş ise de açılan davanın icra takibinden sonra İİK'nın 72. maddesine dayalı olarak açılan istirdat (menfi tespit) davası olması nedeniyle aynı maddenin 3. fıkrası gereğince ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyecektir. Türk Hukukunda hakimin aydınlatma görevi tarafların taleplerinin açıklatılmasına ilişkin olup, taleplerin yönlendirilmesi veya hatırlatılması bu kapsam dışında kalmaktadır....
İhtiyati tedbirin uygulanmasındaki en önemli kıstaslardan birinin de tarafların hak ve yarar dengesinin korunması olduğu açıktır. İhtiyati tedbir ise koruma önlemi işlevi nedeni ile yargılama sonuna kadar giderilmesi güç ve imkansız zararların önüne geçilmesi için tesis edilir. Taşınmazın devri ve elden çıkarılması halinde giderilmesi güç ve imkansız zararların oluşacağı değerlendirilmekle İDM'nin ihtiyati tedbir talebinin kabulüne, ihtiyati tedbire itirazın ve ihtiyati tedbirin kaldırılması talebinin reddine ilişkin takdirinde ve uygulamasında bir yanılgı görülmemiştir....
Bu sebepledir ki ihtiyati tedbire karar verilirken, haksız olma ihtimali de dikkate alınarak talepte bulunandan kural olarak teminat alınır. Geçici hukuki koruma kapsamında olan ihtiyati tedbir kararı verirken hakim, asıl uyuşmazlığı çözecek içerikte bir karar vermemelidir. Bununla birlikte, ihtiyati tedbire karar verilirken tarafların çıkar dengesini ve ihtiyati tedbirin amacını hakimin gözetmesi gerekli ve zorunludur. Kanun koyucu, ihtiyati tedbir hakkında karar verecek olan hakime geniş bir takdir alanı bırakmışsa da; hakim, her somut olayda, ihtiyati tedbir şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediğini dikkatlice incelemelidir ve hangi yasal sebebe ve hangi somut duruma göre ihtiyati tedbir kararını verdiğini kararda belirtmelidir. Ayrıca verilecek ihtiyati tedbir kararının da uyuşmazlığın esasını çözümler nitelikte olmaması gerekir. İhtiyati tedbir şartları mevcut değilse, Yasa’nın öngördüğü ölçüde ispat edilememişse, ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmelidir....
HMK 341/1. maddesinde istinaf yasa yoluna başvurulabilecek kararlar; ilk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi kararları, karşı tarafın yüzüne karşı verilen ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları, karşı tarafın yokluğunda verilen ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine verilen kararlar olarak belirlenmiş olup, davalı tarafın istinaf talebi, takip dosyası sebebiyle mal varlığı üzerine uygulanan hacizlerin kaldırılması talebinin reddine dair 07/01/2022 tarihli ara kararına ilişkin olup, HMK 341 kapsamında istinaf yasa yolu açık kararlardan olmadığı, kararda istinaf yasa yolunun açık olduğunun belirtilmesi karara karşı istinaf yasa yoluna başvurma hakkı vermeyeceği, ara karar niteliğinde olması sebebiyle esas hükümle birlikte istinaf yasa yoluna başvurulabileceği, tespit edilmiştir....
İhtiyati tedbir isteminde davanın esası açısından haklılığın yaklaşık olarak, ispat edilmesi ve tedbirin uyuşmazlık konusu hususa ilişkin olması gerekir. Geçici hukuki koruma olan ihtiyati tedbirin, davanın yerine ikâme edilmemesi ve uyuşmazlığın esasını çözecek mahiyette olmaması, başka bir deyişle yargılamanın sonunda elde edilecek menfaatin ihtiyati tedbirle elde edilmemesi gerekir. Aksi halde ihtiyati tedbir hukuki kurumu ile getirilmesi amaçlanan hükümlerle bağdaşmayacaktır. İhtiyati tedbir şartları mevcut değilse veya yasanın öngördüğü ölçüde ispat edilememişse, ihtiyati tedbir isteminin reddine karar verilmelidir....
İİK'nın 72/IV. maddesinde davanın alacaklı lehine sonuçlanması halinde ihtiyati tedbir kararının kalkacağı ve hükmün kesinleşmesi halinde alacaklının ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararını gösterilen teminattan alacağı, alacaklının uğradığı zararın aynı davada takdir olunarak karara bağlanacağı hükmü getirilmiştir. Bu madde hükmüne göre menfi tespit davasının reddi halinde davacının tazminatla sorumlu tutulması için kötü niyetli ve davalı alacaklının talepte bulunması zorunlu olmayıp İİK'nın 72/III. maddesine göre ihtiyati tedbir kararı verilerek uygulanmış ve menfi tespit davasının redle sonuçlanmış olması yeterlidir. Somut olayda ihtiyati tedbir kararı verilerek uygulandığı ve dava redle sonuçlandığından davacının İİK'nın 72/IV maddesi uyarınca inkâr tazminatıyla sorumlu tutulmasına karar verilmesi yerine yanlış değerlendirme ile davalının inkâr tazminatı talebinin reddi de usul ve yasaya aykırı olmuştur....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Talep, ortaklığın giderilmesine ilişkin davada, ihtiyati tedbir kararı verilmesine ilişkin talebin reddine yönelik ara kararın istinafına dairdir. 6100 sayılı HMK'nın 389.maddesi uyarınca mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir. Aynı Kanununun 390/3.bendi gereği tedbir talep eden taraf dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır....
