YARGITAY 9. HUKUK DAIRESI

9. Hukuk Dairesi         2024/12647 E.  ,  2024/13827 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
KARAR : Davanın kısmen kabulü

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen sendika yönetim kurulu kararının iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Sendikanın Genel Merkez Yönetim Kurulunca, Genel Merkez Yönetim Kurulu üyesi ve Genel Örgütlenme sekreteri sıfatını haiz müvekkili hakkında Antalya 33. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 13.05.2022 tarihli -hâlen istinaf incelemesinde bulunan- ertelenmiş ceza kararı gerekçe gösterilerek "genel merkez yönetim kurulu üyeliğinin genel kurul kararına kadar askıya alınmasına ve üyelikten kesin çıkarılma talebiyle genel kurula sunulmasına" karar verildiğini, kararın müvekkiline 28.12.2022 tarihinde tebliğ edildiğini, bu dosyanın istinaf duruşmasının 29.03.2023 tarihinde yapılacağını, müvekkili hakkında kesinleşmiş bir hükmün mevcut olmadığını, kararın hukuka aykırı olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davalı Sendika Genel Merkez Yönetim Kurulunun 09.12.2022 tarihli ve 2022/88 sayılı kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Antalya Kadın Dayanışma Merkezi ve Dayanışma Derneği tarafından müvekkili Sendikaya gönderilen 2021/5 sayılı yazıda; sendika Merkez Yönetim Kurulu üyesi davacı tarafından, .... isimli şahsa cinsel ve fiziksel şiddet uygulandığı, davacının Sendika bünyesindeki görevlerini ve kimliğini tacizlere zemin olarak kullandığı iddiasında bulunulduğunu, davacının Antalya 33. Asliye Ceza Mahkemesinde yapılan yargılama sonucunda aldığı 1 yıl 8 ay hapis cezası da göz önünde bulundurularak Disiplin Kurulu kararı tesis edildiğini ve Disiplin Kurulunun bu kararının Sendika Tüzüğü gereğince Merkez Yönetim Kuruluna bildirildiğini, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 10.10.2023 tarihli ve 2023/24 Esas, 2023/786 Karar sayılı kararı ile; üyeliğin askıya alınmasına dair tedbir kararının, Yönetmek'in "Disiplin Cezaları" başlıklı 18 inci maddesinin (c) bendinde uygun olarak alındığı, davacı tarafından gerçekleştirilen eyleminin suç teşkil eden bir fiil olup olmadığının ceza yargılamasında değerlendirileceği; ancak aynı eylemin disiplin yönünden değerlendirilmesinin davalı Sendika Genel Kurulunca yapılacağı, tedbir niteliğindeki bu kararın yerindeliğinin denetimi sırasında ceza davasında verilen kararın kesinleşmesinin beklenmesine gerek bulunmadığı, davalı Sendika Genel Merkez Yönetim Kurulunun davacı hakkında alınan 09.12.2022 tarihli ve 88 sayılı kararının tedbir amaçlı ve Genel Kurulda karar alınıncaya kadar askıya alınmasını içeren bir tedbir kararı olduğu, üyelikten kesin olarak çıkarılma talebinin Genel Kurula sunulduğunun kararda belirtildiği, kararın ceza mahiyetinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin 28.12.2023 tarihli ve 2024/3430 Esas, 2024/4381 Karar sayılı kararı ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 07.03.2024 tarihli ve 2024/3430 Esas, 2024/4381 Karar sayılı kararı ile; 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun (4688 sayılı Kanun) 16 ncı maddesinin dördüncü fıkrasında açık bir şekilde düzenlendiği üzere üyenin, sendikadan çıkarılma kararının sadece sendika merkez genel kurulunca alınabileceği, çıkarılma kararına karşı sendika üyesinin görevli iş mahkemesine itiraz imkânı bulunduğundan, karara itiraz edilmesi durumunda mahkemece iki ay içinde kesin bir şekilde karar verileceği; bununla birlikte sendika üyeliğinin, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam edeceği, bu itibarla çıkarılma kararı kesinleşmeden, bu tarihten daha önce sendika üyeliğinden kaynaklanan hak ve yükümlülüklerinin kullanılmasını ortadan kaldıracak şekilde üyeliğin askıya alınmasına karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulü ile Genel Merkez Yönetim Kurulunun 09.12.2022 tarihli ve 88 sayılı kararının davacının sendika üyeliğinin Genel Kurul kararına kadar askıya alınmasına dair kısmının iptaline ve fazlaya dair istemin reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; uyulan bozma kararı doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile Genel Merkez Yönetim Kurulunun 09.12.2022 tarihli ve 88 sayılı kararının davacının sendika üyeliğinin Genel Kurul Kararına kadar askıya alınmasına dair kısmının iptaline ve fazlaya dair istemin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; cevap dilekçesinde belirttiği sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Sendika Yönetim Kurulu kararının iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4688 sayılı Kanun'un "Üyeliğin sona ermesi" kenar başlıklı 16 ncı maddesinin dördüncü fıkrası şöyledir:
"Üyenin, sendikadan çıkarılma kararı sendika merkez genel kurulunca alınır. Çıkarma kararı, çıkarılana ve işverene yazı ile bildirilir. Çıkarma kararına karşı üye, bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içinde görevli iş mahkemesine itiraz edebilir. Mahkeme iki ay içinde kesin karar verir. Üyelik, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar sürer."
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.